Hoạt động đi bộ đường dài được nhiều người yêu thích và mang lại nhiều lợi ích về cả tinh thần và thể chất. Tuy nhiên, những người đi bộ đường dài nếu bất cẩn đều có thể khiến chính mình rơi vào tình huống khó khăn, nguy hiểm, ngã xuống vách đá hay đụng độ rắn độc. Vì vậy, những người mới bắt đầu làm quen với bộ môn này càng cần cẩn trọng hơn và đừng mắc phải 10 sai lầm ngớ ngẩn sau:  

Denim là cotton, nên việc mặc quần bò (và áo khoác bò) là một lựa chọn không hề phù hợp khi đi bộ đường dài, đặc biệt dưới trời mưa hoặc thời tiết lạnh. Vì cotton giữ ẩm thay vì thoát ẩm ra ngoài như len và sợi tổng hợp. Một khi vải cotton bị ướt sẽ rất lâu khô, hơi ẩm trên da bạn dẫn nhiệt cơ thể ra ngoài qua sự đối lưu, khiến bạn run rẩy và dễ bị hạ thân nhiệt hơn. Vải bò là lựa chọn không phù hợp nhất trong số tất cả các loại cotton vì chúng có thể đóng băng trong thời tiết lạnh. 

Việc mua thịt bò khô, trái cây sấy khô, ngũ cốc, các loại hạt và những chiếc hộp nhỏ đựng propane ở các siêu thị bán lẻ hoàn toàn ổn, nhưng hãy tìm đến những cửa hàng chuyên bán đồ cho các hoạt động ngoài trời, các thương hiệu đáng tin cậy khi mua những món đồ quan trọng như giày dép, trang bị đi mưa, túi ngủ và lều.

Những tấm bản đồ hành trình (road map) chỉ dẫn cho người đi bộ đường đi, hướng đi, nhưng như vậy là chưa đủ khi đi bộ đường dài. Những tấm bản đồ đường mòn (trail map) vạch rõ các đặc điểm địa hình như những con sông, các rặng núi dài và những đỉnh núi, cùng các thông tin cơ bản như quãng đường đi bộ và ga đầu mối dễ nhìn và dễ dùng hơn nhiều. Các cửa hàng sách và các trung tâm cho khách du lịch thường có sẵn những tấm bản đồ loại này và sách hướng dẫn đường đi cho từng địa phương. 

Phần lớn những người đi bộ đường dài chưa có kinh nghiệm thường hoặc quên mang bộ sơ cứu hoặc là mang tất cả mọi thứ đi. Bạn nên mang một bộ sơ cứu phù hợp với độ dài của chuyến đi, số người trong nhóm (cùng với bất kỳ nhu cầu y tế cá nhân nào), và trang bị kiến thức y tế. Điều cuối cùng cũng rất quan trọng: Nếu bạn không biết cách dùng một món đồ sơ cứu nào - như một bộ kim khâu - bạn có lẽ không nên mang nó đi. Việc đóng gói những vật dụng mà bạn chắc chắn sẽ không bao giờ dùng tới thay cho băng gạc và thuốc giảm đau là không hợp lý. Những đồ sơ cứu cần thiết cơ bản cho phần lớn những chuyến đi là: băng cá nhân (nhiều kích cỡ), băng y tế hoặc băng dính, vải gạc bông, gạc vô trùng, thuốc giảm đau ibuprofen, thuốc kháng dị ứng Benadryl, thuốc mỡ kháng sinh, và khăn tẩm cồn tiệt trùng.

Nếu bạn cho rằng sét chỉ đánh vào những đồ vật kim loại, thì đó là một suy nghĩ sai lầm. Trong thực tế, sét tập trung vào những vật nơi cao, biệt lập, đó có thể là bất cứ thứ gì từ một người đi bộ trên đỉnh núi cho đến một cái cây đơn lẻ. Và ngay cả khi bạn không chạm vào cái cây đó, sét cũng có thể đánh xuống mặt đất ngay bên cạnh nó, hoặc dòng điện trên mặt đất có thể chạy qua chỗ bạn. Lần sét đánh thứ 2 có thể gây chết người. Hơn nữa, sét có thể nhắm đến các mục tiêu xa tới 16km từ trung tâm cơn bão. Vì vậy, khi có sét hãy đi vào một khu rừng hoặc đi dưới chân đồi, đến một khe núi hoặc một con mương nào đó để trú ẩn. 

Hành lý người đi bộ leo núi đường dài mang theo được coi là siêu nhẹ nếu họ chỉ mang theo một chiếc ba lô cơ bản (chỉ đựng các trang bị và ngoại trừ đồ ăn và nước uống) với trọng lượng từ 4,5 đến 5,5kg. Lợi ích của việc này hiển nhiên là bạn không phải mang theo hành lý nặng nề, nhưng cũng làm mức độ an toàn của bạn giảm xuống. Bạn có ít hơn các phương án dự phòng (thực phẩm, nhiên liệu, quần áo ấm) nếu có vấn đề phát sinh như bạn ngã xuống sông hay vị loài gặm nhấm nào đó ăn hết đồ ăn. Càng có nhiều kinh nghiệm ở nơi xa thành phố, việc bạn lên đường với hành lý siêu nhẹ càng an toàn, đơn giản bởi bạn đã được trang bị tốt hơn với các kỹ năng, một là tránh các rủi ro, hai là cải thiện tình hình khi rủi ro xảy ra. Tuy nhiên, kể cả những người leo núi lão luyện cũng có thể phải trả giá vì mang theo hành lý siêu nhẹ. Đó là lý do tại sao việc đi bộ đường dài với hành lý siêu nhẹ nên là mục tiêu dài hạn, chứ không phải mục tiêu cho chuyến đi đầu tiên của bạn. Giảm hành lý mang theo là kĩ năng mà bạn có được sau nhiều trải nghiệm.

