Đệm giữa (Midsole) là gì và nằm ở đâu trong giày?

Đệm giữa là bộ phận quan trọng nhất quyết định hiệu suất và sự thoải mái của một đôi giày outdoor. Nó là một lớp vật liệu đặc biệt, thường là foam, được đặt giữa miếng lót giày (insock) bạn thấy và lớp đế ngoài (outsole) tiếp xúc với mặt đất.

Vị trí của đệm giữa

Bạn không thể nhìn thấy toàn bộ đệm giữa từ bên ngoài. Nó là phần thân chính của đế giày. Khi bạn nhìn vào cạnh bên của một đôi giày chạy bộ hoặc trekking, phần vật liệu dày nhất, thường có màu khác với lớp cao su bên dưới, chính là đệm giữa.

Chức năng chính

Đệm giữa thực hiện ba nhiệm vụ cốt lõi để bảo vệ bàn chân và nâng cao hiệu suất vận động của bạn:

• Hấp thụ chấn động: Mỗi bước chân, đặc biệt là khi xuống dốc hoặc mang balo nặng, tạo ra một lực tác động lớn lên khớp gối và cột sống. Đệm giữa nén lại để hấp thụ lực này, giảm thiểu tác động tiêu cực lên cơ thể.
• Tăng cường ổn định: Đệm giữa giúp kiểm soát chuyển động của bàn chân, ngăn ngừa tình trạng lật cổ chân trên địa hình không bằng phẳng. Các loại đệm có mật độ khác nhau được sử dụng để cung cấp sự hỗ trợ có định hướng.
• Hoàn trả năng lượng: Các vật liệu foam hiện đại không chỉ hấp thụ lực mà còn bung ra sau mỗi lần nén. Quá trình này tạo ra một lực đẩy nhỏ, giúp bước chân của bạn hiệu quả hơn và đỡ tốn sức hơn trên những chặng đường dài.

Tại sao đệm giữa lại quan trọng với dân outdoor?

Đối với các hoạt động ngoài trời tại Việt Nam, từ trekking Tà Năng - Phan Dũng đến chạy trail ở Sapa, đệm giữa không chỉ là một tính năng. Nó là yếu tố quyết định sự an toàn và trải nghiệm của bạn. Một đôi giày có đệm giữa tốt giúp bạn đi xa hơn, ít mệt mỏi hơn và giảm nguy cơ chấn thương.

Ví dụ, khi bạn leo xuống một con dốc đầy đá sỏi ở Pù Luông, một đệm giữa có khả năng hấp thụ chấn động tốt sẽ bảo vệ đầu gối của bạn. Ngược lại, khi chạy trên đường mòn bằng phẳng ven biển, một đệm giữa có độ nảy cao sẽ giúp bạn duy trì tốc độ và tiết kiệm năng lượng.

Các loại vật liệu làm đệm giữa phổ biến

Công nghệ vật liệu đệm giữa liên tục phát triển. Dưới đây là các loại vật liệu phổ biến nhất bạn sẽ gặp khi chọn giày outdoor.

EVA (Ethylene Vinyl Acetate)

Đây là vật liệu foam phổ biến nhất trong ngành công nghiệp giày. EVA nhẹ, linh hoạt và cung cấp khả năng đệm êm ái. Nó thường được tìm thấy trong các đôi giày chạy trail và giày đi bộ đường dài (day hiking). Nhược điểm của EVA là nó sẽ bị nén và mất đi độ đàn hồi theo thời gian sử dụng.

PU (Polyurethane)

PU là một loại foam đặc hơn, nặng hơn và bền hơn EVA. Nó không bị xẹp lún nhanh và cung cấp sự hỗ trợ ổn định. Vì vậy, PU là lựa chọn hàng đầu cho các đôi giày trekking dài ngày và giày leo núi, những loại giày cần chịu được tải trọng nặng của balo và địa hình khắc nghiệt.

TPU (Thermoplastic Polyurethane)

TPU là một loại nhựa dẻo, bền và chống mài mòn tốt. Nó không được dùng để làm toàn bộ đệm giữa mà thường được chèn vào các khu vực quan trọng như gót chân hoặc gan bàn chân. Mục đích của TPU là để tăng cường sự ổn định, kiểm soát chuyển động và bảo vệ chân khỏi các vật sắc nhọn.

Các loại foam độc quyền

Nhiều thương hiệu lớn tự phát triển các hợp chất foam của riêng mình để tối ưu hóa hiệu suất. Ví dụ, HOKA nổi tiếng với đệm CMEVA (Compression Molded EVA) siêu dày và êm ái. Salomon có công nghệ EnergyCell+ cho khả năng hoàn trả năng lượng cao. Các loại foam này thường là biến thể cải tiến của EVA, mang lại các đặc tính vượt trội về trọng lượng, độ bền hoặc độ nảy.

Cách chọn giày có đệm giữa phù hợp với bạn

Việc lựa chọn đệm giữa phụ thuộc hoàn toàn vào hoạt động chính của bạn. Bạn nên xem xét các yếu tố sau:

• Đi bộ đường dài (Day hiking): Các cung đường ngắn và không quá kỹ thuật phù hợp với giày có đệm giữa bằng EVA. Chúng nhẹ và đủ êm ái cho một ngày vận động.
• Trekking dài ngày, leo núi: Nếu bạn phải mang balo nặng trong nhiều ngày, hãy tìm những đôi giày có đệm giữa bằng PU hoặc EVA mật độ kép. Chúng cung cấp sự ổn định và độ bền cần thiết để bảo vệ bạn.
• Chạy trail (Trail running): Người chạy trail cần sự kết hợp giữa êm ái và khả năng phản hồi. Các loại foam EVA nhẹ hoặc các công nghệ foam độc quyền của các hãng là lựa chọn tối ưu. Chúng giúp bạn di chuyển nhanh và linh hoạt trên đường mòn.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Đệm giữa cứng hay mềm tốt hơn?

Đệm cứng ổn định hơn cho địa hình gồ ghề, đệm mềm thoải mái hơn cho quãng đường dài trên nền phẳng.

Khi nào tôi nên thay giày vì đệm giữa đã hỏng?

Bạn nên thay giày khi thấy các nếp nhăn sâu trên đệm giữa, cảm giác giày bị xẹp hoặc chân mau mỏi hơn trước.

Tôi có thể thay thế đệm giữa không?

Hầu hết đệm giữa được gắn liền với giày và không thể thay thế riêng lẻ.

Lựa chọn đúng đệm giữa quyết định sự thoải mái và an toàn cho chuyến đi của bạn. Xem các mẫu giày trekking và chạy trail phù hợp tại WeTrek.vn.