An toàn lửa trại là các quy tắc và kỹ thuật giúp bạn chọn địa điểm, nhóm lửa, duy trì và dập lửa đúng cách để phòng chống cháy rừng và tai nạn.

Tại sao An toàn lửa trại quan trọng?

Lửa trại là một phần không thể thiếu trong nhiều chuyến đi dã ngoại, cắm trại. Nó cung cấp ánh sáng, hơi ấm, giúp nấu nướng và tạo không khí kết nối. Tuy nhiên, một ngọn lửa không được kiểm soát có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Tại Việt Nam, nhiều vụ cháy rừng bắt nguồn từ sự bất cẩn của con người, bao gồm cả việc đốt lửa trại sai cách.

Hiểu rõ và tuân thủ các nguyên tắc an toàn khi đốt lửa trại giúp bạn:

• Bảo vệ hệ sinh thái: Ngăn chặn các vụ cháy rừng tàn phá thảm thực vật, động vật hoang dã và nguồn nước. Ví dụ, các vườn quốc gia như Bidoup Núi Bà hay Cúc Phương có hệ sinh thái rất nhạy cảm với lửa.

• Đảm bảo an toàn cho bản thân và mọi người: Tránh các tai nạn bỏng, ngộ độc khí CO hoặc cháy lan vào lều trại, phương tiện.

• Thể hiện trách nhiệm với cộng đồng: Giữ gìn cảnh quan chung cho những người đến sau và tuân thủ pháp luật về phòng cháy chữa cháy rừng.

Các nguyên tắc An toàn lửa trại bạn cần tuân thủ

An toàn lửa trại bao gồm ba giai đoạn chính: chuẩn bị, duy trì và dập lửa. Bạn cần thực hiện đúng tất cả các bước để đảm bảo an toàn tuyệt đối.

1. Trước khi đốt lửa

• Kiểm tra quy định địa phương: Luôn kiểm tra xem khu vực bạn cắm trại có cho phép đốt lửa không. Nhiều vườn quốc gia, khu bảo tồn hoặc các khu vực đang trong mùa khô hạn ở Việt Nam có lệnh cấm lửa nghiêm ngặt. Hãy hỏi ban quản lý hoặc kiểm lâm trước khi nhóm lửa.

• Chọn vị trí an toàn: Tìm một khoảng đất trống, bằng phẳng. Vị trí đốt lửa phải cách xa lều, cây cối, bụi rậm và các vật liệu dễ cháy khác ít nhất 5 mét. Tránh đốt lửa dưới các cành cây thấp hoặc trên nền đất có nhiều rễ cây, lá khô.

• Ưu tiên sử dụng vòng lửa có sẵn: Nếu khu cắm trại có sẵn các vòng lửa (fire ring) bằng đá hoặc kim loại, hãy sử dụng chúng. Đây là lựa chọn an toàn nhất.

• Dọn dẹp khu vực đốt lửa: Vét sạch lá khô, cành cây, cỏ khô và mọi vật liệu dễ cháy trong vòng bán kính 3 mét quanh vị trí bạn định đốt lửa. Dọn sạch cho đến khi lộ ra lớp đất trống.

• Chuẩn bị sẵn dụng cụ dập lửa: Luôn để một xô đầy nước, một đống cát hoặc một bình chữa cháy mini ngay cạnh đống lửa. Một chiếc xẻng nhỏ cũng rất hữu ích để xúc đất hoặc đảo tro tàn khi dập lửa.

• Theo dõi điều kiện thời tiết: Không đốt lửa trại khi trời có gió to hoặc trong điều kiện thời tiết khô hanh kéo dài.

2. Trong khi đốt lửa

• Nhóm lửa cẩn thận: Sử dụng các vật liệu mồi lửa an toàn như bùi nhùi, thanh củi khô nhỏ hoặc dụng cụ đánh lửa chuyên dụng. Tuyệt đối không dùng xăng, dầu hoặc các chất lỏng dễ cháy khác để mồi lửa vì chúng có thể bùng lên gây nguy hiểm.

• Giữ lửa ở mức độ vừa phải: Một ngọn lửa trại an toàn là ngọn lửa nhỏ và có thể kiểm soát. Chỉ đốt lượng củi đủ để sưởi ấm hoặc nấu nướng. Đừng tạo ra một đống lửa quá lớn.

• Chỉ đốt củi khô: Sử dụng cành cây khô đã rơi rụng. Không chặt cây tươi hoặc bẻ cành cây sống. Không bao giờ đốt rác, nhựa, cao su hoặc các vật liệu xử lý hóa học vì chúng tạo ra khói độc.

• Không bao giờ để lửa một mình: Đây là quy tắc quan trọng nhất. Luôn có ít nhất một người lớn trông coi đống lửa. Ngay cả khi bạn chỉ rời đi trong vài phút, hãy đảm bảo có người khác ở lại.

• Giữ khoảng cách an toàn: Cảnh báo trẻ em và giữ vật nuôi ở khoảng cách an toàn với lửa trại. Sắp xếp ghế và các vật dụng khác cách xa ngọn lửa.

3. Khi dập lửa

Bạn phải dập tắt lửa hoàn toàn trước khi đi ngủ hoặc rời khỏi khu cắm trại. Than hồng có thể tiếp tục cháy âm ỉ trong nhiều giờ và bùng phát trở lại khi có gió. Áp dụng phương pháp "Nước - Đảo - Cảm nhận".

• Bước 1: Dội nước từ từ lên toàn bộ đống lửa, bao gồm cả than và tro. Dội cho đến khi tiếng xèo xèo dừng lại.

• Bước 2: Dùng xẻng hoặc một cành cây lớn đảo đều tro và than. Đảm bảo mọi mặt của than hồng đều được tiếp xúc với nước. Tiếp tục dội thêm nước nếu cần.

• Bước 3: Cảm nhận bằng tay. Đặt mu bàn tay của bạn gần lớp tro tàn để kiểm tra. Nếu vẫn cảm thấy nóng, hãy lặp lại hai bước trên. Đống lửa chỉ thực sự tắt khi bạn cảm thấy mát hoàn toàn khi chạm vào.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Làm sao để biết khu vực nào được phép đốt lửa trại?

Bạn cần kiểm tra quy định của ban quản lý vườn quốc gia, khu bảo tồn hoặc chính quyền địa phương trước chuyến đi.

Dập lửa trại bằng cát có tốt không?

Cát giúp dập lửa nhưng không làm nguội hoàn toàn than hồng, bạn nên ưu tiên dùng nước để dập tắt triệt để.

Nếu không có vòng lửa (fire ring) thì phải làm gì?

Bạn có thể tạo một vòng lửa tạm bằng đá hoặc đào một hố nhỏ ở khu vực đất trống, cách xa vật liệu dễ cháy.

Xem các dụng cụ nhóm lửa và dập lửa an toàn tại WeTrek.vn.