Điều hướng dự phòng (Navigation Backup) là phương án định vị thay thế khi thiết bị chính gặp sự cố giúp đảm bảo an toàn.

Điều hướng dự phòng (Navigation Backup) là gì?

Điều hướng dự phòng (Navigation Backup) là tập hợp các công cụ và kỹ năng định hướng phụ trợ. Bạn sử dụng chúng khi phương thức dẫn đường chính ngừng hoạt động. Người đi rừng thường dùng điện thoại hoặc đồng hồ GPS làm thiết bị chính. Thiết bị dự phòng bao gồm bản đồ giấy, la bàn hoặc thiết bị liên lạc vệ tinh.

Hệ thống này không thay thế thiết bị công nghệ cao. Nó đóng vai trò lưới an toàn cuối cùng. Mục tiêu là giúp bạn xác định vị trí và tìm đường về đích an toàn trong mọi tình huống.

Tại sao dân outdoor cần phương án dự phòng?

Rủi ro luôn hiện hữu trong các chuyến đi dã ngoại. Sự phụ thuộc hoàn toàn vào thiết bị điện tử tạo ra nguy hiểm tiềm tàng. Dưới đây là các lý do bạn cần chuẩn bị kỹ:

Hết pin hoặc hư hỏng thiết bị

Điện thoại và đồng hồ thông minh có giới hạn về năng lượng. Thời tiết lạnh làm pin tụt nhanh. Màn hình cảm ứng vỡ hoặc loạn khi gặp nước mưa. Một cú ngã mạnh sẽ làm hỏng phần cứng bên trong.

Mất tín hiệu GPS

Rừng rậm nhiệt đới tại Việt Nam thường có tán cây dày. Tín hiệu vệ tinh khó xuyên qua các lớp lá tại khu vực như Vườn quốc gia Cúc Phương hay Bidoup Núi Bà. Các hẻm núi sâu cũng chặn sóng GPS. Thiết bị điện tử trở nên vô dụng khi không bắt được tín hiệu.

Lỗi phần mềm

Ứng dụng bản đồ đôi khi bị treo hoặc dữ liệu tải về bị lỗi. Các bản cập nhật phần mềm không tương thích gây ra sự cố bất ngờ ngay trên đường đi.

Các công cụ Điều hướng dự phòng (Navigation Backup) phổ biến

Người leo núi kinh nghiệm luôn mang theo ít nhất hai phương án định vị. Các lựa chọn phổ biến bao gồm:

Bản đồ địa hình (Topographic Map) và La bàn (Compass)

Đây là bộ đôi kinh điển và tin cậy nhất. Bản đồ giấy không cần pin. La bàn từ tính hoạt động dựa trên từ trường trái đất. Chúng bền bỉ trước va đập và thời tiết khắc nghiệt.

Bản đồ giấy cung cấp cái nhìn tổng quát về địa hình. Bạn quan sát được độ dốc, sông suối và đường mòn xung quanh. La bàn giúp xác định phương hướng chính xác để di chuyển theo bản đồ.

Thiết bị GPS cầm tay (Handheld GPS)

Nếu bạn dùng điện thoại làm thiết bị chính, máy GPS cầm tay là phương án dự phòng hiệu quả. Dòng máy này như Garmin eTrex hay GPSMAP có thời lượng pin dài. Chúng sử dụng pin AA dễ thay thế. Khả năng bắt sóng và độ bền của chúng vượt trội so với điện thoại thông minh.

Ứng dụng bản đồ ngoại tuyến (Offline Maps)

Tải trước bản đồ về điện thoại thứ hai là một giải pháp. Chiếc điện thoại này cần tắt nguồn và cất kỹ trong balo chống nước. Khi máy chính hỏng, bạn khởi động máy phụ để tiếp tục hành trình.

Kỹ năng sử dụng công cụ dự phòng

Sở hữu công cụ xịn chưa đủ. Bạn buộc phải biết cách sử dụng chúng thành thạo. Một tấm bản đồ trở thành tờ giấy lộn nếu bạn không biết đọc đường đồng mức.

Dành thời gian thực hành trước chuyến đi. Học cách định hướng bản đồ theo thực địa. Tập xác định phương vị bằng la bàn tại công viên hoặc khu vực gần nhà. Kỹ năng này cứu sống bạn khi công nghệ thất bại.

Lưu ý khi chuẩn bị cho chuyến đi tại Việt Nam

Địa hình Việt Nam đa dạng từ núi cao đến rừng ngập mặn. Sự chuẩn bị cần phù hợp với môi trường cụ thể:

Bảo quản bản đồ giấy trong túi zip chống nước. Độ ẩm cao trong rừng nhiệt đới dễ làm nát giấy.

Mang theo pin dự phòng cho các thiết bị GPS cầm tay.

Đánh dấu sẵn các điểm thoát hiểm trên bản đồ giấy trước khi khởi hành.

Kiểm tra hoạt động của la bàn, đảm bảo kim không bị kẹt hoặc lệch.

Câu hỏi thường gặp

Tôi có cần bản đồ giấy nếu chỉ đi leo núi trong ngày không?

Có, bạn luôn cần mang theo bản đồ giấy khu vực đó để đề phòng đi lạc hoặc tai nạn bất ngờ.

Điện thoại có được coi là thiết bị Điều hướng dự phòng (Navigation Backup) không?

Điện thoại chỉ là dự phòng nếu bạn dùng thiết bị GPS chuyên dụng làm công cụ chính.

Làm sao để bảo vệ bản đồ giấy khi trời mưa lớn?

Sử dụng bao đựng bản đồ chuyên dụng hoặc ép plastic bản đồ để chống nước tuyệt đối.

Xem các thiết bị định vị và la bàn tại WeTrek.vn