Độ nổi (Buoyancy) là lực đẩy của nước tác động lên thợ lặn. Kiểm soát tốt giúp bạn lơ lửng, bảo vệ san hô và tiết kiệm dưỡng khí khi lặn.

Độ nổi (Buoyancy) là gì?

Độ nổi (Buoyancy) là lực đẩy hướng lên trên mà nước tác động lên một vật thể khi được nhúng vào, trong trường hợp này là cơ thể của bạn khi lặn biển. Lực này chống lại trọng lực, quyết định việc bạn sẽ nổi lên, chìm xuống hay lơ lửng ở một độ sâu nhất định. Hiểu và làm chủ Độ nổi (Buoyancy) là kỹ năng nền tảng và quan trọng nhất đối với mọi thợ lặn, từ người mới bắt đầu đến chuyên gia.

Nguyên tắc hoạt động của Độ nổi (Buoyancy)

Nguyên tắc hoạt động của Độ nổi (Buoyancy) dựa trên lượng nước mà cơ thể bạn chiếm chỗ. Nếu trọng lượng của bạn và toàn bộ thiết bị lặn nặng hơn trọng lượng của lượng nước bạn chiếm chỗ, bạn sẽ chìm. Ngược lại, nếu trọng lượng của bạn nhẹ hơn, bạn sẽ nổi. Khi hai lực này cân bằng, bạn đạt trạng thái lơ lửng hoàn hảo. Đây là mục tiêu cuối cùng của mọi thợ lặn khi ở dưới nước.

Các loại Độ nổi (Buoyancy) trong lặn biển

Trong môi trường nước, bạn sẽ trải qua ba trạng thái Độ nổi (Buoyancy) cơ bản. Việc nhận biết và điều khiển chúng là yếu tố quyết định sự an toàn và thoải mái của bạn.

Độ nổi dương (Positive Buoyancy)

Đây là trạng thái bạn nổi lên mặt nước. Lực đẩy của nước lớn hơn trọng lượng tổng thể của bạn. Thợ lặn cần trạng thái này khi họ muốn nghỉ ngơi trên mặt nước trước hoặc sau khi lặn. Bạn có Độ nổi dương (Positive Buoyancy) khi bạn nổi tự nhiên mà không cần dùng đến phao hay bất kỳ sự trợ giúp nào.

Độ nổi âm (Negative Buoyancy)

Đây là trạng thái bạn chìm xuống. Trọng lượng tổng thể của bạn lớn hơn lực đẩy của nước. Trạng thái này cần thiết khi bạn bắt đầu quá trình lặn, giúp bạn đi từ mặt nước xuống độ sâu mong muốn một cách có kiểm soát. Đeo chì lặn chính là để tạo ra Độ nổi âm (Negative Buoyancy) ban đầu.

Độ nổi trung tính (Neutral Buoyancy)

Đây là trạng thái lý tưởng nhất khi lặn. Trọng lượng của bạn bằng với lực đẩy của nước, giúp bạn lơ lửng ổn định tại một độ sâu mà không chìm xuống hay nổi lên. Đạt được Độ nổi trung tính (Neutral Buoyancy) cho phép bạn di chuyển nhẹ nhàng như một phi hành gia, quan sát sinh vật biển mà không cần tốn sức và không gây ảnh hưởng đến môi trường xung quanh.

Tại sao kiểm soát Độ nổi (Buoyancy) lại quan trọng?

Kiểm soát Độ nổi (Buoyancy) không chỉ là một kỹ năng. Nó là yếu tố cốt lõi quyết định chất lượng và sự an toàn của mỗi chuyến lặn.

• Bảo vệ môi trường biển: Khi bạn làm chủ được độ nổi, bạn sẽ tránh được việc va chạm hoặc đá chân vào các rạn san hô mỏng manh. Một cú va chạm vô tình cũng đủ sức phá hủy san hô mất hàng chục năm để phát triển, như ở các vùng biển Côn Đảo hay Phú Quốc.
• An toàn cho bản thân: Việc nổi lên hoặc chìm xuống quá nhanh đều nguy hiểm. Kiểm soát độ nổi giúp bạn duy trì tốc độ an toàn, tránh được bệnh giảm áp (decompression sickness).
• Tiết kiệm không khí: Di chuyển hiệu quả dưới nước mà không cần quạt tay hay đạp chân liên tục giúp bạn thở đều và ít tốn dưỡng khí hơn. Điều này đồng nghĩa với việc bạn có thể lặn lâu hơn và tận hưởng nhiều hơn.
• Nâng cao trải nghiệm lặn: Trạng thái lơ lửng cho bạn cảm giác tự do tuyệt đối. Bạn có thể dễ dàng tiếp cận các sinh vật biển để chụp ảnh hoặc quay phim mà không làm chúng hoảng sợ.

Làm thế nào để kiểm soát Độ nổi (Buoyancy)?

Việc kiểm soát Độ nổi (Buoyancy) là sự kết hợp của ba yếu tố chính: thiết bị, trọng lượng và kỹ thuật thở.

Sử dụng áo phao BCD (Buoyancy Control Device)

BCD là thiết bị quan trọng nhất để điều chỉnh độ nổi. Bằng cách bơm một lượng nhỏ không khí vào hoặc xả khí ra khỏi áo, bạn có thể tinh chỉnh lực đẩy tác động lên cơ thể. Khi muốn chìm xuống, bạn xả hết khí. Khi muốn lơ lửng hoặc nổi lên, bạn bơm thêm khí vào một cách từ từ.

Điều chỉnh lượng chì (Weights)

Chì giúp bù lại lực nổi tự nhiên của cơ thể và bộ đồ lặn. Việc chọn đúng lượng chì rất quan trọng. Quá nhiều chì sẽ khiến bạn khó nổi lên, trong khi quá ít chì làm bạn khó chìm xuống. Lượng chì phù hợp giúp bạn dễ dàng đạt được độ nổi trung tính với một lượng khí tối thiểu trong BCD.

Kỹ thuật thở

Phổi của bạn hoạt động như một chiếc BCD tự nhiên. Khi bạn hít vào, lồng ngực nở ra, thể tích cơ thể tăng lên và bạn sẽ nổi lên một chút. Khi bạn thở ra, thể tích giảm và bạn sẽ chìm xuống một chút. Việc hít thở chậm, sâu và đều giúp bạn thực hiện những điều chỉnh nhỏ về độ sâu mà không cần dùng đến BCD.

Câu hỏi thường gặp về Độ nổi (Buoyancy)

Độ nổi trung tính là gì?

Độ nổi trung tính là trạng thái lơ lửng dưới nước mà không nổi lên hay chìm xuống.

Tại sao thợ lặn cần đeo chì?

Thợ lặn cần đeo chì để chống lại lực nổi tự nhiên của cơ thể và đồ lặn, giúp họ chìm xuống.

Hít thở có ảnh hưởng đến độ nổi không?

Hít thở ảnh hưởng trực tiếp đến độ nổi vì nó làm thay đổi thể tích của phổi bạn.

Làm chủ Độ nổi (Buoyancy) đòi hỏi sự luyện tập, nhưng nó sẽ thay đổi hoàn toàn trải nghiệm lặn của bạn. Việc trang bị một chiếc áo phao BCD phù hợp là bước đầu tiên để kiểm soát hành trình dưới nước của bạn một cách hiệu quả và an toàn. Xem áo phao BCD tại WeTrek.vn.