Đoạn đường bị khoét (Washout Section) là một phần đường mòn bị nước xói mòn nghiêm trọng, tạo ra khe rãnh sâu hoặc làm sạt lở, gây nguy hiểm.

Trong các hoạt động ngoài trời như đi bộ đường dài (hiking) hay trekking, Đoạn đường bị khoét (Washout Section) là một phần của đường mòn đã bị nước xói mòn và cuốn trôi. Tình trạng này làm cho bề mặt đường trở nên không ổn định, sạt lở hoặc biến mất hoàn toàn. Nước chảy mạnh, thường là do mưa lớn hoặc lũ quét, là nguyên nhân chính tạo ra các đoạn washout. Nó bào mòn đất, đá, và thảm thực vật, để lại những khe rãnh sâu, vách đất dốc đứng hoặc một khu vực sạt lở rộng lớn. Đây là một trong những chướng ngại vật tự nhiên nguy hiểm mà bạn có thể gặp trên đường mòn.

Địa hình và khí hậu Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi cho việc hình thành các đoạn đường bị khoét, đặc biệt trong mùa mưa. Hiểu rõ nguyên nhân giúp bạn dự đoán và chuẩn bị tốt hơn.

• Mưa lớn và bão: Việt Nam có mùa mưa kéo dài, với lượng mưa lớn tập trung trong thời gian ngắn. Điều này làm đất nhanh chóng bão hòa nước, gây xói mòn và sạt lở, đặc biệt trên các sườn dốc.

• Lũ quét: Các trận lũ quét đột ngột ở vùng núi có sức tàn phá lớn. Dòng nước chảy xiết cuốn theo đất đá, cây cối, và phá hủy hoàn toàn cấu trúc của đường mòn chỉ trong vài phút.

• Địa hình dốc: Nhiều cung đường trekking nổi tiếng ở Việt Nam đi qua các sườn núi dốc. Địa hình này làm tăng tốc độ dòng chảy của nước mặt, gia tăng khả năng xói mòn và tạo ra các rãnh sâu.

• Cấu trúc đất yếu: Một số khu vực có kết cấu đất rời rạc, ít liên kết. Khi gặp nước, loại đất này dễ bị rửa trôi, làm cho đường mòn nhanh chóng xuống cấp và sạt lở.

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của một đoạn washout giúp bạn có thời gian đánh giá tình hình và đưa ra quyết định an toàn. Hãy chú ý đến những thay đổi bất thường trên đường mòn.

• Đường mòn đột ngột biến mất: Dấu hiệu rõ ràng nhất là khi con đường bạn đang đi bỗng dưng kết thúc tại một vách đất hoặc một khe nước sâu.

• Rãnh nước sâu cắt ngang đường: Bạn sẽ thấy những rãnh sâu do nước xói mòn, cắt ngang hoặc chạy dọc theo đường mòn. Đáy rãnh thường có nhiều đá cuội và cành cây bị cuốn theo.

• Đất đá lởm chởm, không ổn định: Bề mặt đường mòn có nhiều đất đá mới, trông như vừa bị xới tung lên. Khi bước lên có cảm giác lún hoặc không chắc chắn.

• Cây cối ngã đổ bất thường: Cây cối và bụi rậm hai bên đường bị ngã đổ, bật gốc, hướng về phía sườn dốc. Đây là dấu hiệu của một vụ sạt lở đất vừa xảy ra.

• Âm thanh của nước chảy: Ngay cả khi không mưa, bạn có thể nghe thấy tiếng nước chảy róc rách dưới chân. Điều này cho thấy có dòng nước ngầm đang tiếp tục làm xói mòn đất.

Ví dụ thực tế: Trên cung đường Tà Năng Phan Dũng vào mùa mưa, nhiều đoạn dốc đất sét trở nên trơn trượt và bị xói thành các rãnh sâu. Người đi trek phải cẩn thận tìm lối đi men theo bìa rừng để tránh bị kẹt hoặc trượt ngã.

Gặp phải một đoạn washout có thể làm bạn hoang mang. Giữ bình tĩnh và áp dụng các bước xử lý an toàn là điều quan trọng nhất. Tuyệt đối không được hành động vội vàng.

Dừng lại ở một khoảng cách an toàn trước khi đến gần đoạn washout. Quan sát chiều rộng, chiều sâu và độ ổn định của đất đá hai bên. Lắng nghe xem có tiếng đất đá đang tiếp tục sạt lở hay không. Đừng bao giờ đánh giá thấp mức độ nguy hiểm của nó.

Giải pháp an toàn nhất luôn là tìm một con đường khác để đi vòng qua khu vực nguy hiểm. Hãy tìm kiếm một lối đi an toàn hơn ở phía trên hoặc phía dưới đoạn sạt lở. Luôn đảm bảo rằng con đường bạn chọn có nền đất ổn định và không quá dốc.

Nếu không có đường vòng và bạn buộc phải vượt qua, hãy kiểm tra độ ổn định của mặt đất một cách cẩn thận. Dùng gậy trekking để chọc thử vào nền đất, tảng đá trước khi đặt chân lên. Di chuyển chậm rãi, từng bước một, và luôn duy trì ba điểm tiếp xúc.

Vượt qua một đoạn washout một mình là cực kỳ rủi ro. Nếu đi theo nhóm, hãy hỗ trợ lẫn nhau. Một người qua trước để kiểm tra đường, sau đó hướng dẫn hoặc trợ giúp những người còn lại. Giữ khoảng cách an toàn giữa các thành viên để tránh trường hợp sạt lở dây chuyền.

Trang bị phù hợp như giày trekking có độ bám cao và gậy trekking sẽ hỗ trợ rất nhiều khi bạn phải đối mặt với địa hình khó khăn này.

Hỏi: Tôi nên làm gì nếu gặp một đoạn washout quá lớn và không thể vượt qua?

Trả lời: Bạn phải quay trở lại theo con đường cũ để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho bản thân và đồng đội.

Hỏi: Mùa nào ở Việt Nam dễ gặp washout nhất khi đi trekking?

Trả lời: Mùa mưa, thường từ tháng 6 đến tháng 11, là thời điểm các đoạn đường bị khoét xuất hiện nhiều nhất do mưa lớn và bão.

Hỏi: Gậy trekking có thực sự giúp ích khi đi qua đoạn washout không?

Trả lời: Gậy trekking giúp bạn kiểm tra độ vững chắc của mặt đất và tăng cường sự thăng bằng khi di chuyển qua địa hình không ổn định.

Đối mặt với các thử thách tự nhiên như Đoạn đường bị khoét (Washout Section) đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về kiến thức, kỹ năng và trang bị. Việc trang bị một đôi giày đi rừng chuyên dụng và một cặp gậy trekking chất lượng sẽ giúp bạn tự tin hơn trên mọi nẻo đường. Xem các sản phẩm giày trekking chuyên dụng tại WeTrek.vn.