• Loại dây: việc chọn dây đơn, dây đôi, dây kép, hay thậm chí dây tĩnh sẽ phụ thuộc vào kiểu leo núi bạn chọn.
• Kích thước dây: đường kính và chiều dài của dây sẽ ảnh hưởng đến trọng lượng, độ bền của dây, và là yếu tố quan trọng quyết định mục đích sử dụng dây.
• Tính năng của dây: Một số tinh năng như chống nước hoặc dấu giữa dây cũng sẽ tác động tới việc bạn sử dụng dây như thế nào.
• Chỉ số an toàn: hãy cân nhắc chỉ số này cùng kiểu leo núi bạn sắp tham gia để chọn ra loại dây phù hợp.

CÁC LOẠI DÂY LEO NÚI

• Dây đơn (Single Rope)

• Dây đôi (Half Ropes/Double Rope)

•  Kỹ thuật leo dây đôi sẽ giảm lượng dây cần dùng với những chặng leo ziczac.
• Nối hai dây với nhau và bạn có thể đáp xuống xa gấp đôi so với dây đơn.
• Dây đôi sẽ giúp bạn an tâm hơn vì dù một dây đã bị tưa hoặc đứt, bạn vẫn còn một dây còn lại.

• Kỹ thuật leo dây đôi cần nhiều kỹ năng và thời gian để thành thục hơn so với dây đơn, do bạn sẽ leo và bám bằng hai dây chứ không phải một.
• Trọng lượng tổng của hai dây chắc chắn sẽ nặng hơn một dây (tuy nhiên bạn có thể chia bớt cho người leo cùng để mỗi người mang một dây.

• Dây kép (Twin Rope): 

• Nối hai dây với nhau và bạn có thể hạ xuống xa gấp đôi so với dây đơn.
• Dây kép sẽ giúp bạn an tâm hơn vì dù một dây đã bị tưa hoặc đứt, bạn vẫn còn một dây còn lại.

• Dây kép cần nhiều kỹ năng và thời gian để thành thạo hơn so với dây đơn, do bạn leo và bám bằng hai dây chứ không phải một.
• Tổng trọng lượng của cả hai dây sẽ nặng hơn là một dây (Tuy nhiên, bạn có thể chia bớt cho người leo cùng để mỗi người mang một dây).

• Dây đơn đường kính bé hơn 9.4 mm: Loại dây này rất nhẹ, lý tưởng để leo đa điểm khi mà giảm thiểu trọng lượng là rất quan trọng. Tuy nhiên, dây mảnh không thể chịu được nhiều cú rơi như dây dày, khó cầm nắm hơn và kém bền hơn.

• Dây đơn đường kính 9.5 - 9.9 mm: Loại dây này thích hợp với hầu hết các tình huống, từ leo núi truyền thống đến thể thao. Loại dây này vừa đủ nhẹ để mang đi leo núi ở xa, nhưng cũng đủ chắc để leo với neo trên đỉnh và vách núi cheo leo. Loại dây này thường chắc hơn và dễ cầm nắm hơn loại dây siêu mảnh.

• Dây đơn đường kính từ 10 mm trở lên: Loại dây này thích hợp cho leo núi thể hình, tập leo với neo trên đỉnh thường xuyên, leo núi thể thao tự do và leo vách đứng. Các cách leo núi này rất nhanh tưa dây, do vậy bạn nên chọn loại dây dày và bền chắc.

• Dây đôi và dây kép: Loại dây đôi thường có đường kính 8-9 mm, trong khi dây kép thường dày 7-8 mm.

• Dây tĩnh: dây tĩnh có đường kính từ 9-13 mm, nhưng thường được ghi theo đơn vị inch, nên đôi khi bạn sẽ thấy đường kính có thể được ghi là 7/16”

• Dây leo núi ngoài trời: khi cân nhắc độ dài dây, hãy nhớ rằng dây phải dài ít nhất gấp đôi hoặc hơn gấp đôi quãng đường mà bạn sẽ leo. Ví dụ, nếu chặng leo dài 30 m, bạn sẽ cần ít nhất 60 m dây để có thể leo lên và đáp xuống khi neo nằm trên đỉnh chặng. Một số chặng leo thể thao kiểu mới cần tới 70 m dây để có thể đáp được hẳn xuống đất.

•  Dây leo núi trong nhà: Bạn sẽ cần ít dây hơn, khoảng 35 m, thường dùng cho leo núi thể hình vì chặng leo ngắn hơn nhiều so với địa hình thực tế. Một lần nữa, hãy nhớ dây phải dài vừa đủ để có thể đáp xuống an toàn.

