Điểm waypoint là gì?

Waypoint là một điểm tham chiếu không gian được xác định bởi tọa độ địa lý. Các tọa độ này bao gồm kinh độ, vĩ độ và đôi khi cả độ cao. Bạn ghi lại các điểm này trên thiết bị GPS, đồng hồ thể thao hoặc ứng dụng bản đồ. Mục đích chính là để đánh dấu một vị trí cụ thể trên bản đồ số. Bạn có thể dùng waypoint để định vị, lên kế hoạch lộ trình hoặc quay trở lại đúng vị trí đó trong tương lai.

Trong các hoạt động ngoài trời như đi bộ đường dài, leo núi hay đạp xe địa hình, waypoint là công cụ định vị cơ bản và cần thiết. Nó hoạt động độc lập với sóng điện thoại. Waypoint dựa hoàn toàn vào tín hiệu từ hệ thống định vị toàn cầu (GPS).

Tại sao waypoint quan trọng trong các hoạt động outdoor?

Waypoint cung cấp thông tin vị trí chính xác, giúp bạn di chuyển an toàn và hiệu quả hơn trong môi trường tự nhiên. Dưới đây là những vai trò chính của waypoint.

Đây là chức năng cơ bản nhất. Bạn có thể tạo một chuỗi các waypoint để vạch ra một lộ trình (route) định trước. Thiết bị GPS sẽ hướng dẫn bạn đi từ waypoint này đến waypoint tiếp theo cho đến khi tới đích. Điều này đặc biệt hữu ích trên những con đường mòn không rõ ràng hoặc trong điều kiện thời tiết xấu làm giảm tầm nhìn.

Ví dụ: Khi leo núi Bạch Mộc Lương Tử, bạn có thể đặt các waypoint tại điểm xuất phát, các ngã rẽ quan trọng, điểm hạ trại và đỉnh núi. Thiết bị sẽ chỉ hướng và khoảng cách tới waypoint kế tiếp, giúp bạn đi đúng đường.

Trên đường đi, bạn sẽ gặp nhiều địa điểm đáng chú ý. Waypoint giúp bạn ghi nhớ chúng một cách chính xác.

• Nguồn nước: Đánh dấu một con suối hoặc nguồn nước sạch là việc sống còn trong các chuyến đi dài ngày.

• Nơi cắm trại: Ghi lại vị trí một bãi đất bằng phẳng, kín gió và an toàn để cắm trại qua đêm.

• Điểm có cảnh đẹp: Lưu lại tọa độ của một điểm ngắm hoàng hôn hoặc một thác nước đẹp bạn muốn quay lại.

• Khu vực nguy hiểm: Đánh dấu một đoạn sạt lở, một con dốc trơn trượt hoặc một tổ ong để tránh trong lần đi sau.

Ví dụ: Trên cung trekking Tà Năng - Phan Dũng, việc đánh dấu các điểm lấy nước bằng waypoint giúp bạn quản lý lượng nước uống hiệu quả cho cả hành trình.

An toàn là ưu tiên hàng đầu. Trước chuyến đi, bạn nên chia sẻ kế hoạch lộ trình cùng các waypoint chính cho bạn bè hoặc người thân. Nếu bạn gặp sự cố và cần trợ giúp, bạn có thể cung cấp tọa độ waypoint gần nhất cho đội cứu hộ. Thông tin này giúp họ xác định vị trí của bạn nhanh chóng và chính xác.

Trong trường hợp bị lạc, chức năng "Navigate to Waypoint" hoặc "Back to Start" trên thiết bị GPS sẽ chỉ đường cho bạn quay lại một điểm an toàn đã lưu.

Phân biệt Waypoint, Route và Track (Tracklog)

Người mới bắt đầu thường nhầm lẫn ba thuật ngữ này. Việc phân biệt chúng giúp bạn dùng thiết bị GPS đúng cách.

• Waypoint (Điểm tham chiếu): Là một điểm vị trí duy nhất, độc lập. Ví dụ: Đỉnh núi Fansipan.

• Route (Lộ trình): Là một chuỗi các waypoint được kết nối với nhau, tạo thành một con đường bạn dự định đi. Đây là kế hoạch của bạn. Ví dụ: Lộ trình leo Fansipan bạn vạch ra trên bản đồ ở nhà, nối các điểm từ Trạm Tôn lên đỉnh.

• Track (Dấu vết): Là một bản ghi chi tiết, liên tục về con đường bạn đã thực sự đi qua. Nó giống như một vệt bánh mì điện tử. Ví dụ: Dữ liệu GPS ghi lại toàn bộ con đường thực tế bạn đã đi, bao gồm cả những đoạn đi sai đường và quay lại.

Cách tạo và quản lý waypoint

Bạn có thể tạo waypoint theo hai cách chính.

1. Tạo trực tiếp trên thiết bị

Khi bạn đang ở một vị trí muốn lưu, chỉ cần mở chức năng "Mark Waypoint" hoặc "Save Location" trên đồng hồ GPS hoặc thiết bị cầm tay. Thiết bị sẽ tự động ghi lại tọa độ hiện tại. Bạn có thể đặt tên cho waypoint để dễ nhận biết, ví dụ "NgaBa_LaoThan" thay vì một cái tên mặc định như "001".

2. Tạo trên phần mềm bản đồ

Trước chuyến đi, bạn có thể lên kế hoạch bằng cách tạo các waypoint trên máy tính qua các phần mềm như Garmin BaseCamp, Komoot hoặc AllTrails. Bạn chỉ cần nhấp vào các điểm trên bản đồ để tạo waypoint, sau đó đồng bộ chúng vào thiết bị GPS của mình.

Để quản lý hiệu quả, bạn nên đặt tên waypoint một cách có hệ thống và xóa các điểm không cần thiết sau mỗi chuyến đi để tránh làm đầy bộ nhớ thiết bị.

Câu hỏi thường gặp

Tôi có cần mạng di động để dùng waypoint không?

Bạn không cần mạng di động vì waypoint hoạt động dựa trên tín hiệu GPS từ vệ tinh.

Thiết bị nào có thể tạo waypoint?

Đồng hồ GPS, thiết bị GPS cầm tay, và điện thoại thông minh có ứng dụng bản đồ chuyên dụng đều tạo được waypoint.

Việc lưu waypoint có tốn pin không?

Việc lưu một waypoint tức thời không tốn pin, nhưng việc bật GPS liên tục để ghi lại tracklog sẽ tiêu thụ nhiều năng lượng hơn.