Chống chân tay qua khe (Bridging) là một kỹ thuật leo núi cơ bản. Bạn sử dụng chân và tay tạo ra các lực đối kháng lên hai mặt phẳng đối diện nhau. Các mặt phẳng này có thể là hai bên của một khe nứt rộng, một góc tường (dihedral), hoặc một ống khói (chimney). Thay vì kéo cơ thể lên bằng sức mạnh của tay, bạn đẩy cơ thể lên bằng cách dùng lực ép của cả tay và chân vào vách đá. Kỹ thuật này giúp bạn giữ thăng bằng, tiết kiệm năng lượng và vượt qua các đoạn không có mấu bám rõ ràng.

Nắm vững kỹ thuật Bridging mang lại nhiều lợi thế khi leo núi, đặc biệt là leo núi đá (rock climbing).

• Tiết kiệm năng lượng: Bạn chủ yếu dùng các nhóm cơ lớn và khỏe ở chân để đẩy, thay vì phụ thuộc vào sức kéo của cánh tay và vai. Điều này giúp bạn leo được lâu hơn và ít mỏi hơn.
• Tăng cường sự ổn định: Việc tạo ra lực đối kháng giúp bạn có một vị trí vững chắc. Bạn có thể dừng lại để nghỉ ngơi hoặc lên kế hoạch cho các bước di chuyển tiếp theo một cách an toàn.
• Vượt qua địa hình khó: Bridging cho phép bạn vượt qua các góc tường trơn nhẵn hoặc các khe nứt rộng mà không có mấu bám tay (handhold) hay mấu bám chân (foothold) thuận lợi.
• Cải thiện cảm nhận cơ thể: Kỹ thuật này yêu cầu bạn phải cảm nhận được sự cân bằng và phân bổ lực hợp lý trên toàn bộ cơ thể. Điều này giúp nâng cao nhận thức về vị trí cơ thể (proprioception) của bạn.

Thực hiện Bridging đòi hỏi sự phối hợp và cảm nhận lực tốt. Quá trình gồm các bước cơ bản sau.

Trước khi bắt đầu, bạn cần quan sát cấu trúc vách đá. Xác định khoảng cách giữa hai mặt phẳng, độ dốc và chất lượng bề mặt đá. Điều này giúp bạn quyết định vị trí đặt chân và tay phù hợp.

Tiếp cận góc tường hoặc khe nứt. Đặt hai bàn chân lên hai mặt vách đối diện nhau, dang rộng ngang vai hoặc hơn. Giữ cơ thể tương đối thẳng đứng và trọng tâm nằm giữa hai chân.

Dùng chân đẩy mạnh vào hai bên vách đá. Cảm nhận lực ép giữ bạn ở vị trí ổn định. Bạn có thể dùng tay để đẩy vào vách đá, hoặc tìm các mấu bám nhỏ để giữ thăng bằng. Lực đẩy từ chân là yếu tố chính tạo ra sự ổn định.

Để di chuyển lên, bạn thực hiện theo nguyên tắc "ba điểm tiếp xúc". Luôn giữ ba trong bốn chi (hai tay, hai chân) tiếp xúc với đá khi di chuyển chi còn lại.

• Di chuyển một chân lên vị trí cao hơn.
• Ngay sau đó, di chuyển chân còn lại lên để duy trì thế đối xứng.
• Tay di chuyển theo để giữ thăng bằng và tìm các điểm tựa mới.
• Lặp lại quá trình này một cách nhịp nhàng và có kiểm soát.

Kỹ thuật này được áp dụng trong nhiều tình huống khác nhau trên vách đá.

• Góc tường (Dihedral): Đây là dạng phổ biến nhất, nơi hai mặt vách đá gặp nhau tạo thành một góc. Bạn đặt mỗi chân lên một mặt vách và "đi bộ" lên.
• Ống khói (Chimney): Khi leo bên trong một khe nứt đủ rộng để chứa toàn bộ cơ thể, bạn có thể đặt lưng vào một bên và chân vào bên còn lại để đẩy người lên.
• Khe rộng (Off-width): Đối với các khe nứt quá rộng để kẹt tay chân nhưng quá hẹp để vào bên trong, bạn có thể dùng một bên cơ thể (vai, hông, chân) ép vào một mặt vách và chân tay còn lại ép vào mặt đối diện.

Việt Nam có nhiều địa điểm leo núi đá với địa hình phù hợp để bạn luyện tập Bridging. Tại khu vực leo núi Hữu Lũng, Lạng Sơn, các vách đá vôi có vô số cung leo với địa hình góc tường (dihedral). Cung "Tale of the Two Walls" ở khu vực Bướm Đầu Lâu là một ví dụ điển hình để bạn thực hành kỹ thuật này. Tương tự, tại Cát Bà, Hải Phòng, một số cung leo ở Vịnh Lan Hạ cũng có các cấu trúc góc tường và khe nứt đòi hỏi người leo phải áp dụng Bridging để vượt qua.

Khi mới tập, bạn có thể mắc một số lỗi phổ biến.

• Không tạo đủ lực đẩy: Chân bạn có thể bị trượt nếu không đẩy đủ lực ra hai bên. Hãy tập trung vào việc chủ động ép chân vào vách đá.
• Cơ thể quá gần vách đá: Việc này làm giảm hiệu quả của lực đẩy và khiến bạn khó quan sát. Giữ hông của bạn lùi ra xa vách đá một chút để tối ưu hóa góc đẩy.
• Di chuyển quá vội vàng: Di chuyển nhiều chi cùng lúc sẽ làm bạn mất thăng bằng. Luôn tuân thủ nguyên tắc di chuyển từng chi một.

Trang bị phù hợp giúp bạn thực hiện kỹ thuật này an toàn và hiệu quả hơn.

• Giày leo núi (Climbing Shoes): Một đôi giày có phần cạnh (edge) tốt và đế cao su bám dính là rất quan trọng. Nó giúp bạn đứng vững trên các mấu bám nhỏ và tạo lực đẩy hiệu quả.
• Túi bột phấn (Chalk Bag): Giữ cho tay bạn khô ráo để tăng độ ma sát khi cần dùng tay để đẩy hoặc bám vào vách đá.
• Trang bị bảo hộ: Dây thừng, đai an toàn và các thiết bị bảo hiểm là bắt buộc để đảm bảo an toàn khi leo.

Lựa chọn đúng loại giày leo núi sẽ tạo ra sự khác biệt lớn khi bạn thực hành kỹ thuật này.

Kỹ thuật này đòi hỏi sự luyện tập để cảm nhận lực đối kháng, nhưng là một kỹ năng cơ bản và giúp bạn tiết kiệm nhiều sức lực.

Các địa điểm như Hữu Lũng (Lạng Sơn) hay Cát Bà (Hải Phòng) có nhiều vách đá dạng góc tường phù hợp để bạn luyện tập.

Rất quan trọng, vì cạnh giày và đế cao su cung cấp độ bám và lực đẩy cần thiết lên vách đá để giữ thăng bằng.