Cứu hộ rừng núi là hoạt động tìm kiếm, cứu nạn và hỗ trợ y tế cho người gặp sự cố ở những nơi hoang dã, xa khu dân cư và hạ tầng.

Định nghĩa Cứu hộ rừng núi

Cứu hộ rừng núi bao gồm các hoạt động tìm kiếm, cứu nạn, sơ cứu và vận chuyển người bị nạn ra khỏi môi trường hoang dã. Môi trường này có địa hình hiểm trở, thời tiết khắc nghiệt và thiếu thốn các phương tiện hỗ trợ thông thường. Hoạt động này đòi hỏi kỹ năng chuyên môn cao về di chuyển trên núi, sơ cứu y tế, định vị và sinh tồn.

Điểm khác biệt chính so với cứu hộ đô thị là sự phức tạp của địa hình và khoảng cách. Một ca cứu hộ trong rừng có thể kéo dài nhiều giờ hoặc nhiều ngày. Lực lượng cứu hộ phải mang theo toàn bộ trang thiết bị cần thiết và đối mặt với nhiều yếu tố không thể lường trước.

Các tình huống cần đến Cứu hộ rừng núi

Bạn có thể cần sự trợ giúp trong nhiều tình huống khác nhau khi tham gia các hoạt động ngoài trời. Việc nhận biết sớm các nguy cơ giúp bạn chuẩn bị tốt hơn.

Một số tình huống phổ biến tại Việt Nam:

• Lạc đường: Đây là nguyên nhân hàng đầu. Nhiều người mất phương hướng khi đi vào những cung đường lạ, không có bản đồ hoặc thiết bị định vị. Tình trạng này đã xảy ra ở các cung trekking nổi tiếng như Tà Năng - Phan Dũng hoặc Pù Luông.
• Chấn thương: Ngã hoặc trượt chân có thể gây bong gân, gãy xương. Địa hình dốc, trơn trượt sau mưa làm tăng nguy cơ này.
• Kiệt sức hoặc sốc nhiệt: Di chuyển dưới nắng nóng kéo dài mà không bổ sung đủ nước và điện giải dẫn đến kiệt sức. Ngược lại, thời tiết lạnh và ẩm ướt ở các vùng núi phía Bắc như Fansipan có thể gây hạ thân nhiệt.
• Lũ quét hoặc sạt lở đất: Mưa lớn bất ngờ có thể gây ra lũ quét ở các con suối hoặc sạt lở đất trên sườn núi, chặn đường đi hoặc gây nguy hiểm trực tiếp.
• Các vấn đề y tế đột ngột: Các bệnh lý có sẵn như tim mạch hoặc dị ứng có thể trở nên nghiêm trọng hơn khi bạn ở xa cơ sở y tế.

Ai thực hiện Cứu hộ rừng núi?

Việc cứu hộ không chỉ do một lực lượng duy nhất đảm nhiệm. Nhiều nhóm khác nhau cùng phối hợp tùy vào mức độ nghiêm trọng và vị trí của sự cố.

• Người dẫn đường và porter địa phương: Họ là những người thông thạo địa hình nhất. Trong nhiều trường hợp, họ là lực lượng phản ứng đầu tiên và hiệu quả nhất nhờ kinh nghiệm và sự am hiểu khu vực.
• Lực lượng cứu nạn chuyên nghiệp: Bao gồm các đội Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ (PCCC&CNCH), quân đội. Họ được huy động trong các trường hợp phức tạp, quy mô lớn, đòi hỏi phương tiện chuyên dụng.
• Ban quản lý Vườn Quốc gia hoặc Khu bảo tồn: Mỗi khu vực có đội ngũ kiểm lâm riêng. Họ có trách nhiệm tuần tra và hỗ trợ du khách khi cần thiết. Họ cũng là đầu mối liên lạc quan trọng để phối hợp với các lực lượng khác.
• Các nhóm tình nguyện và cộng đồng outdoor: Nhiều câu lạc bộ và nhóm trekking tự tổ chức các đội phản ứng nhanh để hỗ trợ thành viên hoặc những người khác khi gặp sự cố.

Bạn cần chuẩn bị gì để giảm thiểu rủi ro?

Sự chuẩn bị kỹ lưỡng là yếu tố quyết định sự an toàn của bạn. Đừng phụ thuộc hoàn toàn vào lực lượng cứu hộ. Hãy tự trang bị kiến thức và thiết bị để bảo vệ bản thân.

Lên kế hoạch chi tiết

Bạn phải nghiên cứu kỹ cung đường, xem dự báo thời tiết và đánh giá mức độ phù hợp với thể lực của bản thân. Luôn thông báo kế hoạch chi tiết của bạn (lịch trình, thời gian dự kiến quay về) cho ít nhất một người ở nhà.

Trang bị đầy đủ

Thiết bị phù hợp giúp bạn xử lý các tình huống bất ngờ. Một danh sách cơ bản gồm:

• Thiết bị định vị: Bản đồ giấy, la bàn, đồng hồ GPS hoặc điện thoại thông minh có cài đặt bản đồ offline.
• Bộ sơ cứu y tế cá nhân: Bao gồm băng gạc, thuốc sát trùng, thuốc giảm đau, băng dán cá nhân và các loại thuốc đặc trị của bạn.
• Thiết bị liên lạc: Điện thoại sạc đầy pin, sạc dự phòng. Ở những nơi không có sóng, còi cứu sinh hoặc thiết bị liên lạc vệ tinh là cần thiết.
• Nước và thực phẩm dự phòng: Luôn mang nhiều hơn lượng bạn dự tính cần dùng cho chuyến đi.
• Dụng cụ tạo lửa: Bật lửa, diêm chống nước.
• Đèn pin hoặc đèn đội đầu: Rất quan trọng nếu bạn phải di chuyển trong bóng tối.

Trang bị kỹ năng

Tham gia các khóa học về sơ cứu cơ bản, kỹ năng sinh tồn và định vị. Việc biết cách đọc bản đồ, xử lý một vết thương hay giữ ấm cho cơ thể trong điều kiện thời tiết xấu có thể cứu sống bạn.

Câu hỏi thường gặp

Tôi nên làm gì nếu bị lạc trong rừng?

Bạn nên dừng lại, giữ bình tĩnh, xác định vị trí nếu có thể và tìm nơi trú ẩn an toàn trong khi chờ đợi sự giúp đỡ.

Số điện thoại khẩn cấp cứu hộ ở Việt Nam là gì?

Bạn có thể gọi 114 (Cứu nạn, cứu hộ) hoặc các số điện thoại của ban quản lý vườn quốc gia, khu bảo tồn nơi bạn đang đi.

Tôi có cần mua bảo hiểm cho chuyến đi trekking không?

Mua bảo hiểm du lịch có bao gồm hoạt động mạo hiểm là một bước chuẩn bị quan trọng để chi trả chi phí y tế hoặc cứu hộ.

Chuẩn bị đầy đủ trang bị là bước đầu tiên để đảm bảo an toàn cho mọi chuyến đi.

Xem các thiết bị sơ cứu và sinh tồn tại WeTrek.vn.