Đai an toàn leo núi là thiết bị an toàn kết nối người leo với dây thừng, giúp phân tán lực khi rơi và hỗ trợ khi nghỉ hoặc đu dây.
 Định nghĩa đai an toàn leo núi
 Đai an toàn leo núi, hay harness, là một hệ thống dây đai được thiết kế để đeo quanh eo và đùi. Nó kết nối bạn với dây thừng leo núi một cách an toàn. Mục đích chính của đai là phân tán lực tác động lên cơ thể khi bạn bị rơi, giảm thiểu chấn thương. Nó cũng cung cấp sự hỗ trợ khi bạn cần nghỉ ngơi trên vách đá hoặc khi thực hiện các thao tác như hít dây (belay) hoặc đu dây xuống (rappel).
 Một đai leo núi tiêu chuẩn bao gồm các bộ phận chính sau:
   - Đai hông (Waistbelt): Vòng đai chính đeo quanh eo, thường có lớp đệm để tạo sự thoải mái.
  - Vòng chân (Leg Loops): Hai vòng đai đeo quanh đùi, giúp phân bổ trọng lượng và giữ bạn ở tư thế thẳng đứng khi rơi.
  - Vòng nối trung tâm (Belay Loop): Vòng dây chịu lực cao nhất ở phía trước, là điểm kết nối chính cho thiết bị hít dây và các thiết bị an toàn khác.
  - Điểm buộc dây (Tie-in Points): Hai vòng dây nằm phía trên và dưới vòng nối trung tâm, là nơi bạn luồn dây thừng qua để buộc vào người.
  - Vòng treo dụng cụ (Gear Loops): Các vòng nhựa hoặc vải được may vào đai hông, dùng để treo các dụng cụ như carabiner, móc khóa, hoặc bộ hãm.
  
   Vì sao đai an toàn leo núi quan trọng?
 Đai an toàn là một trong những thiết bị quan trọng nhất trong bộ dụng cụ leo núi của bạn. Nó thực hiện ba chức năng cốt lõi không thể thiếu:
   - An toàn khi rơi: Chức năng cơ bản nhất là giữ bạn lại khi bị ngã. Đai phân tán lực tác động của cú rơi lên các vùng cơ chắc khỏe ở hông và đùi, thay vì tập trung vào cột sống hay các cơ quan nội tạng.
  - Hỗ trợ và thoải mái: Khi bạn treo người trên dây để nghỉ hoặc tính toán đường leo tiếp theo, đai an toàn cung cấp sự hỗ trợ cần thiết. Lớp đệm ở đai hông và vòng chân giúp giảm áp lực, cho phép bạn treo người trong thời gian dài mà không quá khó chịu.
  - Mang dụng cụ: Các vòng treo dụng cụ giúp bạn sắp xếp và mang theo các thiết bị cần thiết một cách gọn gàng, dễ lấy. Điều này đặc biệt quan trọng trong leo núi truyền thống (trad climbing) hoặc leo các tuyến dài (multi-pitch climbing) đòi hỏi nhiều thiết bị.
  
   Thông số và phạm vi khuyến nghị
 Khi chọn đai leo núi, bạn cần chú ý đến các thông số kỹ thuật để đảm bảo an toàn và phù hợp với nhu cầu sử dụng.
   - Chứng nhận an toàn: Luôn chọn đai có chứng nhận UIAA 105 hoặc EN 12277. Đây là các tiêu chuẩn an toàn quốc tế đảm bảo đai đã được kiểm tra và đủ khả năng chịu lực.
  - Trọng lượng: Trọng lượng đai dao động từ 250g đến hơn 600g. Đai nhẹ (250-400g) phù hợp cho leo thể thao hoặc thi đấu. Đai nặng hơn (400-600g) thường có nhiều đệm và tính năng hơn, phù hợp cho leo truyền thống hoặc leo núi cao.
  - Số lượng vòng treo dụng cụ: Đai leo thể thao thường có 2-4 vòng. Đai leo truyền thống hoặc leo băng cần nhiều hơn, từ 4-7 vòng, để mang nhiều dụng cụ.
  - Khả năng điều chỉnh: Vòng chân có thể là loại cố định (fixed) hoặc có thể điều chỉnh (adjustable). Vòng chân điều chỉnh linh hoạt hơn khi bạn mặc nhiều lớp quần áo, phù hợp cho leo núi cao hoặc leo băng.
  
