Thiết bị cứu hộ cá nhân (PLB và Satellite Messenger) là thiết bị liên lạc vệ tinh. PLB gửi tín hiệu SOS một chiều, Satellite Messenger cho phép nhắn tin hai chiều.

Thiết bị cứu hộ cá nhân là thiết bị điện tử cầm tay. Nó cho phép bạn gửi tín hiệu cấp cứu hoặc liên lạc từ những khu vực không có sóng di động. Chúng hoạt động dựa trên mạng lưới vệ tinh toàn cầu.

Có hai loại chính:

Personal Locator Beacon (PLB): Thiết bị này có một chức năng duy nhất. Đó là gửi tín hiệu cầu cứu (SOS) một chiều. Tín hiệu này chứa mã định danh và tọa độ GPS của bạn. Nó được gửi đến mạng lưới cứu hộ và tìm kiếm quốc tế Cospas-Sarsat. Đây là một hệ thống phi lợi nhuận do các chính phủ vận hành.

Satellite Messenger (Thiết bị nhắn tin vệ tinh): Thiết bị này cung cấp nhiều tính năng hơn. Ngoài nút SOS, nó cho phép bạn gửi và nhận tin nhắn văn bản, chia sẻ vị trí trực tiếp, hoặc nhận bản tin thời tiết. Chúng hoạt động trên các mạng vệ tinh thương mại như Iridium hoặc Globalstar và yêu cầu phí thuê bao.

An toàn là ưu tiên hàng đầu trong các hoạt động ngoài trời. Nhiều khu vực trekking, leo núi, hoặc đi rừng ở Việt Nam nằm ngoài vùng phủ sóng di động. Các cung đường như Tà Năng - Phan Dũng, Bạch Mộc Lương Tử, hay các khu rừng sâu ở Pù Luông đều là những 'vùng trắng'.

Khi tai nạn xảy ra, ví dụ như chấn thương, lạc đường, hoặc thời tiết xấu đột ngột, thiết bị cứu hộ cá nhân là phương tiện duy nhất để bạn liên lạc với bên ngoài. Nó giúp đội cứu hộ xác định chính xác vị trí của bạn. Việc này làm tăng đáng kể cơ hội được cứu sống và giảm thời gian tìm kiếm.

Việc lựa chọn giữa PLB và Satellite Messenger phụ thuộc vào nhu cầu sử dụng và ngân sách của bạn. Dưới đây là so sánh các thông số chính.

Personal Locator Beacon (PLB)

• Mạng lưới: Cospas-Sarsat (toàn cầu, chính phủ vận hành).

• Chức năng: Chỉ gửi tín hiệu SOS một chiều.

• Pin: Tuổi thọ pin chờ từ 5 đến 10 năm, không sạc lại, chỉ dùng một lần khi kích hoạt.

• Chi phí: Chi phí mua ban đầu cao, không có phí thuê bao hàng tháng.

• Khuyến nghị cho: Người đi solo, người tham gia các chuyến đi mạo hiểm, những ai chỉ cần một thiết bị khẩn cấp đáng tin cậy.

Satellite Messenger

• Mạng lưới: Iridium, Globalstar (thương mại).

• Chức năng: Gửi SOS, nhắn tin hai chiều, theo dõi lộ trình, cập nhật thời tiết.

• Pin: Pin sạc, thời lượng sử dụng tùy thuộc vào tần suất nhắn tin và theo dõi, thường kéo dài từ vài ngày đến vài tuần.

• Chi phí: Chi phí thiết bị ban đầu thấp hơn, nhưng có phí thuê bao hàng tháng hoặc hàng năm.

• Khuyến nghị cho: Nhóm đi đông người, các chuyến đi dài ngày, những người muốn giữ liên lạc thường xuyên với gia đình hoặc cập nhật lộ trình lên mạng xã hội.

Hãy trả lời các câu hỏi sau để xác định thiết bị phù hợp với bạn.

1. Bạn có cần liên lạc hai chiều không? Nếu bạn muốn báo cho gia đình biết mình an toàn, nhận tin nhắn, hoặc trao đổi thông tin không khẩn cấp, hãy chọn Satellite Messenger.

2. Ngân sách của bạn thế nào? Nếu bạn chỉ muốn đầu tư một lần và không muốn trả phí duy trì, PLB là lựa chọn phù hợp. Nếu bạn sẵn sàng trả phí thuê bao để có thêm tính năng, hãy xem xét Satellite Messenger.

