Bộ đàm CB (Citizens Band Radio) là hệ thống liên lạc vô tuyến cá nhân không cần giấy phép, hoạt động trên các tần số công cộng cho cự ly ngắn.
Bộ đàm CB là gì?
Bộ đàm CB, viết tắt của Citizens Band Radio, là một hệ thống liên lạc vô tuyến hai chiều. Nó cho phép người dùng giao tiếp trên một số kênh tần số nhất định mà không yêu cầu giấy phép vô tuyến nghiệp dư. Hệ thống này hoạt động trên dải tần 27 MHz, được gọi là "Dải tần số Công dân".
Bạn có thể hình dung bộ đàm CB giống như một phiên bản mạnh mẽ hơn của bộ đàm cầm tay thông thường. Nó thường được lắp đặt trên xe ô tô, xe tải hoặc tại một trạm cố định. Thiết bị bao gồm một máy thu phát, một micro để nói và một ăng-ten để truyền và nhận tín hiệu. Người dùng chọn một kênh, nhấn nút nói để truyền tin và thả ra để nghe.
Lịch sử và sự phát triển của bộ đàm CB
Bộ đàm CB ra đời tại Hoa Kỳ vào những năm 1940. Ban đầu, nó được Ủy ban Truyền thông Liên bang (FCC) quy định cho mục đích liên lạc cá nhân và doanh nghiệp cự ly ngắn. Nó trở nên cực kỳ phổ biến trong giới tài xế xe tải vào những năm 1970. Họ dùng CB để chia sẻ thông tin về tình hình giao thông, vị trí cảnh sát hoặc đơn giản là trò chuyện trên những chặng đường dài.
Tại Việt Nam, bộ đàm CB phát triển mạnh mẽ cùng với sự lớn mạnh của các cộng đồng xe địa hình (off-road) và du lịch dã ngoại theo đoàn (caravan). Khi di chuyển ở những vùng không có sóng điện thoại như vùng núi Tây Bắc hay các cung đường ven biển hẻo lánh, bộ đàm CB là phương tiện liên lạc duy nhất giữa các xe trong đoàn.
Cách thức hoạt động của bộ đàm CB
Bộ đàm CB hoạt động dựa trên nguyên lý truyền sóng vô tuyến AM (Amplitude Modulation) hoặc SSB (Single Sideband). SSB cho phép truyền tín hiệu đi xa hơn và rõ hơn với cùng một mức công suất.
Hệ thống này có những đặc điểm cơ bản sau:
- Các kênh được xác định trước: Bộ đàm CB có 40 kênh tần số cố định. Bạn và người cần liên lạc chỉ cần chọn cùng một kênh để nói chuyện.
- Liên lạc đơn công (Simplex): Tại một thời điểm, chỉ có một người nói và những người khác nghe. Bạn phải nhấn giữ nút PTT (Push-to-talk) để nói và thả ra để nghe.
- Ăng-ten là yếu tố quan trọng: Tầm hoạt động của bộ đàm CB phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng và chiều dài của ăng-ten. Một ăng-ten tốt được lắp đặt đúng cách sẽ cải thiện đáng kể cự ly liên lạc.
So sánh bộ đàm CB và bộ đàm cầm tay (Walkie-Talkie)
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa bộ đàm CB và bộ đàm cầm tay. Chúng có những khác biệt rõ rệt về mục đích và hiệu suất sử dụng.
Công suất và cự ly
Bộ đàm CB thường có công suất phát sóng hợp pháp cao hơn, khoảng 4 watt. Bộ đàm cầm tay thông thường (loại PMR446) chỉ có công suất 0.5 watt. Sự khác biệt này giúp bộ đàm CB đạt được cự ly liên lạc xa hơn, từ vài km đến hơn 20 km trong điều kiện lý tưởng. Bộ đàm cầm tay chỉ hiệu quả trong phạm vi vài trăm mét đến khoảng 2 km.
Lắp đặt và tính di động
Bộ đàm CB thường được thiết kế để lắp cố định trên xe, yêu cầu nguồn điện từ ắc quy và một ăng-ten lắp bên ngoài. Điều này khiến nó kém linh hoạt hơn. Ngược lại, bộ đàm cầm tay nhỏ gọn, dùng pin sạc và có thể mang đi bất cứ đâu.
Đối tượng sử dụng
Bộ đàm CB là lựa chọn của các đoàn xe ô tô, xe tải, các nhóm off-road. Bộ đàm cầm tay phù hợp cho các nhóm đi bộ đường dài, leo núi, tổ chức sự kiện hoặc liên lạc trong phạm vi một khu vực nhỏ như công trường, nhà kho.
Ứng dụng thực tế của bộ đàm CB tại Việt Nam
Bộ đàm CB có nhiều ứng dụng thiết thực cho cộng đồng yêu thích các hoạt động ngoài trời tại Việt Nam.
- Liên lạc giữa các xe trong đoàn: Khi đi phượt theo đoàn ở Hà Giang, Cao Bằng, hoặc xuyên qua các vùng không có sóng di động, bộ đàm CB giúp các xe giữ liên lạc, thông báo vị trí, cảnh báo chướng ngại vật và đảm bảo không ai bị lạc.
- Điều phối trong các chuyến đi off-road: Các câu lạc bộ xe địa hình dùng bộ đàm CB để điều phối các thành viên vượt qua địa hình khó, hướng dẫn cứu hộ khi có xe bị sa lầy. Kênh 19 thường được dùng làm kênh chung cho các nhóm này.
- Hỗ trợ cứu hộ, cứu nạn: Các đội tình nguyện viên dùng CB để phối hợp tìm kiếm và cứu hộ trong các tình huống khẩn cấp như bão lụt, sạt lở đất ở những khu vực bị cô lập.
Các câu hỏi thường gặp
Dùng bộ đàm CB ở Việt Nam có cần giấy phép không?
Bạn không cần giấy phép cá nhân khi sử dụng các máy bộ đàm CB có công suất và tần số tuân thủ quy định cho băng tần công dân.
Tầm hoạt động của bộ đàm CB là bao xa?
Tầm hoạt động phụ thuộc vào ăng-ten, địa hình và thời tiết, thông thường từ 3 km đến hơn 20 km.
Tôi nên chọn kênh nào để sử dụng?
Bạn có thể chọn bất kỳ kênh nào trống, nhưng kênh 9 thường dành cho các cuộc gọi khẩn cấp và kênh 19 là kênh chung của các tài xế.
Xem các loại bộ đàm tại WeTrek.vn.