Ghi-đông là bộ phận điều khiển hướng đi của xe đạp. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến tư thế ngồi, sự thoải mái và khả năng kiểm soát xe của bạn.

Ghi-đông là gì?

Ghi-đông, hay handlebar trong tiếng Anh, là bộ phận dạng ống được gắn vào pô-tăng (stem) của xe đạp. Bạn đặt tay lên ghi-đông để điều khiển hướng di chuyển của bánh trước. Đây là một trong ba điểm tiếp xúc chính giữa người lái và xe đạp, cùng với yên xe và bàn đạp. Chức năng của ghi-đông không chỉ dừng lại ở việc lái xe. Nó còn chịu một phần trọng lượng cơ thể của bạn và là nơi gắn các bộ phận quan trọng khác như tay phanh, tay đề và chuông.

Việc lựa chọn ghi-đông đúng loại và đúng kích thước quyết định sự thoải mái trong suốt hành trình. Một chiếc ghi-đông không phù hợp gây ra tình trạng mỏi lưng, đau vai và tê tay, làm giảm hiệu suất và trải nghiệm đạp xe.

Các loại ghi-đông phổ biến

Mỗi loại xe đạp và mục đích sử dụng khác nhau đòi hỏi một loại ghi-đông chuyên biệt. Dưới đây là những loại ghi-đông bạn thường gặp nhất.

Ghi-đông thẳng (Flat Bar)

Ghi-đông thẳng có thiết kế gần như một đường thẳng, chỉ hơi cong nhẹ về phía sau. Đây là loại ghi-đông tiêu chuẩn cho xe đạp địa hình (MTB) và một số dòng xe hybrid. Thiết kế này đặt người lái vào tư thế hơi chồm về phía trước, tối ưu cho việc kiểm soát và truyền lực khi leo dốc hoặc vượt địa hình kỹ thuật.

Ví dụ thực tế: Các vận động viên xe đạp địa hình chuyên nghiệp thường dùng ghi-đông thẳng khi thi đấu tại các cung đường mòn ở Sóc Sơn, Hà Nội. Nó giúp họ điều khiển xe chính xác qua các đoạn đường hẹp và nhiều rễ cây.

• Ưu điểm: Kiểm soát tốt, trọng lượng nhẹ, khí động học tốt hơn so với ghi-đông cong.
• Nhược điểm: Ít vị trí đặt tay, gây mỏi khi đi đường dài.

Ghi-đông cong (Riser Bar)

Ghi-đông cong có hình dáng tương tự ghi-đông thẳng nhưng phần giữa được nâng cao lên. Độ nâng này giúp người lái có tư thế ngồi thẳng lưng và thoải mái hơn. Ghi-đông cong rất phổ biến trên các dòng xe đạp địa hình trail, all-mountain và xe đạp thành phố. Tư thế ngồi thẳng giúp bạn dễ dàng quan sát xung quanh và giảm áp lực lên lưng và cổ tay.

Ví dụ thực tế: Nhiều người sử dụng xe đạp đi lại hàng ngày tại TP.HCM chọn xe có ghi-đông cong. Nó giúp họ có tư thế ngồi thoải mái, dễ dàng xử lý các tình huống giao thông trong thành phố.

• Ưu điểm: Tư thế ngồi thoải mái, giảm mỏi lưng, kiểm soát tốt ở tốc độ thấp.
• Nhược điểm: Kém khí động học, trọng lượng nặng hơn ghi-đông thẳng.

Ghi-đông cuộc (Drop Bar)

Ghi-đông cuộc, hay ghi-đông sừng trâu, là đặc trưng của xe đạp đua (road bike) và xe đạp touring. Thiết kế độc đáo của nó cung cấp nhiều vị trí đặt tay khác nhau:

• Phần trên (Tops): Dành cho tư thế ngồi thẳng khi đạp nhẹ nhàng hoặc leo dốc.
• Phần tay phanh (Hoods): Vị trí phổ biến nhất, cân bằng giữa sự thoải mái và khí động học.
• Phần dưới (Drops): Dành cho tư thế núp gió để đạt tốc độ cao hoặc khi xuống dốc.

Ví dụ thực tế: Các câu lạc bộ xe đạp tại Đà Nẵng thường tổ chức các chuyến đi dọc cung đường biển Sơn Trà. Thành viên sử dụng xe đạp đua với ghi-đông cuộc để tối ưu tốc độ trên đường bằng và thay đổi tư thế linh hoạt khi leo đèo.

• Ưu điểm: Nhiều vị trí đặt tay, tối ưu khí động học.
• Nhược điểm: Yêu cầu thời gian để làm quen, tư thế chồm người có thể gây mỏi cho người mới bắt đầu.

Ghi-đông cánh bướm (Butterfly Bar)

Ghi-đông cánh bướm có hình dáng giống số 8 nằm ngang, cung cấp nhiều không gian và vị trí đặt tay nhất. Đây là lựa chọn lý tưởng cho những người đạp xe đường dài (touring) trong nhiều ngày. Bạn thay đổi vị trí tay liên tục để tránh mỏi mệt và tê bì. Nó cũng có nhiều không gian để gắn các phụ kiện như túi, đèn, GPS.

Ví dụ thực tế: Những người thực hiện hành trình đạp xe xuyên Việt thường trang bị ghi-đông cánh bướm. Nó mang lại sự thoải mái tối đa cho những ngày đạp xe kéo dài từ 8 đến 10 tiếng.

• Ưu điểm: Cực kỳ thoải mái, nhiều vị trí đặt tay, nhiều không gian cho phụ kiện.
• Nhược điểm: Trọng lượng nặng, cồng kềnh.

Cách chọn ghi-đông phù hợp

Lựa chọn ghi-đông đúng cách là một bước quan trọng để đảm bảo trải nghiệm đạp xe của bạn tốt nhất. Hãy xem xét các yếu tố sau:

• Loại xe và địa hình: Hãy chọn loại ghi-đông phù hợp với chiếc xe của bạn. Ghi-đông thẳng cho MTB, ghi-đông cuộc cho road bike, và ghi-đông cánh bướm cho xe touring.
• Chiều rộng vai: Chiều rộng của ghi-đông nên tương đương với chiều rộng vai của bạn. Một chiếc ghi-đông quá rộng làm bạn phải vươn tay, gây mỏi. Một chiếc quá hẹp làm hạn chế khả năng hô hấp và kiểm soát xe.
• Tư thế mong muốn: Nếu bạn ưu tiên tốc độ và hiệu suất, hãy chọn ghi-đông hẹp và thấp để có tư thế khí động học. Nếu bạn ưu tiên sự thoải mái, hãy chọn ghi-đông rộng và cao hơn để có tư thế ngồi thẳng lưng.
• Chất liệu: Ghi-đông thường được làm từ nhôm, carbon hoặc thép. Nhôm phổ biến vì sự cân bằng giữa độ bền và giá cả. Carbon nhẹ hơn, hấp thụ chấn động tốt hơn nhưng chi phí cao hơn.

Câu hỏi thường gặp

Chiều rộng ghi-đông ảnh hưởng gì?

Chiều rộng ghi-đông ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát, sự ổn định và sự thoải mái khi hít thở của bạn.

Tôi có thể tự thay ghi-đông không?

Bạn có thể tự thay ghi-đông nếu có đủ dụng cụ và kiến thức kỹ thuật cơ bản về xe đạp.

Xem các mẫu ghi-đông xe đạp chất lượng tại WeTrek.vn.