Dây đeo ngực là trang bị an toàn đeo quanh phần trên cơ thể, phải dùng cùng đai hông để giữ cơ thể thẳng đứng và phân bổ lực khi leo núi, cứu hộ.

Dây đeo ngực là gì?

Dây đeo ngực là một bộ phận của hệ thống đai an toàn, được đeo quanh vai và ngực. Nó không phải là một thiết bị độc lập. Bạn phải luôn sử dụng dây đeo ngực kết hợp với một đai hông (sit harness). Sự kết hợp này tạo thành một hệ thống an toàn hoàn chỉnh. Vai trò chính của dây đeo ngực là giữ cho cơ thể của bạn ở tư thế thẳng đứng, đặc biệt là trong các tình huống rơi ngã hoặc khi bạn mang một chiếc ba lô nặng. Nó giúp phân bổ lực tác động lên khắp phần thân trên thay vì chỉ tập trung vào vùng hông, giảm nguy cơ chấn thương.

Cấu tạo chính của Dây đeo ngực

Một chiếc dây đeo ngực tiêu chuẩn thường có các bộ phận cơ bản sau đây:

• Vòng vai (Shoulder Straps): Hai vòng dây ôm qua vai, giúp giữ đai cố định và phân phối trọng lượng. • Vòng ngực (Chest Strap): Một đai ngang ngực có khóa cài, giúp cố định hai vòng vai với nhau. • Điểm buộc dây (Tie-in Point): Một hoặc hai vòng vải chắc chắn ở phía trước, là điểm để kết nối với đai hông. • Khóa điều chỉnh (Adjustment Buckles): Các khóa kim loại hoặc nhựa cho phép bạn siết chặt hoặc nới lỏng dây đai để vừa vặn với cơ thể.

Chất liệu phổ biến

Dây đeo ngực được làm từ các vật liệu tổng hợp có độ bền cao để đảm bảo an toàn. Hai chất liệu chính là Nylon và Polyester. Nylon có độ bền và khả năng chống mài mòn tốt. Polyester ít co giãn hơn khi bị ướt và khô nhanh hơn, phù hợp với các hoạt động trong điều kiện ẩm ướt.

Tại sao bạn cần Dây đeo ngực?

Sử dụng dây đeo ngực mang lại nhiều lợi ích quan trọng về mặt an toàn và hiệu suất, đặc biệt trong các môn thể thao mạo hiểm. Dưới đây là các lý do chính bạn nên trang bị nó:

• Giữ cơ thể thẳng đứng: Đây là công dụng quan trọng nhất. Khi bạn ngã và đang mang một chiếc ba lô nặng, trọng tâm cơ thể bạn sẽ bị đẩy lên cao và ra sau. Dây đeo ngực ngăn bạn bị lộn ngược, một tình huống có thể gây chấn thương cột sống hoặc đầu. Ví dụ, khi leo núi Fansipan với ba lô cồng kềnh, một cú trượt chân có thể khiến bạn bị lật ngửa nếu chỉ dùng đai hông. • Phân bổ lực tốt hơn: Khi có lực giật đột ngột từ cú ngã, dây đeo ngực giúp phân tán lực tác động lên vai và ngực, giảm áp lực tập trung vào vùng eo và cột sống. • Tăng độ an toàn cho trẻ em: Trẻ em có khung xương chậu chưa phát triển đầy đủ và trọng tâm cơ thể cao hơn người lớn. Dây đeo ngực kết hợp với đai hông sẽ giữ các em an toàn, tránh bị tuột ra khỏi đai. • Hỗ trợ cứu hộ hiệu quả: Trong các hoạt động cứu hộ chuyên nghiệp, như cứu hộ tại các hang động ở Quảng Bình, dây đeo ngực là trang bị bắt buộc. Nó cung cấp một điểm kết nối cao hơn, giúp giữ nạn nhân ở tư thế ổn định khi được kéo lên.

