Bảo dưỡng dây leo là quy trình làm sạch, kiểm tra, cất giữ dây đúng cách để đảm bảo an toàn tối đa và kéo dài tuổi thọ sản phẩm.

Tại sao bảo dưỡng dây leo quan trọng?

Dây leo là thiết bị sống còn trong các hoạt động như leo núi đá, leo tường nhân tạo, hoặc thám hiểm hang động. Bảo dưỡng dây leo không chỉ là việc giữ cho thiết bị sạch sẽ. Nó là một yêu cầu bắt buộc để đảm bảo an toàn cho chính bạn và đồng đội. Một sợi dây được chăm sóc tốt sẽ hoạt động trơn tru với các thiết bị hãm, giữ được độ bền và độ đàn hồi cần thiết khi chịu tải.

Bảo dưỡng đúng cách giúp bạn tiết kiệm chi phí. Dây leo núi là một khoản đầu tư lớn. Việc chăm sóc cẩn thận sẽ kéo dài tuổi thọ của dây, giúp bạn không phải thay thế nó thường xuyên. Nó cũng giúp bạn phát hiện sớm các hư hỏng tiềm tàng trước khi chúng trở thành vấn đề nghiêm trọng khi đang leo.

Các bước bảo dưỡng dây leo đúng cách

Vệ sinh dây

Bụi bẩn, cát và các hạt nhỏ khác có thể lọt vào giữa các sợi của lõi và vỏ dây. Chúng hoạt động như những lưỡi dao nhỏ, từ từ mài mòn và làm yếu dây từ bên trong. Bạn cần giặt dây khi nó trông bẩn, cứng hoặc sau khi sử dụng ở những nơi nhiều bụi đất như các điểm leo ở Hữu Lũng, Lạng Sơn, hoặc sau một chuyến đi thám hiểm hang động ở Quảng Bình.

Có hai cách để vệ sinh dây:

• Giặt tay: Ngâm dây trong bồn tắm hoặc một thùng lớn với nước ấm. Sử dụng dung dịch giặt dây chuyên dụng. Không dùng các chất tẩy rửa mạnh như xà phòng giặt đồ thông thường vì chúng có thể làm hỏng sợi nylon của dây. Dùng tay vuốt nhẹ dọc theo sợi dây để loại bỏ bụi bẩn. Xả lại nhiều lần với nước sạch.
• Giặt máy: Chỉ sử dụng máy giặt cửa trước, không có trục khuấy ở giữa. Cuộn dây lại theo kiểu daisy chain để tránh bị rối. Cho dây vào túi lưới hoặc vỏ gối. Chọn chế độ giặt nhẹ nhất với nước lạnh và dung dịch giặt dây chuyên dụng.

Phơi khô dây

Sau khi giặt, việc phơi khô đúng cách cũng quan trọng không kém. Không bao giờ phơi dây trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời hoặc sử dụng máy sấy. Tia UV và nhiệt độ cao sẽ làm sợi nylon xuống cấp nhanh chóng, giảm độ bền của dây.

Hãy treo dây ở nơi khô ráo, thoáng mát và có bóng râm. Trải dây lỏng ra trên một mặt phẳng sạch hoặc treo vắt qua nhiều thanh ngang để không khí lưu thông. Dây có thể mất từ một đến hai ngày để khô hoàn toàn. Bạn phải đảm bảo dây khô hẳn trước khi cất giữ.

Kiểm tra dây

Bạn nên kiểm tra toàn bộ sợi dây của mình trước và sau mỗi lần sử dụng. Hãy tuốt dây chậm rãi qua tay để cảm nhận và quan sát bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

Các dấu hiệu cần chú ý:

• Vỏ dây: Tìm các vết cắt, vết trầy xước sâu, hoặc khu vực vỏ dây bị xù lông quá mức. Nếu bạn thấy phần lõi trắng bên trong lộ ra, hãy ngừng sử dụng dây ngay lập tức.
• Lõi dây: Cảm nhận các điểm mềm, điểm cứng, điểm phẳng hoặc các cục u bất thường bên trong. Đây có thể là dấu hiệu lõi dây đã bị hư hại.
• Biến dạng: Kiểm tra xem dây có bị phồng lên, mỏng đi bất thường, hoặc bị đổi màu do tiếp xúc với hóa chất hay không.

Cất giữ dây

Cất giữ dây đúng cách giúp bảo vệ dây khỏi các yếu tố môi trường gây hại. Luôn cất dây trong túi đựng chuyên dụng để tránh bụi bẩn, tia UV và các vật sắc nhọn. Giữ dây ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh xa ánh nắng trực tiếp và các nguồn nhiệt.

Tuyệt đối không để dây gần các loại hóa chất như axit từ ắc quy, xăng, dầu, hoặc các chất tẩy rửa mạnh. Cất dây trong cốp xe là một ý tưởng tồi vì nhiệt độ cao và nguy cơ tiếp xúc hóa chất.

Khi nào cần cho dây leo "về hưu"?

Mọi sợi dây leo đều có tuổi thọ giới hạn, ngay cả khi không được sử dụng. Bạn cần thay dây mới khi gặp một trong các trường hợp sau:

• Dây đã hứng một cú ngã nghiêm trọng (hệ số ngã cao, gần bằng 2).
• Vỏ dây bị mòn nặng, xù lông nhiều, hoặc có vết cắt sâu làm lộ lõi.
• Cảm nhận thấy lõi dây có điểm mềm, phồng hoặc bị biến dạng.
• Dây bị cứng lại, khó thao tác.
• Dây đã tiếp xúc với hóa chất.
• Vượt quá thời hạn sử dụng do nhà sản xuất khuyến nghị (thường là 10 năm kể từ ngày sản xuất, ngay cả khi không dùng).

Các câu hỏi thường gặp

Tôi có thể dùng xà phòng thông thường để giặt dây không?

Không, bạn nên dùng dung dịch giặt dây chuyên dụng vì chất tẩy rửa mạnh có thể làm hỏng sợi nylon.

Bao lâu thì tôi nên kiểm tra dây leo của mình?

Bạn nên kiểm tra dây trước và sau mỗi lần sử dụng để phát hiện sớm các dấu hiệu hư hỏng.

Cất dây leo trong cốp xe có an toàn không?

Không, nhiệt độ cao và nguy cơ tiếp xúc hóa chất trong cốp xe có thể làm giảm tuổi thọ và độ an toàn của dây.

Xem các sản phẩm túi đựng dây và dung dịch vệ sinh dây chuyên dụng tại WeTrek.vn.