Mảnh đá (Flake) là một mảng đá mỏng tách một phần khỏi bề mặt đá chính, tạo ra khe hở và cạnh để người leo núi nắm hoặc đặt dụng cụ bảo hiểm.
Mảnh đá (Flake) là gì?
Trong leo núi, Mảnh đá (Flake) là một thuật ngữ chỉ một lớp đá mỏng, phẳng đã tách ra một phần khỏi khối đá lớn hơn nhưng vẫn còn dính liền. Cấu trúc này tạo ra một khe hẹp giữa mảnh đá và vách đá chính. Người leo núi tận dụng các cạnh, kẽ hở của Mảnh đá (Flake) làm điểm tựa cho tay và chân hoặc để thiết lập các điểm bảo hiểm an toàn trên đường leo.
Chúng có kích thước đa dạng, từ những mảnh nhỏ chỉ đủ để đặt đầu ngón tay đến những tảng lớn có thể chứa toàn bộ cơ thể người leo vào khe hở phía sau.
Đặc điểm nhận biết Mảnh đá (Flake)
Bạn có thể xác định một Mảnh đá (Flake) trên vách đá dựa vào các đặc điểm sau:
Hình dạng mỏng, dẹt so với khối đá xung quanh.
Tách biệt một phần khỏi bề mặt đá chính, tạo ra một khe nứt có thể nhìn thấy.
Cạnh ngoài của mảnh đá thường sắc nét, cung cấp điểm bám tốt.
Khi gõ nhẹ vào bề mặt, mảnh đá không chắc chắn thường phát ra âm thanh rỗng, khác với âm thanh đặc của khối đá liền.
Cách người leo núi sử dụng Mảnh đá (Flake)
Mảnh đá (Flake) là một dạng địa hình quan trọng, mang lại nhiều lựa chọn cho người leo núi khi di chuyển trên vách đá.
Làm điểm bám (Hold)
Các cạnh của Mảnh đá (Flake) tạo ra những điểm bám tự nhiên. Tùy thuộc vào hướng và hình dạng của nó, bạn có thể dùng kỹ thuật nắm bên (side-pull), nắm ngược (undercling) hoặc kẹp (pinch). Bề mặt của mảnh đá cũng có thể dùng làm điểm đặt chân (foothold) để tăng sự ổn định và tạo lực đẩy.
Đặt dụng cụ bảo hiểm (Protection)
Khe hở phía sau Mảnh đá (Flake) là vị trí lý tưởng để đặt các dụng cụ bảo hiểm như friend (cam) hoặc nut. Khi đặt đúng cách, các dụng cụ này sẽ tạo ra một điểm neo chắc chắn, giúp bảo vệ người leo khỏi những cú ngã. Việc đặt bảo hiểm sau một Mảnh đá (Flake) lớn và vững chắc giúp tăng cường an toàn đáng kể cho cả người leo dẫn (leader) và người đi sau (follower).
Rủi ro và cách kiểm tra Mảnh đá (Flake)
Không phải tất cả Mảnh đá (Flake) đều an toàn. Một số mảnh đá có thể lỏng lẻo và dễ gãy vỡ khi chịu tải trọng từ người leo, gây nguy hiểm nghiêm trọng. Trước khi sử dụng một Mảnh đá (Flake) làm điểm bám hoặc điểm đặt bảo hiểm, bạn cần kiểm tra độ ổn định của nó.
Hãy dùng tay gõ nhẹ lên bề mặt của mảnh đá. Nếu bạn nghe thấy một âm thanh trầm và đặc, tương tự như khi gõ vào khối đá chính, mảnh đá đó có khả năng chắc chắn. Ngược lại, nếu âm thanh nghe rỗng hoặc vang, mảnh đá có thể bị lỏng và không an toàn. Luôn tránh tác động lực quá mạnh hoặc theo hướng kéo ra ngoài lên những Mảnh đá (Flake) trông không chắc chắn.
Ví dụ thực tế tại Việt Nam
Tại các khu vực leo núi đá vôi như Hữu Lũng (Lạng Sơn) hay vịnh Lan Hạ (Cát Bà), bạn sẽ thường xuyên bắt gặp các Mảnh đá (Flake) lớn. Trên một số đường leo, việc vượt qua một Mảnh đá (Flake) khổng lồ là thử thách chính. Người leo cần vận dụng kỹ thuật kẹp hai tay hoặc dùng toàn bộ cơ thể để ép vào khe hở, di chuyển dần lên cao. Việc nhận biết và sử dụng những cấu trúc này một cách hiệu quả là một kỹ năng quan trọng của người leo núi.
Câu hỏi thường gặp
Làm sao để kiểm tra độ an toàn của một Mảnh đá (Flake)?
Bạn hãy gõ nhẹ lên bề mặt của nó để nghe âm thanh, nếu âm thanh đặc thì nó vững chắc, còn âm thanh rỗng nghĩa là nó có thể không an toàn.
Sử dụng Mảnh đá (Flake) làm điểm bám có an toàn không?
Nó chỉ an toàn khi bạn đã kiểm tra và xác định mảnh đá đó vững chắc, không bị lung lay hay có dấu hiệu nứt vỡ.
Xem các dụng cụ leo núi chuyên dụng tại WeTrek.vn.