• Dây tĩnh: dây tĩnh dùng cho cứu hộ, thám hiểm hang động, leo núi theo lối cố định với thiết bị bám và tải đồ lên cao. Với rất nhiều độ dài khác nhau, bạn có thể mua theo mét để có chính xác lượng dây cần dùng.

TÍNH NĂNG CỦA DÂY LEO NÚI

CHỈ SỐ AN TOÀN CỦA DÂY LEO NÚI THEO UIAA QUY ĐỊNH

Liên đoàn Leo núi Quốc tế UIAA đã đưa ra quy định về tiêu chuẩn an toàn, áp dụng cho mọi loại dây leo núi. Các phòng thí nghiệm độc lập có trách nhiệm tiến hành các kiểm nghiệm này.


 
Bao bì của dây động dùng cho leo núi liệt kê rõ kết quả kiểm nghiệm theo tiêu chuẩn an toàn của UIAA, bao gồm chỉ số khi rơi, độ cứng, khả năng dãn và lực giật tối đa. Hãy cân nhắc các chỉ số này, cùng với kiểu leo núi mà bạn sẽ tham gia, để có thể chọn ra loại dây thích hợp nhất.

Chỉ số khi rơi

UIAA sẽ kiểm tra xem dây chịu được bao nhiêu cú rơi trước khi hỏng hoàn toàn. Lực rơi trong phòng thí nghiệm thường cao hơn hầu hết lực rơi trong các trường hợp thực tế, vì vậy chỉ số khi rơi này là kết quả khá xác đáng.
 
Dây đơn được thử nghiệm bằng cách thả vật nặng 80 kg treo trên dây, loại dây đôi sẽ thả vật nặng 55 kg với mỗi dây, và dây kép sẽ thả vật nặng 80 kg treo trên cả 2 dây. Các loại dây đơn và dây đôi sẽ phải chịu được ít nhất 5 lần rơi. Dây kép phải chịu được ít nhất 12 lần. Tất cả cú rơi đều phải theo đúng tiêu chuẩn của UIAA.

Các dây đạt tiêu chuẩn về chỉ số khi rơi của UIAA sẽ đủ an toàn để leo núi. Dây có chỉ số khi rơi cao có thể dùng được lâu hơn loại dây có chỉ số thấp. Tuy nhiên, hãy nhớ luôn luôn kiểm tra dây thật kỹ sau một vài lần rơi, cân nhắc việc thay thế dây nếu có bất kỳ hư hại nào xuất hiện.
 
Độ cứng

Độ cứng, hay khả năng chịu tải, là khoảng dây động sẽ dãn ra khi treo vật nặng 80 kg trên dây. Độ cứng của dây đơn và dây kép không được phép vượt quá 10% chiều dài gốc của dây. Loại dây đôi không được phép dãn quá 12%. Độ cứng là yếu tố quan trọng cần lưu ý khi leo với neo trên đỉnh, tải đồ lên cao và leo núi theo lộ trình cố định với thiết bị bám. Chỉ số độ cứng càng cao có nghĩa dây càng kém hiệu quả, do lực bám bị tiêu hao khi dây dãn nhiều hơn.

Độ dãn

Độ dãn là độ dài bị dãn của dây sau cú rơi đầu tiên theo tiêu chuẩn UIAA. Độ dãn cao có nghĩa bạn sẽ rơi xa hơn, nên nói chung chỉ số này càng thấp càng tốt, vì dây dãn ít sẽ giảm khả năng rơi xuống vách núi hay mặt đất hơn. Tuy nhiên, dây ít dãn hơn sẽ tăng lực giật lên người leo, người đỡ và phụ tùng hơn. UIAA cho phép dây dãn không quá 40% chiều dài gốc của dây.
 
Lực giật
 
Lực giật là lực tính theo kilonewton mà vật nặng trong thí nghiệm rơi của UIAA phải chịu. Chỉ số này càng thấp, lực giật mà người bị rơi, người đỡ hay phụ tùng phải chịu càng nhỏ. Độ dãn càng lớn, lực giật cũng càng nhỏ. Lực giật nhỏ sẽ giúp bạn hãm lại nhẹ nhàng hơn khi rơi, tuy nhiên nó thường đi kèm với độ dãn lớn, có thể gây tốn sức khi leo với neo trên đỉnh.