Mũ lưỡi trai là loại mũ mềm có vành cứng phía trước, giúp che nắng, bảo vệ mắt và da mặt khỏi tia UV, phổ biến trong hoạt động ngoài trời.

Mũ lưỡi trai, hay basecap, là một loại mũ mềm, che kín đầu. Mũ có một vành cứng nhô ra phía trước gọi là lưỡi trai. Cấu tạo cơ bản gồm ba phần chính: thân mũ (crown) ôm lấy đầu, lưỡi trai (visor) che nắng và khóa điều chỉnh (adjustment strap) phía sau để thay đổi kích thước. Tên gọi 'basecap' bắt nguồn từ việc nó là một phần của đồng phục thi đấu bóng chày (baseball).

Trong các hoạt động ngoài trời, mũ lưỡi trai không chỉ là phụ kiện thời trang. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe và tăng cường sự thoải mái của bạn.

• Bảo vệ khỏi tia UV: Lưỡi trai che chắn cho khuôn mặt, đặc biệt là vùng da nhạy cảm quanh mắt và mũi, khỏi tác hại của tia cực tím.
• Giảm chói và bảo vệ mắt: Lưỡi trai hoạt động như một mái hiên nhỏ, giúp giảm lượng ánh sáng mặt trời chiếu thẳng vào mắt, giúp bạn có tầm nhìn tốt hơn khi di chuyển.
• Thấm hút mồ hôi: Nhiều mũ được làm từ vật liệu kỹ thuật có khả năng thấm hút mồ hôi tốt, ngăn mồ hôi chảy xuống mắt và mặt.
• Giữ đầu khô và thoáng: Các loại mũ có lỗ thông hơi hoặc phối lưới giúp không khí lưu thông, làm mát da đầu trong điều kiện thời tiết nóng ẩm.
• Bảo vệ khỏi các yếu tố khác: Mũ bảo vệ đầu bạn khỏi cành cây thấp, côn trùng, hoặc những cơn mưa phùn bất chợt.

Việc chọn mũ lưỡi trai phù hợp phụ thuộc vào các thông số kỹ thuật và hoạt động bạn tham gia.

Chất liệu

• Cotton: Thấm hút mồ hôi tốt, mềm mại, thoáng khí. Phù hợp cho các hoạt động nhẹ nhàng như cắm trại, dạo phố. Tuy nhiên, cotton rất lâu khô khi bị ướt.
• Polyester/Nylon: Nhẹ, bền, nhanh khô và chống nhăn. Đây là lựa chọn lý tưởng cho các hoạt động cường độ cao như chạy trail, trekking, leo núi.
• Lưới (Mesh): Thường được dùng ở các tấm phía sau của mũ (trucker hat). Lưới giúp tối đa hóa sự thoáng khí, phù hợp cho các hoạt động trong thời tiết nóng bức.

Chỉ số chống nắng (UPF)

UPF (Ultraviolet Protection Factor) đo lường khả năng chặn tia UV của vải.

• UPF 30+: Cung cấp khả năng bảo vệ tốt.
• UPF 50+: Cung cấp khả năng bảo vệ xuất sắc, chặn hơn 98% tia UV. Bạn nên ưu tiên chỉ số này khi hoạt động nhiều giờ dưới nắng gắt.

Kiểu dáng và thiết kế

• Lưỡi trai cong (Curved brim): Phổ biến nhất, ôm sát trán giúp che nắng hai bên thái dương tốt hơn.
• Lưỡi trai phẳng (Flat brim): Mang tính thời trang, thường thấy ở các loại mũ snapback.
• Khóa gài (Closure): Có nhiều loại như khóa dán (velcro), khóa nhựa bấm (snapback), hoặc khóa kim loại (strapback), cho phép điều chỉnh kích thước linh hoạt.

