TL;DR: Chiến lược hydrat hóa là kế hoạch uống nước và điện giải trước, trong, và sau hoạt động để duy trì hiệu suất và phòng tránh say nắng, chuột rút.

Chiến lược hydrat hóa là một kế hoạch chi tiết về việc bạn cần uống gì, uống bao nhiêu và khi nào nên uống để giữ cho cơ thể luôn đủ nước. Đây không chỉ đơn thuần là việc uống khi bạn cảm thấy khát. Nó là một phương pháp khoa học giúp bạn duy trì hiệu suất thể chất, sự minh mẫn và sức khỏe tổng thể trong các hoạt động ngoài trời.

Ở một đất nước có khí hậu nóng ẩm như Việt Nam, việc mất nước qua mồ hôi diễn ra rất nhanh. Một chiến lược hydrat hóa đúng đắn là yếu tố sống còn, quyết định sự thành công và an toàn của chuyến đi, dù bạn đang trekking trong rừng sâu hay chạy trail trên núi cao.

Mất nước dù chỉ một lượng nhỏ cũng ảnh hưởng tiêu cực đến cơ thể bạn. Khi mất khoảng 2% trọng lượng cơ thể qua mồ hôi, hiệu suất của bạn bắt đầu giảm sút. Các vấn đề nghiêm trọng hơn sẽ xuất hiện nếu tình trạng mất nước tiếp diễn.

Tầm quan trọng của việc hydrat hóa đúng cách thể hiện qua việc ngăn chặn các rủi ro sau:

• Giảm hiệu suất thể chất: Cơ bắp của bạn cần nước để hoạt động hiệu quả. Mất nước làm giảm sức mạnh, tốc độ và sức bền.
• Nguy cơ say nắng, sốc nhiệt: Nước giúp điều hòa thân nhiệt. Khi mất nước, cơ thể không thể làm mát hiệu quả, dẫn đến nguy cơ say nắng, kiệt sức vì nóng, thậm chí là sốc nhiệt đe dọa tính mạng.
• Chuột rút cơ bắp: Mất nước và chất điện giải là nguyên nhân hàng đầu gây ra các cơn co rút cơ bắp đau đớn.
• Suy giảm chức năng nhận thức: Mất nước ảnh hưởng đến não bộ, làm bạn mất tập trung, phán đoán kém và dễ đưa ra quyết định sai lầm trên đường đi.

Ví dụ thực tế: Cung đường trekking Tà Năng - Phan Dũng vào mùa khô là một thử thách lớn về hydrat hóa. Nhiều người đã phải bỏ cuộc giữa chừng vì kiệt sức do không chuẩn bị đủ nước và điện giải để đối phó với cái nắng gay gắt và địa hình trống trải.

Một kế hoạch hydrat hóa hoàn chỉnh bao gồm ba giai đoạn chính: trước, trong và sau khi hoạt động.

Quá trình hydrat hóa bắt đầu từ 24 giờ trước khi bạn xuất phát. Việc này đảm bảo cơ thể bạn có một khởi đầu tốt nhất.

• 24 giờ trước: Uống nước đều đặn trong suốt cả ngày.
• 2-3 giờ trước: Uống khoảng 500-600 ml nước.
• Mục tiêu: Bắt đầu chuyến đi trong trạng thái đủ nước, không phải uống bù. Bạn có thể kiểm tra bằng màu nước tiểu. Nước tiểu màu vàng nhạt là dấu hiệu tốt.

Đây là giai đoạn quan trọng nhất. Mục tiêu là bù lại lượng nước và điện giải mất đi qua mồ hôi một cách liên tục.

• Uống thường xuyên: Đừng đợi đến khi khát mới uống. Hãy uống những ngụm nhỏ, đều đặn.
• Liều lượng tham khảo: Uống khoảng 150-250 ml mỗi 15-20 phút. Lượng nước này cần điều chỉnh tùy thuộc vào cường độ vận động, nhiệt độ và độ ẩm môi trường.
• Lắng nghe cơ thể: Nếu bạn đổ mồ hôi nhiều, bạn cần uống nhiều hơn.

Ví dụ: Tại các giải chạy trail như Vietnam Mountain Marathon (VMM) ở Sapa, các vận động viên chuyên nghiệp luôn có kế hoạch nạp nước và điện giải tại mỗi trạm tiếp sức (aid station) và mang theo đủ nước giữa các trạm.

Quá trình phục hồi bắt đầu ngay khi bạn dừng lại. Bù nước sau hoạt động giúp cơ thể sửa chữa cơ bắp và phục hồi năng lượng.

• Bù lại lượng nước đã mất: Một cách chính xác để biết bạn cần bù bao nhiêu nước là tự cân trước và sau khi hoạt động. Với mỗi 1 kg trọng lượng mất đi, bạn cần uống khoảng 1.5 lít nước để bù lại.
• Bổ sung điện giải: Uống các loại đồ uống chứa natri và kali để giúp cơ thể giữ nước và phục hồi cân bằng điện giải.

Không phải tất cả các loại chất lỏng đều có tác dụng hydrat hóa như nhau. Lựa chọn đúng loại đồ uống là một phần quan trọng của chiến lược.

• Nước lọc: Là lựa chọn cơ bản và tốt nhất cho các hoạt động dưới 60 phút hoặc cường độ thấp.
• Chất điện giải: Khi hoạt động kéo dài hơn một giờ hoặc khi bạn đổ mồ hôi nhiều, việc bổ sung điện giải là cần thiết. Các chất điện giải chính bao gồm natri, kali, magie. Bạn có thể dùng viên sủi điện giải hoặc bột pha.
• Đồ uống thể thao: Các loại nước này cung cấp cả nước, điện giải và carbohydrate (năng lượng). Chúng phù hợp cho các hoạt động cường độ cao và kéo dài.
• Thực phẩm chứa nhiều nước: Các loại trái cây như dưa hấu, cam cũng là nguồn cung cấp nước và chất dinh dưỡng tốt.
• Những loại cần tránh: Rượu, bia, và đồ uống chứa nhiều đường hoặc caffeine có thể gây mất nước nhanh hơn.

Không, khi bạn cảm thấy khát, cơ thể đã ở trong trạng thái mất nước nhẹ.

Nước tiểu màu vàng nhạt hoặc trong suốt cho thấy bạn đang hydrat hóa tốt.

Không cần thiết cho các hoạt động nhẹ dưới một giờ, nước lọc là đủ.

Một chiến lược hydrat hóa thông minh giúp bạn tận hưởng trọn vẹn chuyến đi, chinh phục những thử thách và trở về an toàn. Để chuẩn bị tốt nhất, bạn cần các thiết bị chứa nước phù hợp và đáng tin cậy.

Xem các loại bình nước và túi nước chuyên dụng tại WeTrek.vn.