Bộ đàm UHF cầm tay là một thiết bị liên lạc vô tuyến di động hoạt động trên dải tần số cực cao, từ 300 MHz đến 3 GHz. Đặc điểm chính của sóng UHF là khả năng xuyên qua các vật cản như tường bê tông, tán lá cây rậm rạp và địa hình phức tạp. Điều này làm cho chúng trở thành lựa chọn ưu tiên cho việc liên lạc trong môi trường có nhiều chướng ngại vật.

Bạn có thể hình dung bộ đàm UHF giống như một chiếc điện thoại di động không cần mạng viễn thông. Nó cho phép các nhóm giao tiếp tức thì trong một phạm vi nhất định. Thiết bị này rất phổ biến trong các hoạt động ngoài trời, quản lý sự kiện, an ninh và xây dựng tại Việt Nam.

Bộ đàm UHF hoạt động bằng cách chuyển đổi giọng nói của bạn thành tín hiệu vô tuyến. Sau đó, nó phát tín hiệu này đi bằng sóng điện từ ở tần số UHF. Một máy bộ đàm khác được dò cùng kênh tần số sẽ nhận tín hiệu này và chuyển đổi ngược lại thành âm thanh.

Điểm khác biệt của sóng UHF nằm ở bước sóng ngắn của nó. Bước sóng ngắn giúp tín hiệu dễ dàng xuyên qua hoặc len lỏi qua các chướng ngại vật. Ngược lại, sóng có bước sóng dài hơn như VHF (Very High Frequency) có xu hướng bị chặn lại hoặc phản xạ khi gặp vật cản.

Ví dụ, một đội trekking trong Vườn quốc gia Cúc Phương với địa hình rừng rậm và núi đá vôi sẽ liên lạc hiệu quả hơn khi dùng bộ đàm UHF. Sóng UHF có thể xuyên qua tán lá dày và các vách đá nhỏ để giữ kết nối giữa các thành viên.

Bộ đàm UHF mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dùng, đặc biệt trong điều kiện môi trường tại Việt Nam.

• Khả năng xuyên vật cản tốt: Đây là ưu điểm lớn nhất. Sóng UHF hoạt động hiệu quả trong các tòa nhà cao tầng, khu đô thị đông đúc, công trường xây dựng, hoặc các khu rừng rậm. Tín hiệu ít bị suy giảm khi đi qua bê tông, gỗ và cây cối.
• Ít nhiễu sóng ở khu vực đông dân cư: Dải tần UHF ít bị ảnh hưởng bởi nhiễu điện từ từ các thiết bị điện tử khác so với dải tần VHF. Điều này đảm bảo chất lượng âm thanh trong và rõ ràng hơn khi sử dụng ở thành phố.
• Ăng-ten nhỏ gọn: Do có bước sóng ngắn, ăng-ten của bộ đàm UHF thường ngắn và gọn hơn so với bộ đàm VHF. Điều này giúp thiết bị trở nên nhỏ gọn, dễ dàng mang theo khi di chuyển, leo núi hoặc làm việc.
• Chất lượng âm thanh rõ ràng: Trong phạm vi hoạt động hiệu quả, bộ đàm UHF thường cung cấp chất lượng âm thanh tốt hơn, ít bị rè hoặc mất tín hiệu.

Bên cạnh các ưu điểm, bộ đàm UHF cũng có một số hạn chế bạn cần cân nhắc.

• Phạm vi hoạt động ngắn hơn ở không gian mở: Trên các địa hình phẳng và không có vật cản như mặt biển hoặc đồng bằng, sóng UHF có phạm vi truyền ngắn hơn so với sóng VHF.
• Tiêu thụ nhiều năng lượng hơn: Để xuyên qua vật cản, bộ đàm UHF thường yêu cầu công suất phát cao hơn. Điều này dẫn đến việc tiêu thụ pin nhanh hơn so với các thiết bị VHF có cùng công suất.

Việc lựa chọn giữa UHF và VHF phụ thuộc hoàn toàn vào môi trường và nhu cầu sử dụng của bạn.

Khi nào bạn nên chọn bộ đàm UHF?

Bạn nên chọn bộ đàm UHF nếu hoạt động chủ yếu trong các điều kiện sau:

• Trong nhà: Sử dụng trong các tòa nhà văn phòng, khách sạn, trung tâm thương mại, nhà kho. Ví dụ, đội ngũ an ninh tại một khu nghỉ dưỡng ở Phú Quốc sẽ dùng UHF để liên lạc giữa các khu villa và sảnh chính.
• Khu vực đô thị: Liên lạc trong thành phố với nhiều nhà cửa, công trình xây dựng.
• Địa hình rừng rậm, đồi núi: Các nhóm leo núi, trekking trong các vườn quốc gia như Ba Vì, Bạch Mã, hoặc khám phá hang động ở Quảng Bình. Sóng UHF sẽ giúp duy trì kết nối qua các tán cây và địa hình không bằng phẳng.

Khi nào bộ đàm VHF là lựa chọn tốt hơn?

Bạn nên xem xét bộ đàm VHF cho các hoạt động:

• Trên biển hoặc sông nước: Các hoạt động câu cá, chèo thuyền kayak, hoặc liên lạc giữa các tàu thuyền trên biển.
• Địa hình trống trải: Các sự kiện ngoài trời ở khu vực đồng bằng, sa mạc cát ở Mũi Né, hoặc trong các nông trại lớn.

Tại Việt Nam, việc sử dụng tần số vô tuyến điện được quản lý bởi Cục Tần số Vô tuyến điện. Đối với các bộ đàm cầm tay có công suất thấp dành cho mục đích cá nhân, giải trí, bạn thường không cần đăng ký giấy phép. Tuy nhiên, các thiết bị có công suất phát lớn hoặc được sử dụng cho mục đích thương mại, an ninh chuyên nghiệp cần phải đăng ký tần số và xin giấy phép sử dụng. Bạn nên kiểm tra thông tin sản phẩm và tham khảo các quy định hiện hành để đảm bảo tuân thủ pháp luật.

Tôi có cần giấy phép để sử dụng bộ đàm UHF không?

Hầu hết bộ đàm công suất thấp cho mục đích cá nhân không cần, nhưng các thiết bị công suất cao cần đăng ký tần số với Cục Tần số Vô tuyến điện.

Bộ đàm UHF có hoạt động tốt trong rừng rậm Việt Nam không?

Có, sóng UHF xuyên vật cản tốt nên rất phù hợp cho địa hình rừng rậm có nhiều cây cối và đồi núi.

Pin bộ đàm UHF dùng được bao lâu?

Thời lượng pin phụ thuộc vào công suất phát và tần suất sử dụng, thường kéo dài từ 8 đến 12 giờ cho một lần sạc.