Để chọn được chiếc mũ lưỡi trai phù hợp, bạn cần xem xét các yếu tố sau:

1. Xác định hoạt động chính: Bạn mua mũ để chạy bộ, leo núi hay chỉ để cắm trại cuối tuần? Hoạt động cường độ cao đòi hỏi mũ nhẹ, thoáng khí và nhanh khô. Hoạt động nhẹ nhàng cho phép bạn ưu tiên sự thoải mái và kiểu dáng.
2. Chọn chất liệu phù hợp với thời tiết: Ở Việt Nam với khí hậu nóng ẩm, bạn nên ưu tiên các loại vải tổng hợp như polyester có phối lưới để tăng cường thoát hơi ẩm.
3. Kiểm tra chỉ số UPF: Nếu bạn thường xuyên trekking hoặc đi biển, một chiếc mũ có chỉ số UPF 50+ là khoản đầu tư cần thiết để bảo vệ da.
4. Đảm bảo mũ vừa vặn: Mũ phải ôm vừa đầu, không quá chật gây đau nhức, cũng không quá lỏng để dễ bị gió thổi bay. Hãy thử và điều chỉnh khóa gài để có cảm giác thoải mái nhất.
5. Chú ý đến màu sắc: Mũ màu sáng ít hấp thụ nhiệt hơn, giúp đầu bạn mát hơn. Lưỡi trai có mặt dưới màu sẫm (đen, xám) sẽ giúp giảm độ chói phản xạ từ mặt đất lên mắt.

• Trekking cung Tà Năng - Phan Dũng: Địa hình đồi trọc, nắng gắt. Bạn cần một chiếc mũ lưỡi trai chất liệu polyester, UPF 50+, màu sáng và có các lỗ thông khí để đối phó với cái nắng gay gắt và mồ hôi ra nhiều.
• Chạy trail tại Mộc Châu: Hoạt động cường độ cao. Bạn nên chọn mũ siêu nhẹ, có phần thân mũ phối lưới lớn để thoát nhiệt tối đa, và có khả năng thấm hút mồ hôi tốt ở viền trong.
• Chèo SUP tại Vịnh Lan Hạ: Mũ cần nhanh khô, có thể có thêm dây đeo để tránh bị gió thổi bay xuống nước. Chất liệu nylon hoặc polyester là lựa chọn phù hợp.

• Dùng mũ cotton cho hoạt động ra nhiều mồ hôi: Cotton thấm hút tốt nhưng rất lâu khô. Mũ sẽ trở nên nặng, ẩm ướt và gây khó chịu khi bạn vận động.
• Bỏ qua chỉ số chống nắng UPF: Cho rằng mọi loại mũ đều chống nắng như nhau. Điều này khiến da mặt bạn không được bảo vệ đầy đủ dưới trời nắng gắt.
• Chọn sai kích cỡ: Mũ quá chật gây đau đầu và để lại vết hằn. Mũ quá rộng không ổn định khi di chuyển và dễ bị rơi.
• Giặt mũ sai cách: Cho mũ vào máy giặt có thể làm biến dạng lưỡi trai và hỏng form mũ. Bạn nên giặt tay nhẹ nhàng với xà phòng loãng.

• Trucker Hat: Một dạng mũ lưỡi trai có hai tấm phía trước làm bằng vải hoặc mút, còn các tấm phía sau làm hoàn toàn bằng lưới nhựa.
• Visor (Mũ nửa đầu): Chỉ bao gồm phần lưỡi trai và một đai quấn quanh đầu, không có phần che đỉnh đầu. Nó tối đa hóa sự thoáng khí.
• Bucket Hat (Mũ tai bèo): Mũ có vành tròn 360 độ, bảo vệ tốt hơn cho cả vùng tai và gáy.

Chỉ số UPF 50+ trên mũ có ý nghĩa gì?

Nó chặn được hơn 98% tia UV có hại từ ánh nắng mặt trời, bảo vệ da bạn ở mức cao nhất.

Có nên giặt mũ lưỡi trai bằng máy giặt không?

Không nên vì máy giặt có thể làm hỏng form của lưỡi trai và thân mũ.

Mũ màu tối hay màu sáng tốt hơn khi đi nắng?

Mũ màu sáng giúp phản xạ nhiệt tốt hơn, làm đầu bạn mát hơn khi ở ngoài trời.

Xem các mẫu mũ lưỡi trai chuyên dụng cho dã ngoại tại WeTrek.vn.