An toàn động vật hoang dã là bộ quy tắc và kỹ năng giúp bạn tương tác an toàn với động vật trong môi trường tự nhiên, bảo vệ cả bạn và chúng.

An toàn động vật hoang dã là gì?

An toàn động vật hoang dã bao gồm những kiến thức, sự chuẩn bị và hành động cần thiết để ngăn ngừa các cuộc chạm trán tiêu cực với động vật trong tự nhiên. Mục tiêu là giảm thiểu rủi ro cho con người và tránh gây ảnh hưởng xấu đến đời sống của các loài vật. Điều này không chỉ có nghĩa là bạn biết cách xử lý khi gặp một con rắn độc, mà còn là hiểu cách cắm trại sao cho không thu hút thú đến gần, hoặc cách đi trekking mà không làm phiền môi trường sống của chúng.

Hiểu về an toàn động vật hoang dã giúp bạn nhận biết các mối nguy tiềm tàng và có phản ứng phù hợp. Nó dạy bạn cách tôn trọng không gian của các loài vật, nhận diện hành vi của chúng và biết khi nào cần lùi lại. Thực hành tốt các quy tắc này giúp mọi chuyến đi của bạn vào thiên nhiên trở nên an toàn và có trách nhiệm hơn.

Vì sao an toàn động vật hoang dã quan trọng?

Việc trang bị kiến thức về an toàn động vật hoang dã mang lại lợi ích cho cả con người và hệ sinh thái. Khi bạn vào rừng, bạn là khách trong nhà của các loài động vật. Hành xử đúng mực là điều cần thiết.

Những lợi ích chính bao gồm:

• Bảo vệ bản thân: Giảm nguy cơ bị động vật tấn công, bị cắn hoặc nhiễm bệnh. Ví dụ, biết cách nhận biết và tránh xa rắn lục trong Vườn quốc gia Cát Tiên có thể cứu mạng bạn.

• Bảo vệ động vật: Hành vi của bạn ảnh hưởng trực tiếp đến chúng. Cho khỉ ăn ở Côn Đảo làm chúng mất khả năng tự kiếm ăn và trở nên hung hăng. Giữ khoảng cách và không cho chúng ăn giúp chúng sống đúng với bản năng.

• Bảo vệ môi trường sống: Việc đi lại và cắm trại đúng cách giúp giảm tác động lên môi trường. Bạn tránh làm ô nhiễm nguồn nước hoặc phá hủy thảm thực vật nơi các loài vật sinh sống và kiếm ăn.

• Nâng cao trải nghiệm: Khi bạn hiểu về tự nhiên, chuyến đi của bạn trở nên ý nghĩa hơn. Bạn quan sát động vật từ xa một cách an toàn, học hỏi về hành vi của chúng và tận hưởng trọn vẹn vẻ đẹp hoang dã.

Các quy tắc an toàn cơ bản khi ở trong tự nhiên

Để đảm bảo an toàn, bạn cần tuân thủ một số quy tắc quan trọng trước và trong suốt chuyến đi của mình. Những quy tắc này áp dụng cho hầu hết các khu vực hoang dã tại Việt Nam.

Nghiên cứu trước chuyến đi

Trước khi khởi hành, bạn cần tìm hiểu về khu vực mình sắp đến. Mỗi nơi có một hệ động thực vật khác nhau. Hãy tìm câu trả lời cho các câu hỏi: Khu vực này có những loài động vật nguy hiểm nào? Thời điểm này trong năm chúng hoạt động ra sao? Ví dụ, mùa mưa ở các Vườn quốc gia như Bidoup Núi Bà là mùa hoạt động mạnh của vắt. Biết trước điều này giúp bạn chuẩn bị xà cạp chống vắt và thuốc bôi đặc trị.

Luôn giữ khoảng cách an toàn

Đây là quy tắc vàng. Đừng bao giờ tiếp cận, bao vây hoặc đuổi theo động vật hoang dã chỉ để chụp một bức ảnh đẹp. Hành động này gây căng thẳng cho con vật và có thể khiến chúng tấn công để tự vệ. Một khoảng cách an toàn thông thường là ít nhất 25 mét đối với hầu hết các loài và 100 mét đối với các loài thú lớn hoặc có khả năng gây nguy hiểm. Sử dụng ống nhòm hoặc ống kính tele để quan sát từ xa.

Không bao giờ cho động vật hoang dã ăn

Việc cho động vật ăn gây ra nhiều tác hại. Thức ăn của người không phù hợp và có thể gây bệnh cho chúng. Quan trọng hơn, nó làm chúng quen với sự hiện diện của con người và mất đi bản năng tìm kiếm thức ăn tự nhiên. Các con vật được cho ăn thường trở nên dạn dĩ, bạo lực và có thể tấn công người để đòi thức ăn. Điều này thường dẫn đến kết cục xấu cho cả người và vật.

Bảo quản thực phẩm và xử lý rác đúng cách

Mùi thức ăn thu hút các loài động vật. Luôn cất giữ thực phẩm, đồ dùng nấu ăn và các vật dụng có mùi trong hộp kín hoặc túi chống mùi. Nấu ăn và rửa chén bát cách xa khu vực lều ngủ ít nhất 30 mét. Thu gom toàn bộ rác thải, đặc biệt là rác hữu cơ, và mang chúng ra khỏi rừng. Đừng đốt hoặc chôn rác vì động vật vẫn có thể đào lên.

Tạo tiếng ồn khi di chuyển

Khi đi bộ trong rừng, đặc biệt ở những khu vực rậm rạp hoặc tầm nhìn hạn chế, bạn nên tạo ra tiếng động. Nói chuyện, hát hoặc gắn chuông vào balo. Tiếng ồn báo hiệu sự có mặt của bạn cho các loài động vật, cho chúng thời gian để tránh đi. Hầu hết các cuộc chạm trán nguy hiểm xảy ra khi con người vô tình làm con vật giật mình.

Quan sát và nhận biết dấu hiệu

Hãy luôn chú ý đến môi trường xung quanh. Quan sát các dấu hiệu của động vật như dấu chân, phân, hoặc các vết cào trên cây. Nếu bạn thấy những dấu hiệu này còn mới, hãy cẩn trọng vì có thể con vật đang ở gần đó. Nhận biết các âm thanh của rừng. Sự im lặng bất thường có thể là dấu hiệu của một loài săn mồi đang ở gần.

Câu hỏi thường gặp

Phải làm gì khi gặp rắn trong rừng?

Bạn cần giữ bình tĩnh, đứng yên không di chuyển và từ từ lùi lại để tạo khoảng cách an toàn.

Làm sao để tránh bị vắt cắn khi đi trekking?

Bạn nên mặc quần dài, đi giày cao cổ, dùng xà cạp chống vắt và sử dụng thuốc xịt côn trùng.

Có nên dùng đèn pin rọi thẳng vào mắt động vật vào ban đêm không?

Bạn không nên rọi đèn trực tiếp vào mắt động vật vì điều này làm chúng hoảng sợ và mất phương hướng.

An toàn trong tự nhiên bắt đầu từ sự chuẩn bị kỹ lưỡng và thái độ tôn trọng. Hiểu và áp dụng các nguyên tắc an toàn động vật hoang dã không chỉ bảo vệ bạn mà còn góp phần gìn giữ sự vẹn nguyên của thiên nhiên. Xem các thiết bị dã ngoại cần thiết tại WeTrek.vn để có một chuyến đi an toàn.