Chỉ số thoát ẩm (Breathability (RET/MVTR)) là gì?

TL;DR: Chỉ số thoát ẩm đo khả năng vải cho phép hơi ẩm từ mồ hôi thoát ra ngoài, giúp bạn luôn khô thoáng và thoải mái khi vận động ngoài trời.

Định nghĩa

Chỉ số thoát ẩm là một thông số kỹ thuật đo lường khả năng của vật liệu, thường là vải, cho phép hơi nước (mồ hôi) đi qua nó. Khả năng này giúp điều hòa nhiệt độ cơ thể và giữ cho bạn khô ráo từ bên trong.

Đừng nhầm lẫn thoát ẩm với thoáng khí. Thoáng khí là khả năng không khí di chuyển qua vải, trong khi thoát ẩm chỉ liên quan đến hơi nước.

Có hai đơn vị đo lường chính cho chỉ số này:

- MVTR (Moisture Vapor Transmission Rate): Đo lường lượng hơi nước (tính bằng gram) có thể đi qua một mét vuông vải trong 24 giờ. Chỉ số MVTR càng cao, khả năng thoát ẩm càng tốt.

- RET (Resistance to Evaporative Heat Transfer): Đo lường mức độ kháng lại sự truyền nhiệt qua bay hơi của vải. Chỉ số RET càng thấp, khả năng thoát ẩm càng tốt.

Vì sao quan trọng

Chỉ số thoát ẩm đóng vai trò quyết định đến sự thoải mái và an toàn của bạn trong các hoạt động ngoài trời. Khi bạn vận động, cơ thể tiết ra mồ hôi để làm mát. Nếu mồ hôi không thể thoát ra ngoài qua lớp quần áo, nó sẽ ngưng tụ lại bên trong.

Việc bị ướt sũng mồ hôi gây ra nhiều vấn đề:

- Gây khó chịu: Cảm giác ẩm ướt, dính dớp làm bạn mất tập trung và giảm hiệu suất vận động.

- Gây mất nhiệt: Lớp mồ hôi ẩm sẽ làm bạn lạnh nhanh chóng khi bạn ngừng vận động hoặc khi có gió thổi qua, dẫn đến nguy cơ hạ thân nhiệt, đặc biệt trong thời tiết lạnh.

- Tăng trọng lượng trang phục: Quần áo bị ướt sẽ nặng hơn, khiến bạn tốn nhiều sức lực hơn.

Một chiếc áo khoác có độ thoát ẩm tốt sẽ giúp đẩy hơi ẩm ra ngoài, giữ cho các lớp áo bên trong và cơ thể bạn luôn khô ráo. Điều này giúp duy trì nhiệt độ cơ thể ổn định, mang lại sự thoải mái và an toàn trong suốt chuyến đi.

Thông số và phạm vi khuyến nghị

Hiểu rõ các con số giúp bạn chọn đúng sản phẩm cho nhu cầu của mình. Dưới đây là bảng tham khảo chung cho cả hai chỉ số:

Chỉ số RET (càng thấp càng tốt)

- RET 0-6: Thoát ẩm cực tốt. Phù hợp cho các hoạt động cường độ cao như chạy trail, đạp xe, leo núi tốc độ cao.

- RET 6-13: Thoát ẩm tốt. Lý tưởng cho các hoạt động đi bộ đường dài (hiking), trekking với cường độ vừa phải.

- RET 13-20: Thoát ẩm trung bình. Dùng cho các hoạt động nhẹ nhàng như đi dạo, cắm trại quanh khu vực ít vận động.

- RET > 20: Thoát ẩm kém. Chỉ phù hợp khi bạn gần như không vận động hoặc dùng trong điều kiện khô, lạnh.

Chỉ số MVTR (càng cao càng tốt)

- MVTR > 20.000 g/m²/24h: Thoát ẩm cực tốt. Tương đương với RET 0-6.

- MVTR 10.000 - 20.000 g/m²/24h: Thoát ẩm tốt. Tương đương với RET 6-13.

- MVTR 5.000 - 10.000 g/m²/24h: Thoát ẩm trung bình. Tương đương với RET 13-20.

- MVTR < 5.000 g/m²/24h: Thoát ẩm kém. Tương đương với RET > 20.

Cách chọn đúng

Việc lựa chọn trang phục với chỉ số thoát ẩm phù hợp phụ thuộc vào hai yếu tố chính: cường độ hoạt động và điều kiện thời tiết.

Dựa trên cường độ hoạt động:

- Hoạt động cường độ cao (chạy bộ địa hình, leo núi nhanh): Bạn đổ mồ hôi nhiều. Hãy ưu tiên sản phẩm có chỉ số thoát ẩm cao nhất (RET < 6 hoặc MVTR > 20.000).

