Chống tia UV là khả năng của vật liệu chặn bức xạ tia cực tím từ mặt trời, bảo vệ da và mắt khỏi tác hại. Chỉ số UPF và UV400 đo lường mức độ này.
Tia UV là gì và tại sao bạn cần quan tâm?
Tia UV, hay tia cực tím, là một dạng bức xạ điện từ đến từ mặt trời. Mắt người không nhìn thấy được loại tia này. Có ba loại tia UV chính gồm UVA, UVB và UVC. UVC bị tầng ozone chặn lại hoàn toàn. UVA và UVB là hai loại tia xuyên qua khí quyển và tác động trực tiếp đến chúng ta.
Việt Nam là một quốc gia nhiệt đới với số giờ nắng cao quanh năm. Điều này đồng nghĩa với việc bạn tiếp xúc với tia UV cường độ cao trong thời gian dài, ngay cả khi trời râm mát. Tiếp xúc liên tục với tia UV mà không có biện pháp bảo vệ sẽ gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng:
- Gây cháy nắng, làm da đỏ rát, phồng rộp và bong tróc.
- Đẩy nhanh quá trình lão hóa da, gây nếp nhăn, đồi mồi và làm da mất độ đàn hồi.
- Tăng nguy cơ ung thư da, loại ung thư phổ biến nhất.
- Gây hại cho mắt, dẫn đến các bệnh như đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng.
Đối với người tham gia hoạt động ngoài trời như trekking, leo núi, hay chèo thuyền, việc tiếp xúc với tia UV còn nhiều hơn. Ở những nơi có độ cao lớn như khi bạn leo núi ở Hà Giang, cường độ tia UV tăng lên. Tương tự, khi ở trên mặt nước như chèo SUP ở Vịnh Lan Hạ, tia UV phản xạ từ mặt nước và tấn công bạn từ nhiều hướng.
Hiểu đúng các chỉ số chống tia UV trên trang bị outdoor
Các nhà sản xuất sử dụng những chỉ số cụ thể để đo lường khả năng bảo vệ của sản phẩm. Bạn cần hiểu rõ các chỉ số này để lựa chọn trang bị phù hợp.
Chỉ số UPF (Ultraviolet Protection Factor) cho quần áo, mũ
UPF là chỉ số đo lường mức độ bức xạ UV mà một loại vải có thể chặn lại, không cho chúng tiếp xúc với da. Chỉ số này áp dụng cho cả tia UVA và UVB. Ví dụ, một chiếc áo có chỉ số UPF 50 cho phép chỉ 1/50 (tương đương 2%) lượng bức xạ UV xuyên qua. Điều này có nghĩa là nó chặn được 98% tia UV.
- UPF 15–24: Mức độ bảo vệ tốt.
- UPF 25–39: Mức độ bảo vệ rất tốt.
- UPF 40–50+: Mức độ bảo vệ tuyệt vời.
Một chiếc áo thun cotton thông thường chỉ có chỉ số UPF khoảng 5. Con số này không đủ để bảo vệ bạn trong một chuyến đi trekking dài ngày dưới nắng gắt. Vì vậy, lựa chọn quần áo chuyên dụng với chỉ số UPF cao là điều cần thiết.
Chỉ số UV400 cho kính râm, kính mắt
Chỉ số UV400 trên kính mắt có nghĩa là tròng kính có khả năng chặn các tia sáng có bước sóng lên đến 400 nanomet. Điều này bao gồm toàn bộ tia UVA và UVB. Đây là tiêu chuẩn bảo vệ cao nhất cho mắt.
Bạn cần lưu ý rằng màu sắc của tròng kính không quyết định khả năng chống tia UV. Một cặp kính râm tối màu nhưng không có lớp phủ chống UV có thể gây hại nhiều hơn. Khi đeo kính tối màu, đồng tử của bạn sẽ giãn ra để thu nhiều ánh sáng hơn, vô tình cho phép nhiều tia UV có hại đi vào mắt hơn.
Trang bị chống tia UV cần thiết cho mọi chuyến đi
Để bảo vệ toàn diện, bạn nên kết hợp nhiều loại trang bị chống tia UV khác nhau. Mỗi loại phục vụ một mục đích riêng và góp phần tạo nên một hệ thống bảo vệ hoàn chỉnh.
- Quần áo chống UV: Các loại áo dài tay, quần dài làm từ vải tổng hợp, dệt dày và có chỉ số UPF từ 40 trở lên là lựa chọn lý tưởng.
- Mũ rộng vành: Một chiếc mũ rộng vành che được cả mặt, tai và gáy hiệu quả hơn nhiều so với mũ lưỡi trai. Hãy tìm những chiếc mũ có chỉ số UPF.
- Kính râm UV400: Đây là vật dụng bắt buộc để bảo vệ mắt và vùng da nhạy cảm xung quanh.
- Găng tay và ống tay chống nắng: Khi đi xe máy đường dài hoặc đạp xe, mu bàn tay và cánh tay là hai vị trí tiếp xúc với nắng nhiều nhất.
- Lều và tấm tăng: Khi cắm trại, một chiếc lều có lớp phủ chống UV sẽ giúp không gian bên trong mát mẻ hơn và bảo vệ bạn khỏi bức xạ khi nghỉ ngơi.
- Kem chống nắng: Sử dụng kem chống nắng phổ rộng cho những vùng da không được che chắn bởi quần áo như mặt, cổ và bàn tay.
Mẹo chọn và sử dụng trang bị chống tia UV hiệu quả
Để tối ưu hóa khả năng bảo vệ, bạn cần biết cách lựa chọn và sử dụng trang bị đúng cách.
- Kiểm tra nhãn mác: Luôn tìm kiếm chỉ số UPF trên quần áo hoặc ký hiệu UV400 trên kính mắt. Đây là thông số đáng tin cậy nhất.
- Chọn vải dệt dày và màu tối: Vải càng được dệt chặt, tia UV càng khó xuyên qua. Các màu tối thường hấp thụ tia UV tốt hơn các màu sáng.
- Ưu tiên quần áo dáng rộng: Quần áo bó sát làm sợi vải bị kéo căng, tạo ra các kẽ hở cho tia UV lọt qua và làm giảm chỉ số UPF.
- Lưu ý khi trang bị bị ướt: Một chiếc áo bị ướt do mồ hôi hoặc nước có thể giảm khả năng chống UV tới một nửa.
- Bảo vệ vào giờ cao điểm: Tia UV mạnh nhất trong khoảng từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều. Hãy tăng cường các biện pháp bảo vệ trong khung giờ này.
Câu hỏi thường gặp về chống tia UV
UPF 50 và UPF 50+ khác nhau thế nào?
UPF 50 chặn chính xác 98% tia UV, trong khi UPF 50+ là xếp hạng cao nhất, chặn trên 98% lượng tia UV.
Giặt nhiều có làm giảm khả năng chống UV của quần áo không?
Có, khả năng chống UV của một số loại vải sẽ giảm dần theo thời gian sử dụng và số lần giặt.
Trời nhiều mây có cần chống tia UV không?
Có, hơn 80% tia UV vẫn xuyên qua được mây, vì vậy bạn luôn cần các biện pháp bảo vệ.
Chống tia UV không phải là một lựa chọn, mà là một yêu cầu bắt buộc để đảm bảo sức khỏe và sự thoải mái trong mọi hành trình ngoài trời. Đầu tư vào các trang bị chất lượng là bạn đang đầu tư cho chính sự an toàn của mình.
Xem các sản phẩm áo chống nắng UPF và kính mắt UV400 tại WeTrek.vn.