Chêm kim loại (Nuts) là thiết bị bảo hiểm leo núi truyền thống, có dạng khối kim loại nhỏ, dùng để chèn vào các khe nứt trên vách đá.

Chêm kim loại (Nuts) là một loại thiết bị bảo hiểm thụ động trong môn leo núi. Chúng là những khối kim loại nhỏ, thường làm từ hợp kim nhôm, được gắn với một vòng dây cáp thép. Người leo núi chèn chúng vào các khe nứt hoặc chỗ thắt lại trên vách đá. Khi chịu tải trọng từ một cú ngã, chêm sẽ kẹt chặt hơn vào khe nứt, giúp chặn cú ngã của người leo.

Đây là một phần trang bị cơ bản cho hình thức leo núi truyền thống (trad climbing), nơi người leo phải tự đặt các điểm bảo hiểm của mình trên đường leo.

Một chiếc Chêm kim loại (Nuts) tiêu chuẩn có hai bộ phận chính:

• Đầu chêm: Là khối kim loại có hình dạng thon lại. Thiết kế này giúp đầu chêm kẹt hiệu quả vào các khe nứt hẹp dần. Bề mặt của nó thường có rãnh để tăng độ bám vào đá.

• Dây cáp: Là một vòng dây thép cứng được gắn chặt vào đầu chêm. Dây cáp đủ khỏe để chịu lực rơi và là điểm để bạn nối carabiner vào, kết nối chêm với dây thừng leo núi.

Có nhiều loại Chêm kim loại (Nuts) khác nhau, mỗi loại được thiết kế cho các dạng khe nứt riêng biệt.

Chêm tiêu chuẩn (Stoppers)

Đây là loại phổ biến nhất. Chúng có hình thang, với hai mặt bên rộng phẳng và hai mặt hẹp thon dần. Thiết kế này giúp chúng hoạt động tốt trong các khe nứt thẳng và hẹp dần.

Chêm cong (Curved Nuts)

Loại này có một mặt được uốn cong. Độ cong này tạo ra ba điểm tiếp xúc với đá, giúp chêm bám ổn định hơn trong các khe nứt không đều hoặc hơi loe. Ví dụ, khi leo núi ở khu vực Cát Bà, bạn có thể gặp các hốc đá vôi không đều, nơi chêm cong phát huy hiệu quả.

Chêm siêu nhỏ (Micro Nuts)

Đây là những chiếc chêm có kích thước rất nhỏ, dùng cho các vết nứt cực hẹp mà các loại chêm khác không vừa. Chúng có độ chịu lực thấp hơn và thường được dùng khi không có lựa chọn nào khác.

Việc đặt Chêm kim loại (Nuts) đòi hỏi kỹ năng và sự luyện tập. Quy trình cơ bản bao gồm các bước sau:

1. Tìm vị trí: Tìm một khe nứt hẹp dần xuống dưới. Vị trí lý tưởng là nơi chêm có thể tiếp xúc với bề mặt đá nhiều nhất.

2. Đặt chêm: Đặt chêm vào khe nứt ở vị trí rộng nhất có thể rồi trượt nó xuống điểm hẹp hơn cho đến khi vừa khít.

3. Siết chêm: Giật mạnh dây cáp xuống dưới để siết chặt chêm vào vị trí. Một cú siết tốt đảm bảo chêm không bị xê dịch khi dây leo di chuyển.

4. Kiểm tra: Quan sát và dùng tay kiểm tra để chắc chắn chêm được đặt chắc chắn, tiếp xúc tối đa với mặt đá và không có nguy cơ bị tuột ra.

Để tháo chêm ra, bạn sẽ cần một dụng cụ gọi là móc gỡ chêm (nut tool). Bạn dùng nó để gõ nhẹ vào chêm từ phía dưới để đẩy nó ngược lên phía rộng hơn của khe nứt.

Ưu điểm

• Nhẹ và gọn: Một bộ chêm đầy đủ nhẹ hơn đáng kể so với các thiết bị bảo hiểm chủ động.

• Giá cả phải chăng: Chêm kim loại (Nuts) có giá thành thấp hơn các loại đồ bảo hiểm khác.

• Độ tin cậy: Khi được đặt đúng cách, chúng là một điểm bảo hiểm cực kỳ chắc chắn.

Nhược điểm

• Yêu cầu kỹ năng: Việc đặt và đánh giá một điểm đặt chêm tốt cần nhiều kinh nghiệm.

• Hạn chế về vị trí: Chúng không hoạt động trong các khe nứt song song hoặc loe ra.

• Khó tháo gỡ: Đôi khi chúng có thể bị kẹt rất chặt sau khi chịu tải, đặc biệt là sau một cú ngã.

Để trang bị cho chuyến đi tiếp theo, bạn có thể xem các bộ Chêm kim loại (Nuts) tại WeTrek.vn.

Hỏi: Chêm kim loại (Nuts) có an toàn không?

Đáp: Chêm kim loại (Nuts) rất an toàn khi được đặt đúng cách vào vách đá phù hợp.

Hỏi: Tôi có cần dụng cụ gì để tháo Chêm kim loại (Nuts) không?

Đáp: Bạn cần một dụng cụ chuyên dụng gọi là móc gỡ chêm (nut tool) để tháo chúng ra.

Hỏi: Chêm kim loại (Nuts) có tái sử dụng được không?

Đáp: Bạn có thể tái sử dụng Chêm kim loại (Nuts) nhiều lần nếu chúng không bị biến dạng hay hư hỏng.