   Cách chọn đai leo núi phù hợp
 Việc chọn đúng loại đai phụ thuộc vào loại hình leo núi bạn tham gia nhiều nhất.
 Leo núi thể thao (Sport Climbing)
 Bạn cần một chiếc đai nhẹ, linh hoạt và thoải mái khi treo người. Ưu tiên các mẫu có đệm vừa phải, thiết kế gọn gàng và có khoảng 4 vòng treo dụng cụ.
 Leo núi trong nhà (Indoor Climbing)
 Một chiếc đai cơ bản, bền và giá cả phải chăng là đủ. Bạn không cần nhiều vòng treo dụng cụ hay các tính năng phức tạp.
 Leo núi truyền thống (Trad Climbing)
 Bạn sẽ mang nhiều dụng cụ và có thể treo người lâu ở các trạm hít. Hãy chọn một chiếc đai có đệm dày, thoải mái, có ít nhất 4 vòng treo dụng cụ cứng cáp và một vòng kéo dây phía sau.
 Leo núi cao và leo băng (Alpine & Ice Climbing)
 Loại đai này cần có vòng chân điều chỉnh được để mặc vừa với nhiều lớp quần áo. Nó cũng nên có các khe cắm chuyên dụng cho ice clipper và làm từ vật liệu ít thấm nước.
 Ví dụ thực tế ở Việt Nam
 Địa hình leo núi ở Việt Nam đa dạng, đòi hỏi các loại đai khác nhau:
   - Leo thể thao ở Hữu Lũng, Lạng Sơn: Một chiếc đai chuyên cho leo thể thao như Black Diamond Solution hoặc Petzl Sama sẽ rất phù hợp. Chúng nhẹ, thoáng khí và đủ thoải mái cho những lần thử sức trên các tuyến đường dài.
  - Leo vách đá trên biển (DWS) ở Vịnh Lan Hạ, Cát Bà: Bạn cần một chiếc đai đơn giản, nhẹ và nhanh khô. Vì bạn không mang nhiều dụng cụ, một mẫu đai tối giản là lựa chọn tối ưu.
  - Leo trong nhà tại các phòng tập ở Hà Nội và TP.HCM: Một chiếc đai cơ bản như Black Diamond Momentum hoặc Petzl Corax là đủ cho nhu cầu tập luyện và làm quen với bộ môn.
  
   Những lỗi thường gặp khi sử dụng
 Sử dụng đai không đúng cách có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Dưới đây là một số lỗi phổ biến bạn cần tránh:
   - Đeo đai quá lỏng: Đai hông cần được siết chặt phía trên xương hông để nó không bị tuột khi bạn lộn ngược.
  - Buộc dây sai điểm: Luôn luồn dây thừng qua cả hai điểm buộc dây (tie-in points), không bao giờ buộc vào vòng nối trung tâm (belay loop) hoặc vòng treo dụng cụ.
  - Gắn thiết bị vào vòng treo dụng cụ: Vòng treo dụng cụ chỉ dùng để mang thiết bị, không có khả năng chịu lực của một cú rơi.
  - Không kiểm tra đai trước khi leo: Luôn kiểm tra các đường chỉ, khóa cài và bề mặt vải của đai để phát hiện các dấu hiệu mài mòn, sờn rách trước mỗi lần sử dụng.
  
   Thuật ngữ liên quan
   - Belay Loop (Vòng nối trung tâm): Vòng chịu lực chính ở mặt trước của đai, dùng để gắn thiết bị hít dây.
  - Gear Loop (Vòng treo dụng cụ): Vòng nhựa hoặc vải bên hông đai để treo dụng cụ.
  - Haul Loop (Vòng kéo dây): Vòng nhỏ phía sau đai, dùng để kéo một sợi dây thừng thứ hai, không chịu lực chính.
  - Tie-in Points (Điểm buộc dây): Hai vòng dây mà bạn phải luồn dây leo qua để kết nối vào đai.
  
   Câu hỏi thường gặp (FAQ)
 Đai leo núi có hạn sử dụng không?
 Có, đai leo núi thường có hạn sử dụng tối đa 10 năm kể từ ngày sản xuất ngay cả khi không sử dụng.
 Khi nào tôi cần thay đai leo núi mới?
 Bạn cần thay đai mới ngay lập tức nếu nó có dấu hiệu sờn rách, mài mòn, phai màu do ánh nắng hoặc đã chịu một cú rơi mạnh.
 Tôi có thể giặt đai an toàn không?
 Có, bạn có thể giặt tay đai bằng nước lạnh và xà phòng dịu nhẹ, sau đó phơi khô tự nhiên ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
 Xem các mẫu đai an toàn leo núi tại WeTrek.vn.