Khớp cổ chân (Fetlock) là khớp nối giữa xương ống chân và xương bàn chân của ngựa, đóng vai trò giảm xóc chính, yếu tố quyết định hiệu suất và an toàn trong cưỡi ngựa, săn bắn.

Khớp cổ chân (Fetlock), hay còn gọi là khớp bàn, là một trong những khớp hoạt động nhiều nhất trên cơ thể ngựa. Vị trí của nó nằm giữa xương ống chân (cannon bone) và xương đốt thứ nhất của bàn chân (pastern). Về mặt giải phẫu, khớp này tương đương với khớp ngón tay hoặc ngón chân của con người, không phải khớp cổ chân.

Khớp cổ chân chịu trách nhiệm hấp thụ phần lớn lực tác động khi móng ngựa chạm đất. Nó hoạt động như một hệ thống giảm xóc tự nhiên, cho phép chân ngựa uốn cong và duỗi thẳng một cách linh hoạt. Cấu trúc này giúp bảo vệ toàn bộ chi và cột sống của ngựa khỏi những chấn động mạnh, đặc biệt khi chạy ở tốc độ cao hoặc di chuyển trên địa hình gồ ghề.

Một khớp cổ chân khỏe mạnh là nền tảng cho hiệu suất và sự an toàn của ngựa trong các hoạt động đòi hỏi sức bền và sự nhanh nhẹn.

Trong cưỡi ngựa, khớp cổ chân liên tục chịu áp lực lớn từ trọng lượng của người cưỡi và lực tác động từ mặt đất. Khi ngựa chạy nước kiệu, phi nước đại hay nhảy qua chướng ngại vật, khớp cổ chân phải chịu một lực gấp nhiều lần trọng lượng cơ thể. Một khớp khỏe mạnh giúp ngựa:

• Duy trì thăng bằng tốt khi chuyển hướng đột ngột. • Hấp thụ lực hiệu quả khi tiếp đất sau một cú nhảy. • Giảm nguy cơ chấn thương cho các bộ phận khác của chân.

Tại các câu lạc bộ cưỡi ngựa chuyên nghiệp ở Việt Nam, việc chăm sóc khớp cổ chân luôn được ưu tiên. Người huấn luyện hiểu rằng sức khỏe của khớp này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng biểu diễn và tuổi thọ thi đấu của ngựa.

Khi săn bắn trên lưng ngựa, bạn và ngựa phải di chuyển qua nhiều loại địa hình phức tạp, từ đồng cỏ, sườn đồi dốc đến các con suối cạn. Môi trường này đặt ra yêu cầu cao hơn về sức bền và sự ổn định của khớp cổ chân. Tầm quan trọng của nó thể hiện qua:

• Khả năng chịu đựng: Ngựa phải di chuyển liên tục trong nhiều giờ trên địa hình không bằng phẳng. Khớp cổ chân khỏe giúp ngựa duy trì sức bền mà không bị quá tải. • An toàn: Một cú trượt chân do khớp yếu trên địa hình dốc có thể gây nguy hiểm cho cả ngựa và người đi săn. • Sự linh hoạt: Ngựa cần khả năng xoay xở nhanh để vượt qua các chướng ngại vật tự nhiên. Khớp cổ chân linh hoạt giúp ngựa thực hiện các chuyển động này một cách an toàn.

Trong một chuyến đi săn ở vùng núi, sự ổn định của ngựa là yếu tố sống còn. Một con ngựa có khớp cổ chân gặp vấn đề sẽ làm giảm hiệu quả chuyến đi và tăng rủi ro tai nạn.

Vì chịu áp lực liên tục, khớp cổ chân rất dễ bị tổn thương. Người cưỡi ngựa và đi săn cần biết cách nhận ra các dấu hiệu sớm để can thiệp kịp thời. Các vấn đề phổ biến bao gồm viêm khớp, bong gân, và tổn thương dây chằng.

Dấu hiệu nhận biết bạn cần chú ý:

• Sưng tấy: Khu vực quanh khớp cổ chân phồng lên. • Nhiệt độ cao: Vùng khớp nóng hơn các khu vực khác của chân. • Đi khập khiễng: Ngựa có biểu hiện đau, né tránh đặt toàn bộ trọng lượng lên chân bị ảnh hưởng. • Giảm hiệu suất: Ngựa di chuyển chậm chạp, thiếu linh hoạt hoặc từ chối thực hiện các động tác quen thuộc.

Chăm sóc đúng cách giúp giảm thiểu nguy cơ chấn thương và kéo dài tuổi thọ hoạt động của ngựa.

Sử dụng trang bị bảo vệ là biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Các loại bọc chân và băng quấn giúp hỗ trợ khớp, giảm lực tác động và ngăn ngừa các vết cắt hoặc va đập trực tiếp. Các trang bị phổ biến gồm:

• Bọc bảo vệ khớp (Fetlock Boots): Thiết kế đặc biệt để bảo vệ mặt trong và sau của khớp cổ chân khỏi va đập. • Băng quấn (Polo Wraps): Cung cấp sự hỗ trợ đồng đều cho toàn bộ phần dưới của chân, bao gồm cả khớp cổ chân. • Bọc bảo vệ gân (Tendon Boots): Bảo vệ phần gân và dây chằng chạy dọc phía sau xương ống chân, gián tiếp giảm áp lực cho khớp.

Luyện tập đúng phương pháp giúp tăng cường sức mạnh cho các cơ và dây chằng quanh khớp. Bạn cần đảm bảo ngựa được khởi động kỹ trước mỗi buổi tập và hạ nhiệt đúng cách sau khi kết thúc. Tránh để ngựa làm việc quá sức hoặc di chuyển trên các bề mặt quá cứng, trơn trượt trong thời gian dài.

Tạo thói quen kiểm tra chân ngựa trước và sau mỗi chuyến đi. Dùng tay sờ nắn khu vực khớp cổ chân để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như sưng, nóng. Việc này giúp bạn phát hiện vấn đề ngay từ giai đoạn đầu, trước khi nó trở nên nghiêm trọng.

Bạn hãy sờ nắn quanh khớp để tìm dấu hiệu sưng, nóng và quan sát dáng đi của ngựa xem có khập khiễng không.

Bọc bảo vệ khớp (Fetlock Boots) và băng quấn (Wraps) là những trang bị hiệu quả để hỗ trợ và giảm thiểu va đập cho khớp.

Bạn không nên cưỡi một con ngựa có dấu hiệu đau ở khớp cổ chân cho đến khi được chuyên gia thú y kiểm tra và cho phép.

Để đảm bảo ngựa của bạn luôn được bảo vệ tốt nhất, việc lựa chọn đúng trang bị là điều cần thiết. Xem các sản phẩm chăm sóc và bảo vệ ngựa chuyên dụng tại WeTrek.vn.