- Hoạt động cường độ vừa phải (trekking, hiking): Bạn cần sự cân bằng giữa chống thấm và thoát ẩm. Chọn sản phẩm trong khoảng RET 6-13 hoặc MVTR 10.000-20.000.

- Hoạt động cường độ thấp (cắm trại, dạo phố): Độ thoát ẩm không phải là ưu tiên hàng đầu. Một sản phẩm có chỉ số trung bình là đủ.

Dựa trên điều kiện thời tiết:

- Thời tiết nóng ẩm: Khí hậu Việt Nam đòi hỏi độ thoát ẩm cao. Hơi ẩm trong không khí cao khiến mồ hôi khó bay hơi. Một chiếc áo có độ thoát ẩm tốt sẽ giúp quá trình này diễn ra hiệu quả hơn.

- Thời tiết lạnh: Bạn vẫn đổ mồ hôi khi vận động trong trời lạnh. Việc giữ cơ thể khô ráo là cực kỳ quan trọng để tránh bị mất nhiệt. Hãy chọn sản phẩm có độ thoát ẩm tốt để tránh tình trạng mồ hôi làm bạn bị lạnh.

Ví dụ thực tế ở Việt Nam

- Trekking Tà Năng - Phan Dũng: Cung đường dài, thời tiết thay đổi và độ ẩm cao. Bạn cần một chiếc áo khoác có chỉ số thoát ẩm tốt (RET 6-13) để không bị ướt sũng mồ hôi sau một ngày dài di chuyển.

- Leo núi Fansipan, Lảo Thẩn mùa đông: Thời tiết lạnh và có gió, nhưng bạn vẫn đổ mồ hôi nhiều khi leo dốc. Một chiếc áo khoác có độ thoát ẩm cao (RET < 13) kết hợp với lớp áo nền (base layer) thoát ẩm tốt sẽ giúp bạn khô ráo, tránh nguy cơ hạ thân nhiệt.

- Chạy trail tại Mộc Châu Marathon: Hoạt động cường độ cực cao. Vận động viên cần trang phục có độ thoát ẩm tối đa (RET < 6) để cơ thể được điều hòa nhiệt độ tốt nhất, đảm bảo hiệu suất thi đấu.

Lỗi thường gặp

- Nhầm lẫn giữa chống thấm và thoát ẩm: Một chiếc áo có thể chống thấm 100% nhưng hoàn toàn không thoát ẩm, giống như mặc một chiếc túi nilon. Hãy luôn tìm sự cân bằng giữa hai chỉ số này.

- Bỏ qua các lớp áo bên trong: Mặc một chiếc áo khoác thoát ẩm tốt sẽ trở nên vô dụng nếu bạn mặc một chiếc áo thun cotton bên trong. Cotton giữ ẩm rất lâu. Hãy chọn các lớp áo trong cũng có khả năng thoát ẩm (len merino, vải tổng hợp).

- Chỉ quan tâm đến thương hiệu: Không phải tất cả sản phẩm của một thương hiệu nổi tiếng đều có chỉ số thoát ẩm cao. Hãy đọc kỹ thông số kỹ thuật của từng sản phẩm cụ thể.

Thuật ngữ liên quan

- Chống thấm nước (Waterproof/HH): Khả năng của vải ngăn nước từ bên ngoài thấm vào. Được đo bằng milimét (mm).

- Lớp nền (Base Layer): Lớp áo mặc sát da, có nhiệm vụ hút mồ hôi khỏi cơ thể và chuyển ra các lớp áo ngoài.

- Vải 2L, 2.5L, 3L: Cấu trúc của vải nhiều lớp. Vải 3 lớp (3L) thường bền và có hiệu suất thoát ẩm tốt hơn trong các điều kiện khắc nghiệt.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Hỏi: Áo mưa có thoát ẩm không?

Đáp: Nhiều loại áo khoác đi mưa chuyên dụng có khả năng thoát ẩm, nhưng các loại áo mưa nilon thông thường thì không.

Hỏi: Vải GORE-TEX có thoát ẩm tốt không?

Đáp: Vải GORE-TEX nổi tiếng với khả năng vừa chống thấm nước vừa thoát ẩm tốt, là lựa chọn phổ biến cho trang phục outdoor cao cấp.

Hỏi: Làm thế nào để duy trì khả năng thoát ẩm của áo?

Đáp: Bạn cần giặt và bảo quản áo đúng cách theo hướng dẫn của nhà sản xuất, sử dụng các sản phẩm giặt tẩy chuyên dụng cho đồ outdoor.

Để tìm chiếc áo khoác phù hợp cho chuyến đi của mình, bạn có thể xem các sản phẩm áo khoác outdoor tại WeTrek.vn.