Dây tời là một đoạn dây cáp chuyên dụng, kết hợp với máy tời để kéo xe hoặc vật nặng, là phụ kiện cứu hộ quan trọng cho xe off-road.

Dây tời là một bộ phận không thể thiếu trong bộ dụng cụ cứu hộ của bất kỳ chiếc xe địa hình (off-road) nào. Nó là đoạn dây cáp hoặc dây tổng hợp được cuộn quanh tang trống của máy tời (winch). Công dụng chính của dây tời là kết nối máy tời với một điểm neo vững chắc, như một gốc cây to hoặc một chiếc xe khác, để tạo lực kéo. Lực kéo này giúp giải thoát chiếc xe của bạn khi bị sa lầy trong bùn, mắc kẹt trong cát, hoặc không thể vượt qua một chướng ngại vật dốc đứng. Nhờ có dây tời, các chuyến đi khám phá những cung đường khó tại Việt Nam, từ vùng núi Tây Bắc đến các đồi cát ở Bình Thuận, trở nên an toàn và chủ động hơn.

Trên thị trường có hai loại dây tời chính là dây cáp thép và dây tời tổng hợp. Mỗi loại có những ưu và nhược điểm riêng, phù hợp với các nhu cầu và điều kiện sử dụng khác nhau.

Đây là loại dây tời truyền thống, được làm từ các sợi thép cacbon cao xoắn lại với nhau. Dây cáp thép được biết đến với độ bền và khả năng chống chịu mài mòn vượt trội.

Ưu điểm:
• Rất bền và có tuổi thọ cao khi được bảo dưỡng tốt.
• Chống chịu tốt với mài mòn, nhiệt độ cao và hóa chất.
• Giá thành thường thấp hơn so với dây tổng hợp.
Nhược điểm:
• Trọng lượng nặng, gây khó khăn khi thao tác.
• Có thể bị xoắn, gãy gập, làm giảm sức bền.
• Các sợi thép nhỏ có thể bị đứt và chìa ra ngoài, gây nguy hiểm cho tay nếu không đeo găng bảo hộ.
• Khi bị đứt dưới tải trọng lớn, dây cáp thép văng ra với lực rất mạnh, tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn nghiêm trọng.

Dây tời tổng hợp được làm từ các loại sợi công nghệ cao như Polyethylene (Dyneema) hoặc Aramid (Kevlar). Loại dây này ngày càng trở nên phổ biến trong cộng đồng off-road nhờ các đặc tính an toàn và tiện lợi.

Ưu điểm:
• Nhẹ hơn dây cáp thép đến 80%, giúp thao tác dễ dàng và an toàn hơn.
• Linh hoạt, không bị xoắn hay gãy gập.
• An toàn hơn khi bị đứt. Dây tổng hợp không tích trữ nhiều năng lượng động học, nên khi đứt nó sẽ rơi xuống đất thay vì văng ra xung quanh.
• Nổi trên mặt nước, thuận tiện khi cứu hộ trong điều kiện sông suối.
Nhược điểm:
• Kém bền hơn trước tác động của mài mòn và nhiệt độ cao. Cần sử dụng ống bọc bảo vệ khi tời qua các bề mặt sắc nhọn như đá.
• Dễ bị hư hại bởi tia cực tím (UV) nếu phơi nắng trong thời gian dài.
• Yêu cầu bảo quản kỹ lưỡng hơn, cần được vệ sinh sạch sẽ sau khi sử dụng để loại bỏ cát, bùn đất.
• Giá thành thường cao hơn dây cáp thép.

Việc lựa chọn dây tời đúng cách ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả và sự an toàn khi cứu hộ. Bạn cần xem xét ba yếu tố chính: tải trọng, chất liệu và chiều dài.

Quy tắc chung là chọn dây tời có sức kéo tối thiểu gấp 1.5 lần tổng trọng lượng xe của bạn (Gross Vehicle Weight - GVW). Tổng trọng lượng bao gồm trọng lượng của xe cùng với tất cả hành lý, phụ kiện và người ngồi trên xe.

Ví dụ, một chiếc Ford Ranger có tổng trọng lượng khoảng 2.3 tấn. Khi chở đủ tải, trọng lượng có thể lên đến 3.2 tấn. Do đó, bạn nên chọn dây tời có sức kéo tối thiểu là 3.2 x 1.5 = 4.8 tấn.

Lựa chọn giữa cáp thép và dây tổng hợp phụ thuộc vào địa hình và tần suất sử dụng của bạn. Nếu bạn thường xuyên đi qua các khu vực có nhiều đá sắc nhọn hoặc sử dụng tời trong môi trường công nghiệp, cáp thép là một lựa chọn hợp lý. Ngược lại, nếu bạn là người chơi off-road giải trí, ưu tiên sự an toàn và tiện lợi, dây tời tổng hợp là sự lựa chọn tối ưu.

Chiều dài phổ biến cho dây tời xe ô tô là từ 25 đến 30 mét. Chiều dài này đủ để xử lý hầu hết các tình huống cứu hộ thông thường. Dây tời quá dài sẽ làm giảm sức kéo của máy tời và chiếm nhiều không gian trên tang trống. Đường kính của dây tỷ lệ thuận với sức bền của nó. Hãy luôn tuân thủ thông số đường kính dây được nhà sản xuất máy tời khuyến nghị.

Sử dụng tời và dây tời tiềm ẩn nhiều rủi ro. Luôn tuân thủ các nguyên tắc an toàn để bảo vệ bản thân và những người xung quanh.

• Luôn đeo găng tay bảo hộ, đặc biệt khi thao tác với dây cáp thép.
• Sử dụng tấm giảm chấn (winch damper) hoặc một chiếc chăn nặng vắt lên giữa dây tời. Nó giúp hấp thụ năng lượng và hạn chế dây văng ra nếu bị đứt.
• Không bao giờ bước qua một sợi dây tời đang chịu tải.
• Giữ khoảng cách an toàn cho tất cả mọi người. Khoảng cách an toàn tối thiểu bằng 1.5 lần chiều dài của đoạn dây đang được kéo căng.
• Kiểm tra dây tời và các thiết bị liên quan trước mỗi lần sử dụng để phát hiện các dấu hiệu hư hỏng.
• Không dùng dây tời để nâng người hoặc vật nặng phía trên đầu người khác.

Dây tời tổng hợp rất bền và an toàn khi được bảo quản và sử dụng đúng cách.

Bạn nên thay dây tời ngay khi phát hiện dấu hiệu sờn, đứt gãy, hoặc biến dạng.

Dây tời là một công cụ cứu hộ mạnh mẽ, giúp bạn tự tin chinh phục những hành trình đầy thử thách. Việc hiểu rõ về các loại dây tời và cách sử dụng chúng một cách an toàn là kiến thức nền tảng cho mọi người đam mê off-road.

Xem các sản phẩm dây tời và phụ kiện cứu hộ tại WeTrek.vn.