Dạng giáng thủy là các loại hình thời tiết rơi từ khí quyển xuống mặt đất, bao gồm mưa, tuyết, mưa tuyết và mưa đá, quyết định loại trang bị bạn cần.

Định nghĩa dạng giáng thủy

Dạng giáng thủy là thuật ngữ chỉ các dạng nước ở thể lỏng hoặc thể rắn rơi từ các đám mây xuống mặt đất. Đây là một yếu tố thời tiết cơ bản, ảnh hưởng trực tiếp đến mọi hoạt động ngoài trời. Các dạng giáng thủy phổ biến bao gồm:

- Mưa: Nước ở dạng giọt lỏng.

- Tuyết: Các tinh thể băng liên kết với nhau thành bông tuyết.

- Mưa tuyết (Sleet): Các hạt băng nhỏ, trong suốt, hình thành khi mưa rơi qua một lớp không khí lạnh.

- Mưa đá (Hail): Các cục băng lớn, hình thành trong các cơn dông mạnh.

Hiểu rõ dạng giáng thủy trong dự báo thời tiết giúp bạn chuẩn bị trang phục và dụng cụ phù hợp cho chuyến đi.

Vì sao dạng giáng thủy quan trọng

Việc xác định đúng dạng giáng thủy là yếu tố sống còn trong các hoạt động trekking, leo núi hay cắm trại. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn, sức khỏe và trải nghiệm của bạn.

- An toàn: Mưa lớn gây ra lũ quét và sạt lở. Tuyết làm đường trơn trượt và che khuất tầm nhìn. Mưa đá có thể gây chấn thương. Trang bị sai lầm trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt sẽ dẫn đến các rủi ro nguy hiểm như hạ thân nhiệt.

- Lựa chọn trang bị: Mỗi dạng giáng thủy đòi hỏi một loại trang bị khác nhau. Áo mưa cho trời mưa. Áo khoác cách nhiệt và chống thấm cho trời tuyết. Quần và giày chống thấm là bắt buộc để giữ cơ thể khô ráo.

- Hoạch định chuyến đi: Dự báo có mưa đá hoặc bão lớn là tín hiệu bạn nên hoãn chuyến đi. Dự báo có tuyết đòi hỏi bạn phải chuẩn bị kỹ năng và dụng cụ chuyên dụng như giày đi tuyết hoặc đinh sắt gắn đế giày.

Thông số trang bị theo dạng giáng thủy

Trang bị của bạn cần có các thông số kỹ thuật phù hợp để đối phó với từng dạng giáng thủy cụ thể. Bạn cần chú ý đến chỉ số chống thấm (waterproof rating) và khả năng cách nhiệt.

- Đối với mưa: Bạn cần quần áo có chỉ số chống thấm cao.

- Mưa nhỏ, mưa phùn: Áo khoác có chỉ số chống thấm từ 5,000mm đến 10,000mm là đủ.

- Mưa lớn, mưa bão: Chọn áo khoác hardshell 2.5 lớp hoặc 3 lớp với chỉ số chống thấm từ 15,000mm trở lên để đảm bảo khô ráo tuyệt đối.

- Đối với tuyết và mưa tuyết: Bạn cần sự kết hợp giữa chống thấm và cách nhiệt.

- Lớp ngoài cùng: Luôn là áo khoác và quần chống thấm để ngăn tuyết tan làm ướt quần áo bên trong.

- Lớp giữa: Một chiếc áo khoác cách nhiệt (lông vũ hoặc sợi tổng hợp) để giữ ấm cơ thể.

Cách chọn đúng trang bị

Lựa chọn trang bị phụ thuộc vào dự báo thời tiết và đặc điểm địa hình của chuyến đi. Luôn kiểm tra dự báo chi tiết cho khu vực bạn sắp đến.

