Mức nguy hiểm R cảnh báo một cung đường leo núi có các điểm bảo hiểm đặt xa nhau, khiến cú ngã dài và có nguy cơ chấn thương nghiêm trọng.

Mức nguy hiểm R (R Rating) là một hệ thống xếp hạng trong leo núi đá, dùng để cảnh báo về mức độ nguy hiểm của một cung đường. Chữ "R" là viết tắt của "Runout", ám chỉ khoảng cách giữa các điểm bảo hiểm rất xa nhau. Điều này có nghĩa là nếu bạn bị ngã, cú ngã của bạn sẽ rất dài và tiềm ẩn nguy cơ va đập mạnh vào vách đá, gờ đá, hoặc thậm chí là mặt đất.

Xếp hạng này không đánh giá độ khó của động tác leo. Nó chỉ tập trung vào hậu quả của một cú ngã. Một cung đường có thể có động tác dễ nhưng vẫn được xếp hạng R nếu các điểm bảo hiểm được đặt một cách thưa thớt và nguy hiểm.

Mức nguy hiểm R (R Rating) thường đi kèm với một hệ thống đánh giá độ khó kỹ thuật, ví dụ như Hệ thống Thập phân Yosemite (YDS). Bạn sẽ thấy một cung đường được ghi là "5.10a R". Con số "5.10a" cho biết độ khó của các động tác, còn chữ "R" cảnh báo về mức độ nguy hiểm.

Hệ thống đánh giá mức độ nguy hiểm bao gồm các cấp độ khác nhau như G, PG, R và X. Mức R nằm ở mức độ nguy hiểm cao, chỉ dưới mức X (cực kỳ nguy hiểm, có thể tử vong). Khi bạn nhìn thấy một cung đường có mức R, bạn cần chuẩn bị cho các yếu tố sau:

• Khoảng cách giữa các điểm bảo hiểm (chốt khoan sẵn hoặc điểm đặt đồ bảo hiểm truyền thống) rất xa.

• Một cú ngã sẽ dài và có khả năng gây ra chấn thương nghiêm trọng như gãy xương.

• Đòi hỏi người leo phải có tâm lý cực kỳ vững vàng và kỹ năng quản lý rủi ro tốt.

• Người leo phải hoàn toàn tự tin vào khả năng của mình ở cấp độ khó đó.

Hãy tưởng tượng bạn đang leo một cung đường tại Hữu Lũng, Lạng Sơn. Cung đường này có độ khó kỹ thuật được đánh giá là 5.9, một mức độ mà bạn đã leo thành công nhiều lần. Tuy nhiên, topo của cung đường lại ghi là "5.9 R".

Khi bắt đầu leo, bạn nhận thấy chốt bảo hiểm đầu tiên cách mặt đất tới 5 mét. Nếu bạn ngã trước khi móc dây vào chốt này, bạn sẽ rơi thẳng xuống đất. Sau khi qua chốt đầu tiên, bạn phải leo thêm 6 mét nữa mới tới chốt thứ hai. Khoảng cách này được xem là một "runout". Nếu bạn ngã ở gần chốt thứ hai, bạn sẽ rơi một quãng đường gần 12 mét cộng với độ chùng của dây. Cú ngã dài này có thể khiến bạn va đập vào vách đá bên dưới. Đây chính là đặc điểm của một cung đường có Mức nguy hiểm R (R Rating).

Các cung đường được xếp hạng R không dành cho người mới bắt đầu hoặc những người chưa tự tin vào khả năng của mình. Bạn chỉ nên thử sức với các cung đường này khi bạn đã là một người leo núi có kinh nghiệm, hoàn toàn làm chủ được các kỹ năng ở cấp độ khó đó. Bạn cần có tâm lý thép, khả năng giữ bình tĩnh dưới áp lực và kỹ năng xử lý tình huống tốt.

Trước khi leo một cung đường R, hãy tự hỏi bản thân xem bạn có sẵn sàng chấp nhận rủi ro chấn thương nghiêm trọng hay không. Việc đánh giá đúng năng lực và chuẩn bị tâm lý là yếu tố sống còn.

Nhiều người leo núi thường nhầm lẫn giữa hai khái niệm này. Việc phân biệt rõ ràng chúng giúp bạn lựa chọn cung đường phù hợp và an toàn.

• Độ khó Kỹ thuật (ví dụ: 5.9, 5.10, 5.11): Đánh giá độ khó của các thế tay, thế chân và chuyển động của cơ thể để vượt qua vách đá. Nó trả lời câu hỏi: "Leo có khó không?".

• Mức nguy hiểm R (R Rating): Đánh giá hậu quả của một cú ngã dựa trên khoảng cách và chất lượng của các điểm bảo hiểm. Nó trả lời câu hỏi: "Ngã có nguy hiểm không?".

Một cung đường "5.8 R" có thể nguy hiểm hơn nhiều so với một cung đường "5.11a G" (được bảo vệ tốt). Cung 5.8 có động tác dễ, nhưng một cú ngã có thể làm bạn gãy chân. Cung 5.11a có động tác rất khó, nhưng các điểm bảo hiểm dày đặc giúp bạn có một cú ngã an toàn.

Mức nguy hiểm R có nghĩa là chắc chắn sẽ bị thương nếu ngã không?

Không, nó chỉ cảnh báo cú ngã sẽ dài và có nguy cơ chấn thương cao, đòi hỏi người leo phải hết sức cẩn trọng.

Cung đường R có giống cung đường X không?

Không, cung đường R cảnh báo nguy cơ chấn thương nghiêm trọng, còn cung đường X cảnh báo nguy cơ tử vong khi ngã.

Hiểu rõ Mức nguy hiểm R (R Rating) giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt và an toàn hơn trên vách đá. Để chuẩn bị cho những chuyến leo núi của mình, bạn hãy xem các thiết bị leo núi chuyên dụng tại WeTrek.vn.