Lọc muội than DPF là một thiết bị trên xe diesel, có chức năng giữ lại các hạt muội than độc hại từ khí thải trước khi xả ra môi trường.

Lọc muội than DPF, viết tắt của Diesel Particulate Filter, là một bộ phận nằm trong hệ thống ống xả của các dòng xe sử dụng động cơ diesel hiện đại. Chức năng chính của nó là bẫy và loại bỏ các hạt muội than (bồ hóng) sinh ra trong quá trình đốt cháy nhiên liệu. Việc này giúp giảm thiểu lượng khí thải ô nhiễm, bảo vệ môi trường và sức khỏe con người.

Hãy hình dung DPF giống như một chiếc khẩu trang cao cấp cho động cơ xe của bạn. Nó cho khí thải đi qua nhưng giữ lại những hạt bụi mịn độc hại. Hầu hết các xe bán tải và SUV máy dầu đời mới tại Việt Nam như Ford Ranger, Toyota Hilux, Mitsubishi Triton đều được trang bị hệ thống này để đáp ứng các tiêu chuẩn khí thải ngày càng nghiêm ngặt.

Quá trình hoạt động của DPF gồm hai giai đoạn chính: tích tụ và tái sinh. Hai giai đoạn này diễn ra liên tục để đảm bảo bộ lọc luôn hoạt động hiệu quả.

Giai đoạn 1: Tích tụ (Accumulation)

Khi động cơ hoạt động, khí thải sẽ đi qua bộ lọc DPF. Cấu trúc của DPF thường làm từ gốm silicon carbide, có dạng tổ ong với hàng ngàn kênh siêu nhỏ. Các kênh này được bịt xen kẽ ở hai đầu. Khí thải buộc phải đi xuyên qua thành của các kênh này. Trong quá trình đó, các hạt muội than có kích thước lớn hơn sẽ bị giữ lại, còn khí sạch tiếp tục đi ra ngoài ống xả.

Giai đoạn 2: Tái sinh (Regeneration)

Sau một thời gian, lượng muội than tích tụ sẽ làm tắc nghẽn bộ lọc, gây cản trở dòng khí thải và ảnh hưởng đến hiệu suất động cơ. Lúc này, hệ thống cần tự làm sạch. Quá trình này gọi là tái sinh. Hệ thống quản lý động cơ (ECU) sẽ tăng nhiệt độ khí thải lên khoảng 600°C. Ở nhiệt độ cao, muội than bị đốt cháy thành tro, giải phóng không gian cho bộ lọc tiếp tục hoạt động. Có ba dạng tái sinh chính:

• Tái sinh thụ động: Tự động xảy ra khi bạn lái xe ở tốc độ cao trên đường trường hoặc cao tốc trong thời gian đủ dài. Ví dụ, một chuyến đi từ Sài Gòn ra Vũng Tàu với tốc độ ổn định sẽ giúp xe tự động làm sạch DPF.
• Tái sinh chủ động: Khi xe không đạt điều kiện tái sinh thụ động, ECU sẽ can thiệp. Hệ thống sẽ phun thêm một lượng nhỏ nhiên liệu vào chu kỳ xả để tăng nhiệt độ khí thải và đốt cháy muội than.
• Tái sinh cưỡng bức: Khi cả hai phương pháp trên đều thất bại và đèn báo DPF bật sáng, bạn cần đưa xe đến xưởng dịch vụ để kỹ thuật viên dùng thiết bị chuyên dụng kích hoạt quá trình tái sinh.

Việc nhận biết sớm các vấn đề liên quan đến DPF giúp bạn tránh được những hư hỏng tốn kém. Dưới đây là các dấu hiệu cảnh báo phổ biến nhất mà bạn cần chú ý:

• Đèn cảnh báo DPF bật sáng trên bảng điều khiển.
• Động cơ yếu đi rõ rệt, khả năng tăng tốc kém.
• Mức tiêu thụ nhiên liệu của xe tăng đột ngột.
• Xe nhả ra nhiều khói đen hơn bình thường.
• Hệ thống Start/Stop tự động ngưng hoạt động.
• Quạt làm mát động cơ chạy liên tục với cường độ cao.

Với những người yêu thích off-road, việc bảo dưỡng DPF càng trở nên quan trọng vì xe thường xuyên hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt. Áp dụng các thói quen sau sẽ giúp hệ thống DPF của bạn bền bỉ hơn.

Chú ý đến chất lượng nhiên liệu

Luôn sử dụng dầu diesel đạt chuẩn (ví dụ DO 0,001S-V) tại các cây xăng uy tín. Nhiên liệu kém chất lượng chứa nhiều lưu huỳnh và tạp chất, tạo ra nhiều muội than hơn và làm DPF nhanh bị tắc nghẽn.

Duy trì thói quen lái xe phù hợp

Nếu bạn thường xuyên di chuyển trong thành phố với tốc độ chậm, hãy sắp xếp các chuyến đi đường dài định kỳ. Mỗi tháng một lần, bạn hãy cho xe chạy trên cao tốc hoặc quốc lộ với tốc độ ổn định từ 70-80 km/h trong khoảng 20-30 phút. Điều này tạo điều kiện lý tưởng cho quá trình tái sinh thụ động diễn ra.

Không bỏ qua cảnh báo của xe

Khi đèn báo DPF bật sáng, bạn không nên phớt lờ. Hãy lái xe theo hướng dẫn trong sách hướng dẫn sử dụng để kích hoạt tái sinh. Nếu đèn không tắt, hãy đưa xe đến garage để kiểm tra ngay lập tức. Chần chừ có thể dẫn đến việc phải thay thế DPF với chi phí rất cao.

Đèn báo DPF sáng có nghĩa là gì?

Đèn báo DPF sáng cho biết bộ lọc muội than đang bị tắc và cần được tái sinh hoặc kiểm tra chuyên sâu.

Có thể tháo bỏ lọc muội than DPF không?

Việc tháo bỏ DPF là hành vi vi phạm quy định về khí thải, gây ô nhiễm môi trường và có thể làm hỏng động cơ xe của bạn.

Xe chỉ đi trong thành phố có ảnh hưởng đến DPF không?

Có, việc lái xe ở tốc độ thấp trong thành phố thường xuyên làm DPF nhanh bị tắc hơn do không đủ điều kiện để tái sinh tự động.

Để giữ cho hệ thống nhiên liệu và động cơ luôn sạch sẽ, bạn có thể tham khảo các loại phụ gia nhiên liệu phù hợp. Xem các sản phẩm phụ gia nhiên liệu tại WeTrek.vn.