- Khi dự báo có mưa rào bất chợt: Mang theo một chiếc áo mưa mỏng nhẹ, dễ dàng gấp gọn trong ba lô. Đây là lựa chọn phổ biến cho các chuyến đi trong ngày ở Việt Nam.

- Khi dự báo có mưa lớn, kéo dài hoặc bão: Ưu tiên bộ quần áo hardshell toàn diện, bao gồm áo khoác và quần có chỉ số chống thấm cao, đường may ép seal và mũ trùm đầu điều chỉnh được.

- Khi đi đến vùng có khả năng xuất hiện tuyết: Áp dụng nguyên tắc mặc nhiều lớp (layering).

- Lớp 1 (Base layer): Giữ khô, thoát mồ hôi.

- Lớp 2 (Mid layer): Giữ ấm, cách nhiệt.

- Lớp 3 (Outer layer): Chống thấm, cản gió.

Ví dụ thực tế ở Việt Nam

- Trekking Tà Năng - Phan Dũng mùa mưa (Tháng 7 - 10): Mưa rừng có thể xuất hiện bất cứ lúc nào. Bạn bắt buộc phải có áo mưa bộ hoặc áo mưa poncho để che cả người và ba lô.

- Leo Fansipan mùa đông (Tháng 12 - 2): Nhiệt độ xuống thấp và có thể xuất hiện băng giá, sương muối hoặc tuyết. Bạn cần chuẩn bị đủ 3 lớp áo, đặc biệt là áo khoác ngoài chống thấm và găng tay, mũ len giữ ấm.

- Chạy trail ở Sapa, Mộc Châu: Địa hình dốc và trơn trượt khi mưa. Ngoài quần áo chống thấm, bạn cần giày chạy trail có độ bám tốt trên bề mặt ướt.

Lỗi thường gặp

- Dùng áo khoác gió đi mưa: Áo khoác gió (windbreaker) chỉ có tác dụng cản gió và có thể trượt nước nhẹ. Nó sẽ thấm hoàn toàn dưới trời mưa, làm bạn bị ướt và lạnh.

- Mặc áo phao là lớp ngoài cùng khi trời mưa tuyết: Lớp vải ngoài của hầu hết áo phao không chống thấm. Khi tuyết tan hoặc mưa, lớp bông hay lông vũ bên trong sẽ bị ướt và mất khả năng cách nhiệt.

- Quên chống thấm cho phần thân dưới: Nhiều người chỉ chú trọng áo khoác mà bỏ qua quần và giày. Nước mưa sẽ chảy xuống hoặc bùn đất bắn lên làm ướt quần, sau đó ngấm vào giày, gây khó chịu và nguy cơ hạ thân nhiệt.

Thuật ngữ liên quan

- Chống thấm (Waterproof): Vật liệu ngăn không cho nước xuyên qua. Thường được đo bằng đơn vị mm.

- Trượt nước (Water-repellent): Bề mặt được xử lý để các giọt nước không bám vào và lăn đi. Lớp phủ này sẽ giảm tác dụng theo thời gian.

- Thoáng khí (Breathable): Khả năng của vật liệu cho phép hơi ẩm từ mồ hôi thoát ra ngoài, giúp bạn khô ráo từ bên trong.

Câu hỏi thường gặp

Áo khoác chống gió có đi mưa được không?

Không, áo khoác chống gió không đủ khả năng chống thấm nước để bảo vệ bạn dưới trời mưa.

Làm sao để biết một chiếc áo có chống thấm tốt không?

Bạn cần kiểm tra thông số chống thấm (đo bằng mm) do nhà sản xuất cung cấp.

Khi đi trekking ở Việt Nam, có cần chuẩn bị cho tuyết không?

Bạn cần chuẩn bị nếu trekking các đỉnh núi cao ở phía Bắc như Fansipan, Lảo Thẩn, Mẫu Sơn vào mùa đông.

Xem các mẫu áo khoác chống thấm tại WeTrek.vn.