Thang V (V-Scale) là hệ thống của Mỹ dùng để xếp hạng độ khó của các tuyến leo núi đá tảng (bouldering), bắt đầu từ V0 (dễ nhất) đến V17 (cực khó).

Thang V (V-Scale (Hueco)) là hệ thống xếp hạng độ khó trong môn leo núi đá tảng, hay còn gọi là bouldering. John Sherman, một vận động viên leo núi người Mỹ, đã phát triển hệ thống này tại khu vực leo núi Hueco Tanks, Texas vào cuối những năm 1980. Mục đích của thang đo này là tạo ra một tiêu chuẩn để các vận động viên có thể giao tiếp và so sánh độ khó của các vấn đề bouldering.

Hệ thống bắt đầu từ V0, cấp độ dễ nhất cho người mới bắt đầu. Các con số tăng dần tương ứng với độ khó tăng lên. Mỗi cấp độ đòi hỏi sự kết hợp phức tạp hơn về sức mạnh, kỹ thuật, sự linh hoạt và khả năng giải quyết vấn đề của người leo.

Tên gọi “V-Scale” bắt nguồn từ biệt danh “Vermin” của John Sherman. Ông tạo ra hệ thống này để chuẩn hóa việc đánh giá độ khó mà trước đây chỉ dựa trên mô tả chủ quan. Thang V là một hệ thống mở, nghĩa là các cấp độ mới khó hơn có thể được thêm vào khi các vận động viên chinh phục được những giới hạn mới. Hiện tại, cấp độ khó nhất được ghi nhận là V17.

Thang đo này đánh giá toàn bộ chuỗi các động tác cần thiết để hoàn thành một tuyến leo, không phải chỉ một động tác đơn lẻ. Các cấp độ được phân loại như sau:

• V0 – V2: Cấp độ cho người mới bắt đầu. Các mấu bám thường lớn và dễ nắm.
• V3 – V5: Cấp độ trung cấp. Người leo cần có kỹ thuật cơ bản và sức mạnh tốt hơn.
• V6 – V9: Cấp độ nâng cao. Các tuyến leo đòi hỏi sức mạnh ngón tay, kỹ thuật phức tạp và sức bền.
• V10 trở lên: Cấp độ chuyên nghiệp. Chỉ những vận động viên ưu tú mới có thể hoàn thành các tuyến leo này.

Tại Việt Nam, cộng đồng leo núi trong nhà và ngoài trời đều sử dụng Thang V một cách rộng rãi. Các phòng tập bouldering ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh thường thiết lập các tuyến leo và dán nhãn độ khó theo Thang V để người tập dễ dàng lựa chọn và theo dõi tiến trình.

Ví dụ, tại một phòng tập như VietClimb, bạn sẽ thấy các tuyến V0-V2 dành cho người mới, trong khi các khu vực khác có những tuyến V5-V7 thử thách hơn. Khi leo núi ngoài trời tại các địa điểm như Hữu Lũng (Lạng Sơn), các vận động viên cũng dùng Thang V để mô tả các tuyến leo họ đã chinh phục hoặc đang thực hiện. Một tuyến V4 ở Hữu Lũng đòi hỏi người leo phải có kỹ năng và sức mạnh tương đương với một người leo V4 ở bất kỳ đâu trên thế giới.

Ngoài Thang V, Thang Fontainebleau (Font Scale) của Pháp cũng là một hệ thống xếp hạng bouldering phổ biến, đặc biệt là ở châu Âu. Hai hệ thống này có sự tương quan nhưng không hoàn toàn giống nhau. Hiểu được sự khác biệt giúp bạn đánh giá độ khó chính xác hơn khi leo núi ở các khu vực khác nhau.

Dưới đây là bảng quy đổi tham khảo giữa hai hệ thống:

• V0 tương đương 4 / 4+
• V2 tương đương 5+
• V4 tương đương 6B / 6B+
• V6 tương đương 7A
• V8 tương đương 7B
• V10 tương đương 7C+

Xếp hạng độ khó luôn mang tính chủ quan. Một tuyến V5 có thể cảm thấy dễ dàng với người này nhưng lại khó khăn với người khác, tùy thuộc vào thể hình và sở trường kỹ thuật của họ. Các phòng tập trong nhà cũng có xu hướng xếp hạng dễ hơn một chút so với các tuyến leo ngoài trời cùng cấp độ.

Bạn nên xem Thang V như một công cụ định hướng để thử thách bản thân và đo lường sự tiến bộ. Đừng để các con số giới hạn trải nghiệm của bạn. Mục tiêu chính của việc leo núi là tận hưởng quá trình di chuyển và giải quyết vấn đề.

Cấp độ V0 trong Thang V nghĩa là gì?

V0 là cấp độ dễ nhất trong hệ thống Thang V, dành cho người mới bắt đầu làm quen với môn bouldering.

Thang V có dùng cho leo núi dây không?

Không, Thang V được thiết kế riêng để xếp hạng độ khó cho các tuyến leo núi đá tảng (bouldering).

Một tuyến V3 trong phòng tập có giống V3 ngoài trời không?

Thông thường, các tuyến leo ngoài trời có cùng cấp độ V sẽ khó hơn so với các tuyến trong phòng tập.

Xem Giày leo núi tại WeTrek.vn.