Giày trung tính, hay neutral shoes, là loại giày được thiết kế để hỗ trợ chuyển động tự nhiên của bàn chân. Chúng không tích hợp các công nghệ kiểm soát chuyển động phức tạp. Thay vào đó, chúng tập trung vào việc cung cấp lớp đệm êm ái và sự linh hoạt, cho phép bàn chân của bạn hoạt động đúng với cơ chế sinh học vốn có.

Loại giày này phù hợp nhất cho những người có kiểu chân trung tính hoặc ngả ngoài (supination). Đây là những người có vòm bàn chân bình thường hoặc cao, không có xu hướng lật cổ chân vào trong quá mức khi chạy bộ, đi bộ hay trekking.

Giày trung tính là lựa chọn tối ưu nếu bạn nhận thấy mình thuộc một trong các nhóm sau:

• Người có kiểu chân trung tính (Neutral Pronation): Khi bạn di chuyển, bàn chân của bạn tiếp đất ở mép ngoài của gót chân. Sau đó, nó cuộn vào trong một cách vừa phải để hấp thụ chấn động và phân bổ đều trọng lượng cơ thể. Đây là kiểu chuyển động hiệu quả và ít gây chấn thương nhất.
• Người có kiểu chân ngả ngoài (Supination hoặc Underpronation): Bàn chân của bạn cũng tiếp đất ở mép ngoài gót chân. Tuy nhiên, nó không cuộn đủ vào trong mà tiếp tục lăn về phía mép ngoài trong suốt quá trình chuyển động. Người có vòm chân cao thường có kiểu chân này. Giày trung tính với lớp đệm dày giúp giảm áp lực lên các điểm tiếp xúc.
• Người không gặp vấn đề về lật cổ chân: Nếu bạn không cảm thấy đau hoặc mỏi ở lòng bàn chân, mắt cá hay đầu gối sau khi vận động, bạn có thể có một dáng chạy tự nhiên và không cần đến sự hỗ trợ kiểm soát chuyển động.

Ví dụ, khi bạn chạy bộ quanh Hồ Gươm hoặc trekking trên địa hình không quá gồ ghề như ở Vườn quốc gia Cúc Phương, một đôi giày trung tính nhẹ và linh hoạt sẽ mang lại sự thoải mái cao nhất.

Có hai phương pháp đơn giản để bạn tự xác định kiểu bàn chân của mình ngay tại nhà.

Kiểm tra dấu chân ướt

Đây là cách nhanh và phổ biến nhất để xem hình dạng vòm chân của bạn. Các bước thực hiện rất đơn giản:

1. Làm ướt hoàn toàn lòng bàn chân.
2. Đứng thẳng lên một bề mặt phẳng có thể thấy rõ dấu chân, như một tờ giấy carton hoặc nền xi măng khô.
3. Bước ra và quan sát hình dạng dấu chân để lại.

• Vòm chân bình thường: Bạn thấy một dấu chân rõ ràng với một đường cong vừa phải ở má trong. Đây là dấu hiệu của kiểu chân trung tính, và giày trung tính là lựa chọn phù hợp.
• Vòm chân cao: Dấu chân của bạn bị ngắt quãng, chỉ thấy rõ phần gót và phần ức bàn chân nối với nhau bằng một dải rất hẹp. Điều này cho thấy bạn có xu hướng ngả ngoài (supination) và cần một đôi giày trung tính có đệm tốt.
• Bàn chân bẹt: Bạn thấy gần như toàn bộ dấu bàn chân in xuống giấy. Đây là dấu hiệu của lật cổ chân trong (overpronation). Bạn nên tìm giày ổn định (stability shoes) thay vì giày trung tính.

Kiểm tra độ mòn của giày cũ

Hãy lật đôi giày chạy bộ hoặc trekking cũ của bạn lên và xem xét phần đế ngoài. Kiểu mòn của đế giày phản ánh chính xác cách bạn phân bổ trọng lượng khi di chuyển.

• Mòn đều ở giữa: Nếu đế giày mòn chủ yếu ở khu vực dưới ức bàn chân và một phần gót chân, tạo thành hình chữ S từ ngoài vào trong, bạn có kiểu chân trung tính.
• Mòn nhiều ở mép ngoài: Nếu toàn bộ mép ngoài của đế giày bị mòn nhiều hơn hẳn so với mép trong, bạn có kiểu chân ngả ngoài (supination). Giày trung tính sẽ giúp cân bằng lại áp lực.

Hiểu rõ sự khác biệt giữa hai loại giày này giúp bạn đưa ra lựa chọn đúng đắn, tránh lãng phí tiền bạc và ngăn ngừa chấn thương.

Giày trung tính (Neutral Shoes)

• Mục đích: Tăng cường đệm và sự linh hoạt, không can thiệp vào chuyển động tự nhiên.
• Thiết kế: Đế giữa thường làm từ một loại vật liệu đồng nhất, mềm mại để hấp thụ chấn động.
• Cảm giác mang: Nhẹ, êm và tự do. Bạn có cảm giác như đôi giày là một phần của bàn chân.
• Đối tượng: Người có kiểu chân trung tính hoặc ngả ngoài.

Giày ổn định (Stability Shoes)

• Mục đích: Kiểm soát việc lật cổ chân vào trong quá mức (overpronation).
• Thiết kế: Có các bộ phận hỗ trợ cứng hơn ở má trong của đế giữa, gọi là medial post. Các bộ phận này giúp định hướng bàn chân di chuyển thẳng về phía trước.
• Cảm giác mang: Cứng cáp, chắc chắn và có cảm giác hỗ trợ rõ rệt ở vòm chân.
• Đối tượng: Người có bàn chân bẹt hoặc lật trong.

Giày trung tính có dành cho người bị lật cổ chân trong không?
Giày trung tính không cung cấp đủ sự hỗ trợ cho người bị lật cổ chân trong, bạn nên chọn giày ổn định.

Tôi có thể dùng giày trung tính để đi bộ hàng ngày không?
Giày trung tính rất phù hợp để đi bộ hàng ngày vì chúng mang lại sự linh hoạt và thoải mái cao.

Việc chọn đúng loại giày là yếu tố quyết định đến sự thoải mái và an toàn trong mỗi chuyến đi. Một đôi giày phù hợp giúp bạn ngăn ngừa chấn thương và tận hưởng trọn vẹn hành trình, dù đó là một buổi chạy trong thành phố hay một cung đường trekking hiểm trở.

Xem các mẫu giày trung tính tại WeTrek.vn.