Leo nhiều chặng là kỹ thuật leo các vách đá cao bằng cách chia tuyến đường thành nhiều đoạn ngắn, nối tiếp nhau bằng các trạm neo an toàn.

Định nghĩa Leo nhiều chặng (Multipitch Climbing)

Leo nhiều chặng (Multipitch Climbing) là hình thức leo trên những vách đá hoặc ngọn núi quá cao để chinh phục trong một lần leo với chiều dài một sợi dây. Thay vì leo thẳng từ chân vách lên đỉnh rồi hạ xuống, bạn sẽ chia hành trình thành nhiều “chặng” (pitch). Mỗi chặng là một đoạn leo, kết thúc tại một trạm dừng nghỉ được thiết lập an toàn trên vách đá, gọi là trạm neo (belay station).

Quy trình này cho phép hai hoặc nhiều người leo cùng nhau chinh phục các vách đá cao hàng trăm mét. Người leo dẫn (leader) sẽ leo hết một chặng, thiết lập trạm neo, sau đó kéo dây và bảo hiểm cho người leo sau (follower) leo lên. Cả đội sẽ gặp nhau tại trạm neo trước khi người dẫn bắt đầu chặng tiếp theo. Quá trình này lặp lại cho đến khi họ lên tới đỉnh.

Quy trình leo nhiều chặng diễn ra như thế nào?

Một buổi leo nhiều chặng tuân theo một chu trình phối hợp chặt chẽ giữa các thành viên. Quy trình cơ bản gồm các bước sau:

1. Chuẩn bị dưới chân vách. Cả đội kiểm tra lại toàn bộ trang bị, thống nhất tín hiệu giao tiếp và xác định vai trò của từng người. Người leo dẫn bắt đầu leo, mang theo một đầu dây và các thiết bị bảo hiểm điểm (protection).

2. Người leo dẫn hoàn thành chặng đầu tiên. Người leo dẫn leo lên, tuần tự cài các thiết bị bảo hiểm điểm vào các khe nứt hoặc móc có sẵn trên vách đá. Người bảo hiểm (belayer) ở dưới chân vách sẽ kiểm soát dây để giữ an toàn.

3. Thiết lập trạm neo. Khi đến cuối chặng, người leo dẫn tìm một vị trí an toàn và xây dựng một trạm neo vững chắc. Sau đó, người này tự neo mình vào trạm và thông báo cho người bên dưới rằng mình đã an toàn.

4. Người leo sau bắt đầu leo. Người leo dẫn bây giờ chuyển vai trò thành người bảo hiểm từ trên cao, kéo dây và bảo hiểm cho người leo sau đi lên. Người leo sau có nhiệm vụ gỡ lại các thiết bị bảo hiểm điểm mà người dẫn đã cài trước đó.

5. Cả đội gặp nhau tại trạm neo. Khi người leo sau lên tới trạm, cả hai cùng neo mình an toàn. Họ sắp xếp lại dây và thiết bị để chuẩn bị cho chặng tiếp theo.

6. Lặp lại chu trình. Cả đội lặp lại các bước trên cho tất cả các chặng còn lại cho đến khi hoàn thành tuyến đường.

Trang bị thiết yếu cho Leo nhiều chặng (Multipitch Climbing)

Leo nhiều chặng đòi hỏi nhiều thiết bị chuyên dụng hơn so với leo một chặng. Bạn cần mang theo mọi thứ cần thiết để tự cứu hộ và duy trì an toàn trong thời gian dài trên vách đá. Dưới đây là danh sách trang bị cốt lõi:

• Dây leo: Thường là dây đôi (double ropes) hoặc dây bán động (half ropes) để giảm ma sát dây và tăng lựa chọn khi đu dây xuống (rappel). • Bộ đai an toàn (harness): Chọn loại thoải mái để mặc trong nhiều giờ. • Mũ bảo hiểm (helmet): Thiết bị an toàn bắt buộc để bảo vệ đầu khỏi đá rơi. • Dụng cụ thiết lập trạm neo: Bao gồm dây dù (slings), dây vòng (cordelette) và các loại móc khóa an toàn (locking carabiners). • Thiết bị bảo hiểm cá nhân (Personal Anchor System - PAS): Giúp bạn nối mình vào trạm neo một cách nhanh chóng và an toàn. • Thiết bị bảo hiểm và đu dây (belay/rappel device): Các thiết bị chuyên dụng cho phép kiểm soát dây hiệu quả. • Ba lô leo núi: Một chiếc ba lô nhỏ, gọn để đựng nước, đồ ăn nhẹ, áo khoác, và bộ sơ cứu. • Đèn pin đội đầu (headlamp): Bắt buộc phải có phòng trường hợp bạn kết thúc tuyến leo muộn hơn dự kiến.

Địa điểm Leo nhiều chặng (Multipitch Climbing) tại Việt Nam

Việt Nam có nhiều địa hình đá vôi lý tưởng cho hoạt động leo nhiều chặng. Các địa điểm này thu hút cộng đồng leo núi trong nước và quốc tế.

Một trong những khu vực nổi tiếng nhất là Vịnh Lan Hạ, Cát Bà. Các vách đá karst dựng đứng trên mặt biển tạo ra những tuyến leo độc đáo. Các tuyến như "The Vietnamese Direct" hay "The Great Roof" là những thử thách kinh điển cho người leo có kinh nghiệm.

Hữu Lũng, Lạng Sơn cũng là một điểm đến phổ biến. Nơi đây có nhiều tuyến leo nhiều chặng với độ khó đa dạng, phù hợp cho cả người mới bắt đầu làm quen với kỹ thuật này. Thung lũng với cảnh quan yên bình và các vách đá chất lượng tốt mang lại trải nghiệm leo núi trọn vẹn.

Câu hỏi thường gặp

1. Leo nhiều chặng có cần kỹ năng đặc biệt không?

Bạn cần thành thạo kỹ năng leo một chặng, kỹ thuật quản lý dây và cách xây dựng trạm neo an toàn trước khi tham gia.

2. Một tuyến leo nhiều chặng thường kéo dài bao lâu?

Thời gian hoàn thành một tuyến leo nhiều chặng thay đổi từ vài giờ đến cả ngày, phụ thuộc vào độ dài, độ khó và kinh nghiệm của đội leo.

3. Giao tiếp giữa hai người leo trên vách đá như thế nào?

Người leo sử dụng các câu lệnh tiêu chuẩn hoặc bộ đàm để giao tiếp hiệu quả khi khoảng cách xa hoặc có gió lớn.

Để chuẩn bị cho chuyến leo núi của mình, bạn có thể xem dây leo núi và thiết bị an toàn tại WeTrek.vn.