Nẹp cố định là dụng cụ sơ cứu để giữ yên các bộ phận cơ thể bị chấn thương, giúp giảm đau và ngăn tổn thương nặng hơn khi di chuyển.

Nẹp cố định là một thiết bị y tế dùng để bất động một bộ phận cơ thể bị tổn thương. Mục đích chính của nó là giữ cho xương gãy, khớp trật hoặc mô mềm bị tổn thương ở một vị trí ổn định. Việc này giúp giảm đau, hạn chế sưng và quan trọng nhất là ngăn ngừa các tổn thương thứ cấp có thể xảy ra trong quá trình di chuyển nạn nhân.

Nẹp thường được làm từ các vật liệu cứng hoặc bán cứng như nhựa, kim loại, hoặc vật liệu composite. Một số loại nẹp hiện đại như nẹp SAM có lõi nhôm mỏng và được bọc trong bọt biển, cho phép uốn dẻo để phù hợp với nhiều bộ phận cơ thể khác nhau.

Trong các hoạt động ngoài trời như trekking, leo núi hay cắm trại, rủi ro chấn thương như ngã, trượt chân là điều khó tránh khỏi. Một chiếc nẹp nhỏ gọn trong bộ sơ cứu của bạn mang lại nhiều lợi ích thiết thực:

• Sơ cứu tại chỗ hiệu quả. Khi gặp chấn thương xương khớp, việc đầu tiên cần làm là bất động vùng bị thương. Nẹp giúp bạn thực hiện điều này một cách nhanh chóng và đúng kỹ thuật.

• Giảm đau và sưng. Việc cố định vùng chấn thương giúp các cơ bắp xung quanh được thư giãn, từ đó giảm cảm giác đau đớn và hạn chế tình trạng sưng tấy lan rộng.

• Ngăn ngừa tổn thương nặng hơn. Một xương gãy không được cố định có thể di chuyển và gây tổn thương cho các mạch máu, dây thần kinh và cơ bắp xung quanh. Nẹp giúp giữ các đầu xương gãy ở vị trí ổn định.

• Hỗ trợ di chuyển an toàn. Trong trường hợp bạn cần di chuyển khỏi vị trí bị nạn để tìm kiếm sự giúp đỡ, nẹp giúp bảo vệ vùng chấn thương, cho phép bạn di chuyển một cách an toàn hơn.

Ví dụ, khi bạn bị trật cổ chân trên cung đường trekking Tà Xùa, một chiếc nẹp sẽ giúp cố định khớp cổ chân. Điều này giúp bạn giảm đau và có thể di chuyển chậm rãi, an toàn về điểm nghỉ gần nhất thay vì phải chịu đựng cơn đau và nguy cơ làm khớp tổn thương nặng hơn.

Có nhiều loại nẹp khác nhau, mỗi loại phù hợp với các tình huống và mục đích sử dụng riêng. Dưới đây là một số loại bạn thường gặp.

Đây là loại nẹp truyền thống, được làm từ các vật liệu không thể uốn cong như thanh gỗ, kim loại hoặc nhựa cứng. Chúng có hiệu quả cao trong việc bất động các chi thẳng như cẳng tay hoặc cẳng chân. Tuy nhiên, nhược điểm của chúng là cồng kềnh và khó điều chỉnh cho các vị trí cong như cổ tay hoặc mắt cá chân.

Đây là lựa chọn phổ biến nhất cho dân outdoor. Nẹp SAM là một ví dụ điển hình. Chúng được cấu tạo từ một lõi nhôm mỏng, dễ uốn và được bao bọc bởi một lớp xốp mềm. Bạn có thể dễ dàng tạo hình cho chúng để phù hợp với hầu hết mọi bộ phận trên cơ thể. Chúng rất nhẹ, nhỏ gọn, chống nước và có thể tái sử dụng, là một vật dụng lý tưởng cho bộ sơ cứu cá nhân.

Khi không có nẹp chuyên dụng, bạn hoàn toàn có thể tận dụng các vật dụng xung quanh để tạo ra một chiếc nẹp tạm thời. Kiến thức này cực kỳ hữu ích trong các tình huống sinh tồn. Bạn có thể dùng:

• Gậy trekking, cành cây thẳng.

• Tấm thảm ngủ cuộn chặt lại.

• Bìa carton cứng hoặc một tờ báo cuộn dày.

Sau đó, dùng băng gạc, dây vải, dây giày hoặc thậm chí là một chiếc áo để buộc cố định nẹp vào chi bị thương.

Việc sử dụng nẹp đúng cách rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả và an toàn. Hãy tuân theo các bước sau:

1. Đánh giá tình hình. Luôn giữ bình tĩnh. Kiểm tra xem nạn nhân có bị chảy máu không. Nếu có vết thương hở, hãy xử lý và băng bó vết thương trước khi đặt nẹp.

2. Chuẩn bị nẹp. Chọn một chiếc nẹp có độ dài phù hợp, đủ để vượt qua khớp trên và khớp dưới của vùng bị thương. Ví dụ, nếu gãy cẳng tay, nẹp phải dài từ khuỷu tay đến quá cổ tay. Dùng vải mềm hoặc gạc lót vào mặt trong của nẹp để tránh gây tì đè lên da.

3. Đặt nẹp. Nhẹ nhàng đặt chi bị thương lên nẹp đã được lót. Không cố gắng nắn thẳng xương hoặc khớp bị biến dạng. Giữ nguyên hiện trạng của chấn thương.

4. Cố định nẹp. Dùng băng cuộn, dây vải hoặc dây garo để buộc cố định nẹp vào chi. Buộc ở các vị trí phía trên và phía dưới vết thương, không buộc trực tiếp lên vùng bị tổn thương. Đảm bảo buộc đủ chặt để bất động nhưng không quá siết làm cản trở lưu thông máu.

5. Kiểm tra tuần hoàn. Sau khi buộc xong, hãy kiểm tra các đầu ngón tay hoặc ngón chân của chi bị nẹp. Chúng cần phải ấm và có màu hồng. Hỏi nạn nhân xem có cảm thấy tê hoặc ngứa ran không. Nếu có, hãy nới lỏng dây buộc ngay lập tức.

Có, nẹp giúp cố định khớp bị bong gân, giảm sưng đau và hỗ trợ phục hồi.

Nẹp SAM là lựa chọn tốt vì nó nhẹ, linh hoạt, chống nước và có thể tái sử dụng cho nhiều loại chấn thương.

Bạn có thể dùng các vật dụng có sẵn như gậy trekking, cành cây thẳng hoặc tấm thảm cuộn lại để làm nẹp tự chế.

Trang bị kiến thức và dụng cụ sơ cứu là điều cần thiết cho mọi chuyến đi. Xem các loại nẹp cố định và bộ dụng cụ sơ cứu tại WeTrek.vn.