Các hoạt động yêu cầu Dây đeo ngực

Dây đeo ngực không cần thiết cho mọi hoạt động leo núi, nhưng nó là trang bị quan trọng trong các trường hợp sau:

• Leo núi dã ngoại (Mountaineering): Khi bạn phải mang theo ba lô nặng chứa dụng cụ, lều trại, thực phẩm. Các cung đường trekking chinh phục đỉnh Putaleng hay Bạch Mộc Lương Tử là ví dụ điển hình. • Thám hiểm hang động (Caving): Địa hình phức tạp và việc phải mang nhiều thiết bị khiến dây đeo ngực trở nên cần thiết để đảm bảo an toàn khi di chuyển theo phương thẳng đứng. • Cứu hộ trên cao (Rope Rescue): Bất kỳ hoạt động cứu hộ nào liên quan đến dây thừng đều yêu cầu hệ thống đai toàn diện để bảo vệ cả người cứu hộ và nạn nhân. • Leo băng (Ice Climbing): Kỹ thuật leo và dụng cụ mang theo làm thay đổi trọng tâm, đòi hỏi sự ổn định từ dây đeo ngực.

Dây đeo ngực khác gì Đai an toàn toàn thân (Full-body Harness)?

Bạn cần phân biệt rõ giữa việc kết hợp dây đeo ngực và đai hông với một chiếc đai an toàn toàn thân. Đai an toàn toàn thân là một thiết bị liền khối, tích hợp cả phần đai hông và dây đeo ngực. Nó cung cấp mức độ an toàn cao nhất, thường được sử dụng trong môi trường công nghiệp, cho trẻ em hoặc người mới bắt đầu làm quen với bộ môn leo núi. Ngược lại, hệ thống hai mảnh gồm dây đeo ngực và đai hông riêng biệt mang lại sự linh hoạt và thoải mái hơn cho người dùng có kinh nghiệm, cho phép họ tùy chỉnh trang bị theo từng hoạt động cụ thể.

Cách chọn và sử dụng Dây đeo ngực đúng cách

Để đảm bảo an toàn tối đa, bạn cần lựa chọn và sử dụng dây đeo ngực một cách chính xác.

• Chọn đúng kích cỡ: Đai phải ôm vừa vặn vào cơ thể, không quá chật gây khó thở nhưng cũng không quá lỏng để bị xô lệch khi di chuyển. • Kiểm tra chứng nhận an toàn: Luôn tìm các sản phẩm có chứng nhận từ các tổ chức uy tín như UIAA (Liên đoàn Leo núi Quốc tế) hoặc CE (Tiêu chuẩn Châu Âu). • Kết nối đúng cách với đai hông: Mỗi nhà sản xuất có thể có hướng dẫn kết nối khác nhau. Thông thường, bạn sẽ dùng một đoạn dây phụ (sling) hoặc một đoạn dây thừng ngắn để nối điểm buộc dây của dây đeo ngực với điểm buộc dây của đai hông. • Bảo quản cẩn thận: Sau mỗi chuyến đi, hãy làm sạch và để khô tự nhiên. Cất giữ đai ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp và các loại hóa chất có thể làm hỏng vật liệu.

Câu hỏi thường gặp

Tôi có thể chỉ dùng Dây đeo ngực mà không cần đai hông không?

Không, bạn tuyệt đối không được chỉ dùng dây đeo ngực vì nó không đủ để đỡ trọng lượng cơ thể và có thể gây chấn thương nghiêm trọng.

Dây đeo ngực có cần thiết cho leo núi trong nhà (indoor climbing) không?

Thông thường là không cần thiết, vì các tuyến leo trong nhà thường ngắn và bạn không mang theo trang bị nặng.

Làm sao để kết nối Dây đeo ngực và đai hông?

Bạn cần dùng một đoạn dây phụ (sling) hoặc dây thừng chuyên dụng để kết nối điểm buộc dây của hai bộ phận theo đúng chỉ dẫn kỹ thuật.

Trang bị đúng và hiểu rõ công dụng của từng thiết bị là yếu tố cốt lõi để đảm bảo an toàn cho mỗi hành trình của bạn.

Xem các sản phẩm dây đeo ngực và đai an toàn tại WeTrek.vn.