Điểm cứu hộ là các móc kim loại chịu lực cao, được bắt thẳng vào khung xe bán tải hoặc SUV, dùng để gắn dây tời hoặc dây kéo an toàn khi xe mắc kẹt.

Điểm cứu hộ là gì?

Điểm cứu hộ, hay Recovery Points, là các bộ phận kim loại cứng cáp được thiết kế đặc biệt và gắn trực tiếp vào khung (chassis) của xe. Chức năng chính của chúng là tạo ra một liên kết an toàn tuyệt đối để gắn các thiết bị cứu hộ như dây kéo động (snatch strap), dây tời (winch cable), hoặc ma ní (shackle). Chúng được chế tạo để chịu được lực giật và lực căng cực lớn phát sinh trong quá trình cứu hộ một chiếc xe bị sa lầy, kẹt trong bùn, cát hoặc tuyết.

Bạn cần phân biệt rõ điểm cứu hộ với các bộ phận khác trên xe. Nó không phải là móc kéo hàng (tow ball) dùng để kéo rơ-moóc. Nó cũng không phải là điểm buộc dây (tie-down point) dùng để chằng buộc xe khi vận chuyển bằng tàu hoặc xe chuyên dụng. Sử dụng sai các điểm này cho việc cứu hộ có thể gây hư hỏng xe nghiêm trọng hoặc gây tai nạn chết người.

Tại sao điểm cứu hộ lại quan trọng?

Trang bị điểm cứu hộ đúng chuẩn là một yêu cầu an toàn cơ bản cho mọi chuyến đi địa hình. Tầm quan trọng của chúng thể hiện qua các yếu tố sau:

• An toàn tính mạng: Một cuộc cứu hộ tạo ra lực căng hàng tấn. Các điểm buộc dây hoặc móc kéo hàng không được thiết kế cho lực này. Chúng có thể bị gãy, vỡ và bắn ra như một viên đạn, gây thương tích hoặc tử vong cho những người xung quanh. Điểm cứu hộ được chế tạo và kiểm định để chịu được các lực này, đảm bảo an toàn cho bạn và đồng đội.
• Bảo vệ phương tiện: Khi bạn dùng sai điểm liên kết, lực kéo có thể làm cong vênh khung xe, xé rách cản xe, hoặc làm hỏng hệ thống treo. Chi phí sửa chữa những hư hỏng này lớn hơn nhiều so với chi phí lắp đặt một bộ điểm cứu hộ chất lượng.
• Hiệu quả cứu hộ: Một điểm cứu hộ chắc chắn cho phép bạn thực hiện các kỹ thuật cứu hộ một cách hiệu quả và nhanh chóng. Bạn có thể tự tin sử dụng tời hoặc dây kéo động mà không lo lắng về điểm kết nối. Ví dụ, khi xe bạn sa lầy trong bùn đất đỏ bazan ở Tây Nguyên vào mùa mưa, một điểm cứu hộ tốt sẽ giúp xe cứu hộ kéo bạn ra khỏi vũng lầy một cách dứt khoát.

Phân biệt điểm cứu hộ và các điểm gắn khác

Nhiều người mới chơi xe địa hình thường nhầm lẫn giữa các điểm gắn trên xe. Dưới đây là cách phân biệt đơn giản và chính xác.

Điểm cứu hộ (Recovery Points)

Chúng được gắn trực tiếp vào các vị trí vững chắc nhất trên khung xe bằng bu-lông cường độ cao. Chúng thường có màu sắc nổi bật như đỏ hoặc vàng để dễ nhận biết. Thiết kế của chúng thường có dạng hai tấm thép dày ghép lại hoặc một khối thép đúc, có lỗ lớn để luồn ma ní hoặc móc tời. Chúng được kiểm định với tải trọng làm việc an toàn (WLL - Working Load Limit) rõ ràng, ví dụ 3.5 tấn hoặc 5 tấn.

Móc kéo hàng (Tow Hooks/Balls)

Mục đích chính của chúng là kéo tải trọng di chuyển trên bề mặt phẳng, ổn định như kéo một chiếc rơ-moóc trên đường nhựa. Chúng được thiết kế để chịu lực kéo ngang, đều đặn, không phải lực giật đột ngột (shock load) của một cú kéo động. Sử dụng móc kéo hàng để cứu hộ là cực kỳ nguy hiểm vì khớp nối bi có thể vỡ và bay ra ngoài.

Điểm buộc dây (Tie-down Points)

Đây là những chiếc móc mỏng, nhỏ thường được hàn bên dưới gầm xe. Chức năng duy nhất của chúng là để luồn dây chằng, cố định xe khi vận chuyển trên xe cứu hộ hoặc phà. Chúng chỉ chịu được lực kéo tĩnh và rất yếu. Cố gắng cứu hộ bằng các điểm này sẽ làm chúng bị xé toạc khỏi xe ngay lập tức.

Cách chọn và lắp đặt điểm cứu hộ

Việc lựa chọn và lắp đặt đúng cách quyết định hiệu quả và an toàn của điểm cứu hộ.

Đầu tiên, bạn cần chọn sản phẩm được thiết kế riêng cho dòng xe và đời xe của mình. Ví dụ, điểm cứu hộ cho Ford Ranger sẽ có thiết kế và vị trí bắt ốc khác với Toyota Hilux. Điều này đảm bảo chúng được gắn vào những vị trí chịu lực tốt nhất trên khung xe.

Thứ hai, hãy kiểm tra thông số kỹ thuật. Sản phẩm phải có thông tin rõ ràng về tải trọng định mức (rated capacity). Tải trọng này phải lớn hơn tổng trọng lượng toàn tải của xe (GVM - Gross Vehicle Mass). Các thương hiệu uy tín luôn công bố thông số này sau khi đã thử nghiệm và kiểm định nghiêm ngặt.

Việc lắp đặt nên được thực hiện bởi các kỹ thuật viên có kinh nghiệm. Họ sẽ sử dụng đúng loại bu-lông cường độ cao và siết đủ lực theo khuyến nghị của nhà sản xuất. Một chiếc xe nên được trang bị ít nhất hai điểm cứu hộ phía trước và hai điểm phía sau để linh hoạt trong mọi tình huống, ví dụ như khi bạn bị kẹt ở một con dốc hẹp trên cung đường off-road ở Hà Giang và chỉ có thể được kéo lùi.

Câu hỏi thường gặp

Xe tôi có móc kéo nguyên bản, dùng để cứu hộ được không?

Không, các móc kéo nguyên bản từ nhà sản xuất thường là điểm buộc dây và không đủ an toàn cho việc cứu hộ địa hình.

Tôi cần bao nhiêu điểm cứu hộ trên xe?

Bạn cần tối thiểu hai điểm ở phía trước và hai điểm ở phía sau để đảm bảo an toàn và linh hoạt trong mọi tình huống.

Điểm cứu hộ có cần bảo dưỡng không?

Có, bạn nên kiểm tra định kỳ độ siết của bu-lông và phát hiện các dấu hiệu rỉ sét hoặc nứt gãy trước mỗi chuyến đi.

Xem các thiết bị cứu hộ off-road tại WeTrek.vn.