Dao bỏ túi là một công cụ cắt nhỏ gọn, có lưỡi dao gấp vào tay cầm để đảm bảo an toàn khi mang theo, phục vụ cho công việc hàng ngày và dã ngoại.

Dao bỏ túi là gì?

Dao bỏ túi là một hoặc nhiều lưỡi dao có thể gấp gọn vào bên trong tay cầm. Thiết kế này giúp dao an toàn và tiện lợi để mang theo trong túi của bạn. Nó là một công cụ đa dụng, hỗ trợ nhiều hoạt động từ sinh hoạt hàng ngày đến các chuyến đi ngoài trời. Bạn có thể dùng nó để mở thùng hàng, gọt trái cây, cắt dây, hoặc chuẩn bị một bữa ăn nhẹ khi đang đi bộ đường dài tại Ba Vì.

Dao bỏ túi hiện đại không chỉ là một công cụ cắt. Nhiều mẫu dao tích hợp thêm các chức năng khác như mở nắp chai, tuốc nơ vít, hoặc cái khui đồ hộp. Điều này biến chúng thành một vật dụng EDC (Everyday Carry) quen thuộc với nhiều người.

Lịch sử dao bỏ túi

Dao gấp đã tồn tại từ thời Đế chế La Mã. Các mẫu dao sơ khai có một lưỡi dao xoay trên một chốt và nằm trong một rãnh ở tay cầm. Chúng không có lò xo hay cơ chế khóa, nên việc sử dụng cần cẩn trọng.

Đến cuối thế kỷ 17 tại Anh, cơ chế slipjoint ra đời. Cơ chế này dùng một thanh lò xo ở lưng dao để giữ lưỡi dao mở hoặc đóng. Đây là một bước tiến lớn về sự an toàn và tiện dụng. Sau đó, các thiết kế dao bỏ túi tiếp tục phát triển với nhiều loại cơ chế khóa và vật liệu mới, tạo ra sự đa dạng như ngày nay.

Các bộ phận chính của dao bỏ túi

Hiểu rõ cấu tạo của dao giúp bạn lựa chọn và sử dụng hiệu quả hơn. Một chiếc dao bỏ túi cơ bản gồm các bộ phận sau:

• Lưỡi dao (Blade): Bộ phận chính để cắt, được làm từ nhiều loại thép khác nhau. Hình dáng lưỡi dao quyết định công dụng của nó.
• Tay cầm (Handle): Phần bạn cầm nắm, thường được làm từ gỗ, kim loại, xương, hoặc vật liệu tổng hợp như G10 và Micarta.
• Cơ chế khóa (Locking Mechanism): Giữ lưỡi dao ở vị trí mở một cách an toàn, ngăn nó vô tình gập lại vào tay bạn.
• Chốt xoay (Pivot): Điểm nối giữa lưỡi dao và tay cầm, cho phép lưỡi dao di chuyển.
• Lò xo lưng (Backspring): Một bộ phận của cơ chế slipjoint, tạo lực căng để giữ lưỡi dao ở vị trí mở hoặc đóng.

Các loại dao bỏ túi phổ biến

Thị trường có nhiều loại dao bỏ túi với các cơ chế và thiết kế khác nhau. Dưới đây là một số loại thông dụng nhất.

Dao Slipjoint

Đây là loại dao cổ điển không có cơ chế khóa thực sự. Nó dùng một thanh lò xo để giữ lưỡi dao ở vị trí. Dao quân đội Thụy Sĩ (Swiss Army Knife) của Victorinox là một ví dụ điển hình. Chúng phù hợp cho các công việc nhẹ nhàng.

Dao Lockback

Loại dao này có một chốt khóa nằm trên sống lưng của tay cầm. Khi lưỡi dao mở hoàn toàn, chốt này sẽ khớp vào một rãnh trên lưỡi dao để giữ nó lại. Cơ chế này rất chắc chắn và an toàn.

Dao Liner Lock

Cơ chế này dùng một miếng kim loại (liner) bên trong tay cầm. Khi mở, miếng kim loại này sẽ bật vào vị trí và chặn phần đuôi của lưỡi dao. Bạn có thể dễ dàng mở và đóng dao bằng một tay.

Dao Frame Lock

Tương tự như Liner Lock, nhưng thay vì dùng một miếng lót riêng, cơ chế này sử dụng chính một phần của khung tay cầm để khóa lưỡi dao. Thiết kế này thường rất bền và khỏe.

Dao đa năng (Multi-tool)

Đây là một dạng dao bỏ túi được tích hợp thêm nhiều công cụ khác như kìm, cưa, dũa, tuốc nơ vít. Các sản phẩm của Leatherman hoặc Victorinox là những lựa chọn quen thuộc cho các chuyến cắm trại hay sửa chữa nhanh.

Cách chọn dao bỏ túi phù hợp

Lựa chọn một chiếc dao phù hợp phụ thuộc vào nhu cầu và sở thích cá nhân của bạn.

• Mục đích sử dụng: Bạn cần dao cho việc gì? Một chiếc dao nhỏ, nhẹ sẽ phù hợp để mang hàng ngày trong thành phố. Nếu bạn đi rừng hoặc cắm trại, một chiếc dao lớn hơn với khóa chắc chắn sẽ là lựa chọn tốt hơn.
• Chất liệu lưỡi dao: Thép không gỉ (stainless steel) chống ăn mòn tốt và dễ bảo dưỡng, phù hợp với khí hậu ẩm ở Việt Nam. Thép carbon (carbon steel) giữ độ sắc lâu hơn nhưng cần được chăm sóc để tránh gỉ sét.
• Kích thước và trọng lượng: Một chiếc dao EDC lý tưởng nên đủ nhỏ gọn để không gây vướng víu trong túi quần nhưng vẫn đủ lớn để thực hiện các công việc cần thiết.
• Quy định pháp luật: Bạn cần tìm hiểu và tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam liên quan đến việc mang và sử dụng dao.

Câu hỏi thường gặp

Mang dao bỏ túi ở Việt Nam có hợp pháp không?
Việc mang dao cần tuân thủ quy định pháp luật hiện hành về vũ khí thô sơ, bạn nên tìm hiểu kỹ lưỡng các quy định này.

Làm thế nào để bảo quản dao bỏ túi?
Luôn giữ dao sạch, khô, và tra dầu vào các khớp nối định kỳ để chống gỉ và đảm bảo hoạt động trơn tru.

Sự khác biệt giữa dao đa năng và dao bỏ túi là gì?
Dao bỏ túi thường chỉ có một hoặc hai lưỡi dao chính, trong khi dao đa năng tích hợp nhiều công cụ khác như kìm, tuốc nơ vít.

Xem các mẫu dao bỏ túi tại WeTrek.vn.