Lội nước là kỹ thuật băng qua sông suối an toàn khi đi trekking, đòi hỏi người tham gia phải đánh giá dòng chảy và sử dụng đúng trang bị.

Lội nước là một phần không thể thiếu trong nhiều chuyến đi rừng, leo núi tại Việt Nam. Đây là hoạt động bạn đi bộ băng qua các chướng ngại vật nước như suối, sông nhỏ. Hoạt động này không đơn giản là bước xuống nước và đi qua. Nó là một kỹ năng sinh tồn đòi hỏi sự quan sát, phán đoán và chuẩn bị kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn cho bản thân và đồng đội.

Việc hiểu rõ và thực hành đúng kỹ thuật giúp bạn vượt qua thử thách một cách tự tin. Ngược lại, việc đánh giá thấp các rủi ro từ dòng nước có thể dẫn đến những tình huống nguy hiểm. Các cung đường trekking nổi tiếng như Tà Năng - Phan Dũng hay khám phá các vườn quốc gia như Cúc Phương, Bạch Mã đều có những đoạn phải băng suối.

An toàn là ưu tiên hàng đầu. Trước khi quyết định lội qua một dòng suối, bạn cần dừng lại và đánh giá cẩn thận các yếu tố xung quanh. Đừng bao giờ vội vàng băng qua mà không quan sát.

Đánh giá dòng nước

Bạn cần kiểm tra bốn yếu tố chính của dòng nước:

• Độ sâu: Tìm những khu vực nước nông nhất để đi qua. Nước sâu đến đầu gối đã bắt đầu gây khó khăn. Nước sâu đến đùi trở nên nguy hiểm. Bạn có thể dùng gậy trekking để đo độ sâu trước khi bước xuống.
• Tốc độ dòng chảy: Nước chảy càng nhanh, lực đẩy càng mạnh. Một dòng suối chảy xiết dù chỉ sâu đến mắt cá chân vẫn có thể làm bạn mất thăng bằng. Hãy tìm khu vực nước chảy chậm hơn, thường là những đoạn suối rộng và thẳng.
• Đáy suối: Đáy suối có thể là cát, sỏi, đá tảng hoặc bùn. Đáy suối nhiều đá tảng trơn trượt do rêu là nguy hiểm nhất. Bạn cần có giày bám tốt và di chuyển cẩn thận.
• Nhiệt độ nước: Nước quá lạnh có thể gây sốc nhiệt hoặc làm cơ bắp bị chuột rút, giảm khả năng di chuyển của bạn.

Đánh giá điểm vào và điểm ra

Bạn cần chọn một lộ trình an toàn từ bờ bên này sang bờ bên kia. Điểm vào nên có độ dốc thoải, ít vật cản. Điểm ra ở bờ đối diện phải dễ tiếp cận, không bị cây cối rậm rạp chặn lối hoặc có vách đá dựng đứng. Lộ trình tốt nhất thường là một đường thẳng hoặc hơi chéo xuống hạ lưu.

Sau khi đã đánh giá và chọn được lộ trình an toàn, bạn cần áp dụng đúng kỹ thuật để vượt qua dòng nước.

Chuẩn bị cá nhân

• Nới lỏng hoặc tháo dây đeo hông và dây đeo ngực của balo. Nếu bạn ngã, balo sẽ không kéo bạn chìm xuống và bạn có thể dễ dàng thoát khỏi nó.
• Sử dụng gậy trekking. Gậy trekking cung cấp thêm điểm tựa, giúp bạn giữ thăng bằng và dò đường đi.
• Thay giày. Đừng đi chân đất hoặc mang dép lê. Hãy sử dụng một đôi giày lội nước chuyên dụng, sandal outdoor hoặc một đôi giày cũ có độ bám tốt. Việc này giúp bảo vệ chân khỏi đá sắc và giữ độ bám trên nền đá trơn.

Kỹ thuật di chuyển

• Đối mặt với thượng nguồn: Luôn giữ cơ thể hướng về phía dòng nước đang chảy tới. Tư thế này giúp bạn chống lại lực đẩy của nước tốt hơn.
• Dùng thế ba chân: Sử dụng hai chân và một cây gậy trekking để tạo thành một thế chân kiềng vững chắc. Di chuyển từng điểm một, luôn đảm bảo có ít nhất hai điểm tiếp xúc với đáy suối.
• Bước đi xáo trộn: Thay vì nhấc chân lên cao, hãy lê chân sát đáy suối. Cách đi này giúp bạn cảm nhận được địa hình và tránh bị vấp ngã.
• Đi chéo dòng: Di chuyển theo một đường hơi chéo về phía hạ lưu. Việc này giúp giảm lực cản của nước tác động lên cơ thể bạn.

Lội nước theo nhóm

Khi đi theo nhóm, người khỏe nhất và có kinh nghiệm nhất nên đi đầu để dò đường và hỗ trợ những người phía sau. Các thành viên có thể vịn vào vai nhau để tạo thành một hàng ngang vững chắc, cùng nhau chống lại sức nước.

Chuẩn bị đúng trang bị giúp việc lội nước trở nên an toàn và thoải mái hơn.

• Giày lội nước hoặc sandal outdoor: Cung cấp độ bám và bảo vệ bàn chân. Chúng cũng khô nhanh sau khi lên bờ.
• Gậy trekking: Là công cụ hỗ trợ giữ thăng bằng và đo độ sâu không thể thiếu.
• Túi khô (Dry Bag): Dùng để bảo vệ các thiết bị điện tử, quần áo khô và các vật dụng quan trọng khác bên trong balo khỏi bị ướt.
• Quần mau khô: Quần làm từ vải tổng hợp sẽ khô nhanh hơn nhiều so với quần cotton, giúp bạn thoải mái hơn sau khi lội nước.

• Cố gắng giữ giày khô: Nhiều người thường cởi giày và đi chân đất để băng suối. Đây là một sai lầm nguy hiểm vì bạn có thể dẫm phải đá sắc hoặc trượt ngã.
• Đánh giá thấp sức mạnh dòng chảy: Một dòng nước trông hiền hòa vẫn có thể có sức mạnh tiềm ẩn. Luôn cẩn trọng.
• Lội nước một mình: Luôn đi cùng nhóm để có người hỗ trợ khi cần thiết.
• Không tháo quai balo: Đây là lỗi an toàn nghiêm trọng. Quai balo siết chặt có thể gây nguy hiểm nếu bạn bị ngã và cuốn đi.

Có nên cởi giày để lội suối không?

Không, bạn nên mang giày lội nước hoặc sandal để bảo vệ chân khỏi đá sắc và giữ độ bám.

Khi nào thì không nên lội qua suối?

Bạn không nên lội qua suối khi nước chảy xiết, sâu quá đầu gối, hoặc sau một trận mưa lớn làm nước dâng cao.

Gậy trekking giúp gì khi lội nước?

Gậy trekking tạo thêm điểm tiếp xúc với đáy suối, giúp bạn giữ thăng bằng và dò đường an toàn.

Trang bị đầy đủ và nắm vững kỹ năng sẽ giúp bạn tự tin đối mặt với mọi thử thách trên đường đi. Xem các trang bị lội nước tại WeTrek.vn.