Hướng mặt đất (Course Over Ground - COG) là hướng di chuyển thực tế của bạn trên mặt đất, được đo bằng GPS, không phụ thuộc vào hướng bạn đang nhìn.

Hướng mặt đất, hay Course Over Ground (COG), là một thông số do thiết bị GPS cung cấp. Nó cho bạn biết hướng đi thật sự của bạn trên bề mặt Trái Đất. Thông số này được tính toán dựa trên sự thay đổi vị trí của bạn theo thời gian.

COG khác với Hướng mũi (Heading). Hướng mũi là hướng mà la bàn chỉ, hoặc là hướng phía trước của phương tiện (xe đạp, thuyền kayak) hay cơ thể bạn đang hướng tới. Hướng mặt đất là quỹ đạo thực tế bạn đang đi, có tính đến các yếu tố bên ngoài như gió, dòng chảy, hoặc độ dốc địa hình.

Ví dụ, bạn đi thuyền và hướng mũi thuyền thẳng về phía Bắc (Heading = 0 độ). Một dòng chảy mạnh đẩy thuyền của bạn sang phía Đông. Hướng di chuyển thực tế của bạn sẽ là Đông Bắc. Thiết bị GPS sẽ ghi nhận hướng di chuyển này và hiển thị COG là 45 độ.

Thông số này quan trọng vì nó cung cấp thông tin chính xác về lộ trình của bạn, giúp điều hướng hiệu quả và an toàn hơn.

• Điều hướng chính xác: COG cho bạn thấy bạn có đang đi đúng hướng đến đích hay không, bất kể bạn đang nhìn về hướng nào. Nó giúp bạn bám sát lộ trình đã vạch ra trên bản đồ.
• Nhận biết yếu tố ngoại cảnh: Sự khác biệt giữa Hướng mũi và Hướng mặt đất cho bạn biết tác động của gió, dòng chảy hoặc địa hình. Điều này giúp bạn điều chỉnh hướng đi để bù lại các lực tác động đó.
• Tăng hiệu quả di chuyển: Bằng cách theo dõi COG, bạn tránh được việc đi chệch hướng và phải đi đường vòng. Bạn tiết kiệm thời gian và năng lượng, đặc biệt trong các chuyến đi dài.
• An toàn trong điều kiện khó khăn: Khi tầm nhìn bị hạn chế do sương mù, mưa lớn hoặc đêm tối, COG trở thành công cụ đáng tin cậy. Nó giúp bạn giữ đúng hướng khi không thể nhìn thấy các cột mốc xung quanh.

Hướng mặt đất được đo bằng độ (°) theo hệ thống 360 độ của la bàn.

• 0° hoặc 360°: Hướng Bắc
• 90°: Hướng Đông
• 180°: Hướng Nam
• 270°: Hướng Tây

Bạn không chọn một thông số COG cụ thể. Thay vào đó, bạn sử dụng nó để so sánh với hướng đi dự kiến của mình. Khi lập kế hoạch lộ trình, bạn xác định hướng từ điểm A đến điểm B trên bản đồ. Khi di chuyển, bạn theo dõi thông số COG trên đồng hồ GPS hoặc thiết bị định vị. Nếu COG khớp với hướng đi đã lên kế hoạch, bạn đang đi đúng đường. Nếu có sự chênh lệch, bạn cần điều chỉnh lại hướng di chuyển của mình.

Trekking cung Tà Năng - Phan Dũng: Trên những ngọn đồi cỏ rộng lớn, sương mù có thể xuất hiện đột ngột và che khuất tầm nhìn. La bàn trên tay bạn chỉ hướng Nam, là hướng của điểm hạ trại. Tuy nhiên, một con dốc trơn trượt bên sườn đồi làm bạn trượt ngang dần về phía Tây Nam. Thiết bị GPS sẽ hiển thị COG của bạn là 225° (Tây Nam) thay vì 180° (Nam). Nhờ đó, bạn phát hiện mình đang đi chệch hướng và điều chỉnh lại bước chân để trở về đúng lộ trình.

Chèo kayak trên Vịnh Hạ Long: Bạn xuất phát từ đảo Titop và muốn chèo đến hang Sửng Sốt. Bạn hướng mũi thuyền kayak (Heading) thẳng về phía hang. Tuy nhiên, một dòng thủy triều đang chảy mạnh theo hướng ra biển. Đồng hồ GPS của bạn sẽ cho thấy COG bị lệch đi đáng kể so với hướng bạn đang chèo. Để đến được hang Sửng Sốt, bạn phải chèo thuyền chếch ngược lại hướng dòng chảy, sao cho thông số COG trên GPS chỉ thẳng về phía điểm đến.

• Nhầm lẫn Hướng mặt đất (COG) với Hướng mũi (Heading): Đây là lỗi phổ biến nhất. Luôn nhớ rằng Hướng mũi là nơi bạn chỉ đến, còn Hướng mặt đất là nơi bạn thật sự đang đi đến.
• Đọc COG khi đứng yên: Hướng mặt đất được tính toán dựa trên sự di chuyển. Nếu bạn đứng yên, chỉ số COG sẽ không chính xác hoặc nhảy số liên tục. Bạn phải di chuyển với một tốc độ ổn định để thiết bị có thể tính toán COG.
• Quá phụ thuộc vào thiết bị: COG là một công cụ hỗ trợ mạnh mẽ. Tuy nhiên, bạn luôn cần kết hợp nó với việc quan sát môi trường xung quanh, đọc bản đồ và nhận định tình hình thực tế để đảm bảo an toàn.

• Hướng mũi (Heading): Hướng mà la bàn hoặc phía trước của phương tiện, cơ thể bạn đang chỉ tới.
• Tốc độ mặt đất (Speed Over Ground - SOG): Tốc độ di chuyển thực tế của bạn trên mặt đất, được đo bằng GPS.
• Điểm tham chiếu (Waypoint): Một tọa độ địa lý cụ thể được lưu trong thiết bị GPS, dùng để đánh dấu vị trí hoặc lập kế hoạch lộ trình.
• Lộ trình (Route/Track): Một chuỗi các điểm tham chiếu hoặc một đường đi được ghi lại trên bản đồ.

Hướng mặt đất có giống hướng la bàn không?

Không, Hướng mặt đất là hướng di chuyển thực tế đo bằng GPS, còn hướng la bàn là hướng bạn đang chỉ về.

Tôi có cần di chuyển để xem Hướng mặt đất không?

Có, thiết bị GPS cần bạn di chuyển để tính toán chính xác hướng di chuyển thực tế.

Vì sao Hướng mặt đất của tôi thay đổi liên tục?

Hướng mặt đất thay đổi do tác động của địa hình, gió, hoặc dòng chảy khiến hướng đi thực tế của bạn lệch khỏi hướng dự định.

Hiểu và sử dụng Hướng mặt đất giúp bạn điều hướng chuyên nghiệp và an toàn hơn trong mọi chuyến đi. Xem các mẫu đồng hồ GPS và thiết bị định vị tại WeTrek.vn.