Kiểm tra độ nổi (Buoyancy Check) là gì?

Kiểm tra độ nổi (Buoyancy Check) là một quy trình cơ bản trong môn lặn bình khí (scuba diving). Kỹ thuật này giúp bạn xác định lượng chì (weights) cần thiết để đạt được độ nổi trung tính (neutral buoyancy) dưới nước. Khi đạt độ nổi trung tính, bạn không chìm xuống cũng không nổi lên. Bạn lơ lửng một cách ổn định. Thực hiện đúng kỹ thuật này giúp bạn di chuyển hiệu quả, tiết kiệm không khí và bảo vệ môi trường biển.

Tại sao Kiểm tra độ nổi (Buoyancy Check) quan trọng?

Việc kiểm tra độ nổi mang lại nhiều lợi ích trực tiếp cho chuyến lặn của bạn. Nó ảnh hưởng đến an toàn, mức tiêu thụ không khí và trải nghiệm tổng thể.

• An toàn là ưu tiên hàng đầu. Nếu bạn mang quá nhiều chì, bạn sẽ chìm nhanh và khó kiểm soát. Nếu bạn mang quá ít chì, bạn sẽ khó chìm xuống hoặc bị nổi lên mất kiểm soát vào cuối buổi lặn khi bình khí nhẹ hơn. Cả hai tình huống đều nguy hiểm.
• Tiết kiệm năng lượng và không khí. Khi có độ nổi phù hợp, bạn không phải tốn sức để đạp chân hoặc dùng tay để giữ vị trí. Điều này giúp bạn thở đều hơn, tiêu thụ ít không khí hơn và kéo dài thời gian lặn.
• Bảo vệ hệ sinh thái biển. Một thợ lặn kiểm soát độ nổi kém thường va chạm vào rạn san hô hoặc làm xáo trộn đáy biển. Khi lặn ở những vùng biển nhạy cảm như Côn Đảo hay Phú Quốc, việc bảo vệ san hô là trách nhiệm của mỗi người. Kiểm tra độ nổi (Buoyancy Check) giúp bạn tránh gây tổn hại cho sinh vật biển.

Cách thực hiện Kiểm tra độ nổi (Buoyancy Check)

Bạn nên thực hiện quy trình này ở vùng nước lặng và sâu ngang cổ. Hãy mặc đầy đủ thiết bị lặn như khi bạn chuẩn bị cho một chuyến lặn thực tế.

Bước 1: Chuẩn bị ban đầu

Đeo toàn bộ thiết bị lặn, bao gồm bộ đồ lặn (wetsuit), áo phao BCD, bình khí, và bộ điều chỉnh (regulator). Ước tính lượng chì ban đầu. Một quy tắc phổ biến là dùng lượng chì bằng khoảng 10% trọng lượng cơ thể nếu bạn lặn biển với đồ lặn dày 3mm.

Bước 2: Vào vị trí

Di chuyển đến khu vực nước lặng, đủ sâu để bạn không chạm đáy khi chìm xuống. Giữ cơ thể ở tư thế thẳng đứng. Đặt bộ điều chỉnh vào miệng và bắt đầu thở bình thường.

Bước 3: Xả hết khí khỏi BCD

Giơ ống bơm BCD lên cao và nhấn nút xả khí. Đảm bảo bạn đã xả toàn bộ không khí ra khỏi áo phao BCD. Một lượng nhỏ không khí còn sót lại sẽ ảnh hưởng đến kết quả kiểm tra.

Bước 4: Thực hiện kiểm tra

Hít một hơi thở bình thường và giữ lại. Ở trạng thái này, bạn nên nổi ổn định với mực nước ngang tầm mắt. Sau đó, thở ra hết. Khi bạn thở ra hoàn toàn, bạn phải từ từ chìm xuống nước. Tốc độ chìm chậm và có kiểm soát là dấu hiệu bạn đã mang đúng lượng chì.

Bước 5: Điều chỉnh lượng chì

Dựa vào kết quả ở bước 4, bạn sẽ điều chỉnh lượng chì cho phù hợp.

• Nếu bạn chìm ngay cả khi đang hít vào và giữ hơi, bạn đang mang quá nhiều chì. Hãy lên bờ và tháo bớt chì, mỗi lần khoảng 0.5kg, sau đó thử lại.
• Nếu bạn vẫn nổi sau khi đã thở ra hết, bạn đang thiếu chì. Hãy thêm chì, mỗi lần khoảng 0.5kg, cho đến khi bạn chìm xuống từ từ khi thở ra.

Lặp lại quy trình cho đến khi bạn đạt được kết quả mong muốn.

Khi nào bạn cần thực hiện Kiểm tra độ nổi (Buoyancy Check)?

Bạn không cần thực hiện kiểm tra này mỗi lần lặn nếu điều kiện không thay đổi. Tuy nhiên, bạn bắt buộc phải kiểm tra lại độ nổi khi có bất kỳ thay đổi nào sau đây.

• Khi thay đổi thiết bị. Một bộ đồ lặn mới, áo phao BCD khác, hoặc thậm chí một loại bình khí khác (nhôm so với thép) đều ảnh hưởng đến độ nổi của bạn.
• Khi thay đổi môi trường lặn. Bạn cần nhiều chì hơn để lặn ở vùng nước mặn như Nha Trang so với lặn trong hồ bơi nước ngọt. Nước mặn có sức nổi lớn hơn.
• Khi trọng lượng cơ thể thay đổi. Tăng hoặc giảm cân đều ảnh hưởng đến tỷ lệ mỡ và cơ, từ đó thay đổi độ nổi tự nhiên của cơ thể bạn.

Các câu hỏi thường gặp

Tôi có cần kiểm tra độ nổi mỗi lần lặn không?

Không, bạn chỉ cần kiểm tra khi có thay đổi về thiết bị, môi trường lặn hoặc cân nặng.

Tại sao tôi cần nhiều chì hơn khi lặn ở biển so với hồ bơi?

Nước biển mặn có khối lượng riêng lớn hơn nước ngọt, tạo ra lực đẩy mạnh hơn lên cơ thể bạn.

Kiểm tra độ nổi với bình khí đầy hay gần cạn?

Kiểm tra chính xác nhất được thực hiện với bình khí gần cạn để đảm bảo bạn vẫn có thể giữ an toàn ở cuối buổi lặn.