3. Mức độ mạo hiểm của chuyến đi là gì? Với các hoạt động có rủi ro cao hoặc đi vào vùng cực kỳ hẻo lánh, một chiếc PLB với độ tin cậy của mạng lưới Cospas-Sarsat mang lại sự yên tâm tuyệt đối.

4. Bạn có cần các tính năng phụ không? Các tính năng như theo dõi lộ trình (tracking) hay dự báo thời tiết chỉ có trên Satellite Messenger. Chúng hữu ích cho việc lên kế hoạch và điều hướng.

Tình huống 1 (dùng PLB): Một người leo núi solo bị trật khớp cổ chân khi đang chinh phục đỉnh Fansipan. Anh ấy ở vị trí không có sóng điện thoại và không thể di chuyển. Anh kích hoạt PLB. Tín hiệu được gửi đến trung tâm cứu hộ quốc tế, sau đó thông tin được chuyển cho cơ quan chức năng Việt Nam. Đội cứu hộ Vườn Quốc gia Hoàng Liên được điều động đến đúng tọa độ GPS để sơ cứu và đưa anh xuống núi.

Tình huống 2 (dùng Satellite Messenger): Một nhóm bạn đi bộ đường dài cung Tà Năng - Phan Dũng. Họ dùng Satellite Messenger để gửi tin nhắn 'check-in' định sẵn mỗi tối cho gia đình. Vào ngày thứ hai, một thành viên có dấu hiệu kiệt sức. Nhóm trưởng dùng thiết bị để nhắn tin cho một người bạn có kinh nghiệm ở nhà để xin tư vấn. Họ quyết định không bấm nút SOS mà chỉ nghỉ ngơi và điều chỉnh lịch trình. Thiết bị giúp họ có thông tin để đưa ra quyết định tốt hơn.

• Không đăng ký thiết bị: PLB yêu cầu bạn phải đăng ký thông tin cá nhân với cơ quan quản lý sau khi mua. Bỏ qua bước này khiến tín hiệu SOS của bạn trở nên vô danh.

• Quên gia hạn thuê bao: Satellite Messenger sẽ ngừng hoạt động nếu bạn không thanh toán phí thuê bao. Luôn kiểm tra tình trạng tài khoản trước mỗi chuyến đi.

• Không kiểm tra thiết bị: Trước khi khởi hành, hãy bật thiết bị (chế độ tự kiểm tra, không phải SOS) để đảm bảo nó hoạt động và bắt được tín hiệu vệ tinh.

• Cất thiết bị quá kỹ: Luôn để thiết bị ở nơi dễ lấy trong balo, ví dụ như ngăn trên cùng hoặc túi hông. Trong tình huống khẩn cấp, bạn không có nhiều thời gian để tìm kiếm.

• Pin yếu: Hãy sạc đầy pin cho Satellite Messenger trước chuyến đi và mang theo sạc dự phòng. Với PLB, hãy ghi nhớ ngày hết hạn của pin.

• SOS: Tín hiệu cấp cứu tiêu chuẩn quốc tế.

• GPS: Hệ thống định vị toàn cầu, giúp xác định tọa độ chính xác của bạn trên Trái Đất.

• Cospas-Sarsat: Hệ thống vệ tinh tìm kiếm và cứu nạn quốc tế, được hỗ trợ bởi nhiều quốc gia. Mạng lưới này chịu trách nhiệm nhận tín hiệu từ các phao EPIRB (cho tàu thuyền), ELT (cho máy bay) và PLB.

• Iridium: Tên một mạng lưới vệ tinh thương mại cung cấp vùng phủ sóng toàn cầu, thường được các thiết bị Satellite Messenger sử dụng.

Tôi có cần đăng ký thiết bị sau khi mua không?

Bạn bắt buộc phải đăng ký PLB với cơ quan chức năng và kích hoạt thuê bao cho Satellite Messenger.

Thiết bị này có thay thế điện thoại di động được không?

Không, chúng chỉ hoạt động hiệu quả ở những nơi hoàn toàn không có sóng di động.

Pin của thiết bị dùng được bao lâu?

PLB có pin chờ 5-10 năm, trong khi Satellite Messenger cần sạc lại sau vài ngày hoặc vài tuần sử dụng.

Xem các thiết bị cứu hộ cá nhân tại WeTrek.vn.