Cáng cứu nạn là thiết bị chuyên dụng để vận chuyển người bị thương ở địa hình khó khăn, đảm bảo cố định và an toàn cho nạn nhân trong quá trình sơ cứu.

Cáng cứu nạn là một công cụ được thiết kế để di chuyển người bị nạn ra khỏi những vị trí nguy hiểm hoặc khó tiếp cận. Nó khác với cáng y tế thông thường bởi cấu trúc chắc chắn, vật liệu bền bỉ và các tính năng chuyên dụng cho địa hình phức tạp như núi rừng, hang động, hoặc mặt nước. Thiết bị này giúp cố định nạn nhân, giảm thiểu chấn thương thứ phát trong quá trình vận chuyển.

Vai trò của cáng cứu nạn trở nên thiết yếu trong các hoạt động dã ngoại tại Việt Nam. Khi xảy ra tai nạn ở các cung đường trekking hiểm trở như Tà Xùa, Fansipan hay trong các hang động ở Quảng Bình, việc đưa nạn nhân đến nơi an toàn là ưu tiên hàng đầu. Cáng cứu nạn cho phép đội cứu hộ thực hiện công việc này hiệu quả, ngay cả khi phải vượt qua vách đá, suối sâu hay lối đi chật hẹp.

Mỗi loại cáng được thiết kế cho những tình huống cứu hộ cụ thể. Việc lựa chọn đúng loại cáng quyết định sự an toàn và hiệu quả của toàn bộ quá trình cứu nạn.

Cáng giỏ, hay còn gọi là cáng Stokes, là loại phổ biến nhất trong cứu hộ chuyên nghiệp. Nó có khung kim loại hoặc nhựa cứng bao quanh, tạo thành một chiếc 'giỏ' bảo vệ nạn nhân khỏi các va đập từ bên ngoài.

• Ưu điểm: Bảo vệ toàn diện, có nhiều điểm kết nối để sử dụng với hệ thống dây và ròng rọc, phù hợp cho cứu hộ kỹ thuật cao như cứu hộ từ vách đá hoặc vận chuyển bằng trực thăng. • Ứng dụng thực tế: Thường được các đội cứu hộ chuyên nghiệp ở Sa Pa sử dụng để đưa người leo núi bị thương xuống từ các đỉnh cao như Bạch Mộc Lương Tử.

Đây là phiên bản gọn nhẹ hơn của cáng truyền thống. Khung cáng thường làm từ hợp kim nhôm, có thể gấp lại làm hai hoặc làm bốn, giúp việc mang vác dễ dàng hơn.

• Ưu điểm: Nhẹ, tính di động cao, dễ dàng trang bị cho các đội hỗ trợ (porter) hoặc các nhóm trekking lớn. • Ứng dụng thực tế: Các công ty tour trekking uy tín tại Việt Nam thường trang bị cáng gấp cho đội ngũ dẫn đường và porter để sẵn sàng ứng phó với các tình huống khẩn cấp trên đường.

Cáng linh hoạt, hay cáng Sked, được làm từ một tấm nhựa dẻo và bền. Khi sử dụng, nó được cuộn quanh nạn nhân như một chiếc kén, giúp cố định và bảo vệ họ.

• Ưu điểm: Siêu gọn nhẹ, linh hoạt, lý tưởng cho việc cứu hộ trong không gian hẹp như hang động hoặc các khe núi. • Ứng dụng thực tế: Các đội thám hiểm hang động ở Phong Nha - Kẻ Bàng ưu tiên sử dụng loại cáng này vì khả năng luồn lách qua những lối đi chật hẹp mà cáng giỏ không thể qua được.

Việc chọn đúng cáng cứu nạn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, từ mục đích sử dụng đến điều kiện địa hình.

• Mục đích sử dụng: Bạn là đội cứu hộ chuyên nghiệp hay một nhóm trekking? Đội chuyên nghiệp cần cáng giỏ đa năng, trong khi các nhóm trekking có thể chọn cáng gấp gọn để phòng ngừa. • Địa hình hoạt động: Địa hình núi đá, hiểm trở yêu cầu cáng giỏ với độ bảo vệ cao. Địa hình hang động chật hẹp lại cần sự linh hoạt của cáng Sked. • Vật liệu và độ bền: Các vật liệu như nhựa HDPE, thép không gỉ hoặc hợp kim nhôm hàng không đảm bảo độ bền và khả năng chịu tải cao. Bạn cần kiểm tra thông số chịu tải của nhà sản xuất. • Trọng lượng và tính di động: Đối với các đội phải di chuyển bộ một quãng đường dài, trọng lượng của cáng là một yếu tố quan trọng. Cáng gấp và cáng linh hoạt có lợi thế về mặt này. • Hệ thống đai an toàn: Một hệ thống đai tốt giúp cố định nạn nhân chắc chắn, đặc biệt khi di chuyển trên địa hình dốc hoặc không bằng phẳng.

Sở hữu một chiếc cáng tốt là chưa đủ. Bạn cần biết cách sử dụng và bảo quản nó đúng cách để đảm bảo an toàn.

• Đào tạo và thực hành: Mọi thành viên trong đội cần được hướng dẫn và thực hành cách sử dụng cáng, bao gồm cách đặt nạn nhân lên cáng, cách thắt dây an toàn và kỹ thuật khiêng vác. • Kiểm tra trước mỗi chuyến đi: Luôn kiểm tra khung cáng, các mối nối, dây đai và khóa cài để phát hiện bất kỳ dấu hiệu hư hỏng nào. • Vệ sinh sau khi sử dụng: Làm sạch cáng sau mỗi lần dùng, đặc biệt nếu nó tiếp xúc với bùn đất hoặc chất dịch cơ thể, để tránh làm hỏng vật liệu. • Bảo quản đúng nơi: Cất giữ cáng ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp hoặc nhiệt độ quá cao để duy trì độ bền của vật liệu.

Một người có vận hành cáng cứu nạn được không?

Bạn cần tối thiểu hai người để khiêng và vận hành cáng cứu nạn một cách an toàn.

Tải trọng tối đa của cáng cứu nạn là bao nhiêu?

Tải trọng thay đổi tùy loại, phổ biến từ 150 kg đến hơn 250 kg cho các dòng chuyên dụng.

Các nhóm trekking có nên tự trang bị cáng cứu nạn không?

Các nhóm đi vào vùng sâu, hẻo lánh hoặc các nhóm lớn nên cân nhắc trang bị một chiếc cáng gấp gọn.

Cáng cứu nạn là một phần không thể thiếu trong bộ dụng cụ an toàn cho các hoạt động ngoài trời nghiêm túc. Nó thể hiện sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tinh thần trách nhiệm với sự an toàn của cả đoàn. Xem các loại cáng cứu nạn chuyên dụng tại WeTrek.vn.