Vậy hành lý có trọng lượng bao nhiêu là phù hợp cho một ngày đi bộ đường dài bình thường? 5, 7 hay 9kg? Điều này phụ thuộc vào hoàn cảnh của bạn. Nếu bạn định đi bộ 20 km một mình trên một đường mòn quen thuộc, bạn có thể mang dự phòng khoảng 4,5kg, bao gồm nước, đồ ăn nhẹ, trang bị đi mưa, đèn đeo trán, bản đồ, la bàn hoặc GPS. Nhưng nếu bạn đi một con đường khác, không quen thuộc, đường đi phức tạp hoặc ở nơi xa xôi, hẻo lánh và bạn đi cùng một nhóm nhiều người, bạn có thể bổ sung thêm một bộ sơ cứu nhỏ, quần áo ấm, thêm nước và đồ ăn. Điều này sẽ nâng trọng lượng ba lô lên 7kg. Bởi vậy, mang nhiều trang bị hơn cùng với những kỹ năng sử dụng chúng là chiến lược tốt nhất cho bạn để giảm thiểu rủi ro. 

Cả bạn và đôi chân đều sẽ không thoải mái nếu bạn bắt đầu một chuyến đi dài với những đôi giày chưa từng sử dụng qua. Từ nhiều tuần trước khi khởi hành, bạn cần đi thử những đôi giày mới khi đang cắt cỏ, dẫn chó đi dạo hay chạy việc vặt xung quanh thị trấn. Những đôi giày chuyên dụng cho đi bộ đường dài, tốt hơn cả giày của vận động viên, nhanh chóng vừa vặn với chân bạn, trong khi những đôi giày cứng và cao hơn đòi hỏi nhiều thời gian làm quen hơn. Hãy đi những đôi giày được mua gần đây trong nhà trước tiên, vì phần lớn các cửa hàng bán đồ dã ngoại đều có chính sách trả lại, ngoại trừ với những đôi đã được đi ra ngoài. Nếu chân bạn bị đau hoặc xuất hiện những nốt nhỏ hoặc các vết phồng rộp hãy dùng băng gạc, thử với các loại tất khác nhau và kiên trì thử. Ngoài ra, hãy nhớ rằng phần lớn bàn chân của mọi người to hơn tầm nửa cỡ vào buổi chiều.

Đến muộn một tiếng cho một bữa tối được đặt lúc 7 giờ là mất lịch sự. Nhưng bắt đầu một chuyến đi bộ đường dài mà bạn có ý định xuất phát vào 10 giờ sáng lúc 2 giờ chiều thì không hề tốt chút nào, tốt nhất hãy bắt đầu đúng giờ, hoặc rút ngắn lộ trình. Bạn sẽ học điều này sau một chuyến đi bộ đường dài bắt đầu muộn 4 tiếng so với kế hoạch với một vài lần rẽ sai hướng và kết thúc ở một bãi đậu xe vào lúc nửa đêm. 

Bên cạnh việc xuất phát sớm, tốc độ bạn di chuyển cũng rất quan trọng. Một người trưởng thành khỏe mạnh có thể đi bộ đường dài với tốc độ gần 5km/h, nhưng tốc độ này giảm xuống còn 3,5km/h hoặc thậm chí là 1,5km/h khi bạn đi trên địa hình gồ ghề, thay đổi độ cao và có những khoảng để nghỉ. Bên cạnh đó, đi theo nhóm luôn có tốc độ chậm hơn các cá nhân, một người đi bằng nạng thì nhanh hơn một gia đình có trẻ mới biết đi.

Nếu cảm thấy mình bắt đầu muộn hơn so với kế hoạch, kiểm tra bản đồ để tìm một lộ trình ngắn hơn hoặc đường tắt để đến đích trước hoàng hôn. Nếu bạn bị tụt lại phía sau, tránh sự cám dỗ của những con đường tắt, tiếp tục đi và chú ý thời gian, chuẩn bị đèn đeo trán, vật dụng mà bạn mang theo chỉ để dùng trong những lúc như thế này.  

Một chút mưa không phải là lý do để hủy bỏ cả một chuyến đi bộ đường dài. Đó là lý do tại sao chúng ta có những đôi giày Gore-Tex và áo khoác chống nước. Nhưng ngay những cả trang bị tốt nhất cũng không thể bảo vệ bạn 100% khỏi không khí ẩm ướt sau một cơn bão hay một trận bão tuyết. Vậy nên hãy nghiên cứu trước dự báo thời tiết ở nơi bạn tới để có sự chuẩn bị thích hợp. 

Trong một chuyến đi cắm trại, bạn đổ nước xà phòng sau khi rửa bát ở đâu? Bạn có ăn hết thức ăn và đổ nước bẩn cách hồ, con suối, hay bất cứ khu cắm trại nào ít nhất 60 m không? Và bạn có dùng xà phòng hữu cơ không? Đó là những gì mà “Leave No Trace (LNT) - Không để lại dấu” - bảy quy tắc thúc đẩy hoạt động dã ngoại có đạo đức, ít tác động đến môi trường khuyên bạn. Rất dễ thực hiện những quy tắc chính của LNT: Xử lý rác, tránh xa động vật hoang dã, và giảm đến mức tối thiểu tác động của lửa trại. Tuy nhiên, những điểm hiệu quả hơn - như thu dọn giấy vệ sinh và dựng những đám lửa nhỏ - lại khó để tuân thủ hơn. 

 

Sau đây là năm gợi ý từ chuyên gia giúp bạn khiến những nguyên tắc LNT khó thực hiện trở nên dễ làm hơn:

Chu Nguyên