Kinh độ là tọa độ địa lý xác định vị trí Đông hoặc Tây của một điểm trên Trái Đất, được đo bằng độ so với Kinh tuyến gốc.

Kinh độ là một trong hai tọa độ dùng để xác định vị trí chính xác của bất kỳ điểm nào trên bề mặt Trái Đất. Nó đo lường khoảng cách góc về phía Đông hoặc phía Tây của một điểm so với một đường thẳng tưởng tượng gọi là Kinh tuyến gốc.

Hãy hình dung Trái Đất như một quả cam. Các đường dọc chạy từ cực Bắc đến cực Nam giống như các múi cam. Mỗi đường này là một kinh tuyến. Kinh tuyến gốc, hay kinh tuyến số 0, đi qua Đài thiên văn Hoàng gia Greenwich ở London, Anh. Kinh độ của bạn cho biết bạn đang ở múi cam nào, và cách xa múi gốc bao nhiêu.

Kinh độ được đo bằng độ (°), phút ('), và giây (").

• Có 360 độ kinh độ trên toàn cầu.

• 180 độ về phía Đông của Kinh tuyến gốc (Kinh độ Đông).

• 180 độ về phía Tây của Kinh tuyến gốc (Kinh độ Tây).

Ví dụ, tọa độ của Hà Nội có kinh độ khoảng 105.8342° Đông. Điều này có nghĩa là Hà Nội nằm ở phía đông của Kinh tuyến gốc một góc 105.8342 độ.

Kinh độ không hoạt động một mình. Để xác định một vị trí chính xác, bạn cần kết hợp nó với vĩ độ. Vĩ độ là các đường ngang song song với đường Xích đạo, đo khoảng cách về phía Bắc hoặc Nam.

Kinh độ và vĩ độ tạo thành một hệ thống lưới vô hình bao phủ toàn bộ Trái Đất. Giao điểm của một đường kinh độ và một đường vĩ độ cho bạn một tọa độ duy nhất.

Ví dụ, để tìm đỉnh núi Fansipan, bạn cần cả hai thông số:

• Vĩ độ: 22.3045° Bắc (khoảng cách từ Xích đạo về phía Bắc).

• Kinh độ: 103.7766° Đông (khoảng cách từ Kinh tuyến gốc về phía Đông).

Thiếu một trong hai thông số, bạn chỉ biết một đường thẳng chứ không phải một điểm cụ thể.

Đối với người yêu thích trekking, leo núi, hay cắm trại, hiểu và sử dụng kinh độ là một kỹ năng sinh tồn. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn và trải nghiệm chuyến đi của bạn.

Các thiết bị GPS, đồng hồ thông minh, và ứng dụng điện thoại sử dụng kinh độ và vĩ độ để hiển thị vị trí của bạn trên bản đồ. Khi bạn di chuyển trong rừng rậm hoặc trên địa hình không có lối mòn rõ ràng, tọa độ này giúp bạn biết mình đang ở đâu và cần đi về hướng nào để đến điểm cắm trại hoặc quay lại điểm xuất phát.

Trường hợp bạn bị lạc hoặc gặp sự cố, việc cung cấp tọa độ kinh độ và vĩ độ chính xác cho đội cứu hộ là yếu tố quyết định. Thay vì mô tả chung chung như "tôi đang ở gần một con suối", bạn có thể gửi tọa độ chính xác, giúp đội cứu hộ tìm thấy bạn nhanh chóng.

Trước mỗi chuyến đi, bạn có thể sử dụng kinh độ và vĩ độ để đánh dấu các điểm quan trọng trên bản đồ số hoặc bản đồ giấy. Các điểm này bao gồm nguồn nước, bãi cắm trại, ngã rẽ, hoặc các điểm có tầm nhìn đẹp. Việc này giúp bạn xây dựng một lộ trình chi tiết và an toàn.

Ví dụ, khi lên kế hoạch khám phá Vườn quốc gia Bidoup Núi Bà, bạn có thể ghi lại tọa độ của các trạm kiểm lâm hoặc các điểm cắm trại đã được cấp phép để đảm bảo đi đúng lộ trình.

Bạn có thể xem kinh độ trên nhiều thiết bị khác nhau.

• Thiết bị GPS chuyên dụng: Các máy Garmin hoặc Suunto hiển thị tọa độ rõ ràng trên màn hình chính.

• Đồng hồ thể thao có GPS: Hầu hết các đồng hồ chạy trail hoặc leo núi đều có chức năng hiển thị tọa độ hiện tại.

• Điện thoại thông minh: Các ứng dụng bản đồ như Google Maps, Maps.me, hoặc Gaia GPS đều cho phép bạn xem tọa độ của một điểm bất kỳ.

Kinh độ thường được biểu thị theo hai định dạng chính:

• Độ, Phút, Giây (DMS): Ví dụ 106° 40' 25" Đ (Đông).

• Độ thập phân (Decimal Degrees - DD): Ví dụ 106.6736° Đ.

Hầu hết các thiết bị hiện đại đều sử dụng định dạng độ thập phân vì nó dễ nhập liệu và tính toán hơn. Bạn cần đảm bảo mình đang sử dụng cùng một định dạng trên tất cả các thiết bị và bản đồ.

Kinh độ là các đường dọc đo vị trí Đông hoặc Tây, trong khi vĩ độ là các đường ngang đo vị trí Bắc hoặc Nam.

Bạn có thể sử dụng ứng dụng bản đồ trên điện thoại, đồng hồ GPS, hoặc một thiết bị định vị chuyên dụng để xem tọa độ hiện tại.

Toàn bộ lãnh thổ Việt Nam nằm ở phía đông của Kinh tuyến gốc đi qua Greenwich, Anh.

Hiểu rõ về kinh độ giúp bạn tự tin và an toàn hơn trong mọi chuyến phiêu lưu. Nó biến tấm bản đồ từ một tờ giấy thành một công cụ định vị mạnh mẽ.

Xem các mẫu đồng hồ GPS và thiết bị định vị tại WeTrek.vn.