Khi bạn bước vào một phòng leo núi nhân tạo, bạn thấy hàng trăm mấu leo (hold) đầy màu sắc gắn trên tường. Chúng không được đặt ở đó một cách ngẫu nhiên. Đằng sau mỗi tuyến leo, mỗi thử thách bạn đối mặt là công việc của một người thiết kế tuyến leo, hay còn gọi là Route Setter. Họ là những kiến trúc sư của thử thách, những người biến một bức tường phẳng thành một bài toán chuyển động đòi hỏi sức mạnh, kỹ thuật và tư duy.

Công việc của một route setter không chỉ đơn giản là khoan và vặn ốc. Đó là một quy trình kết hợp giữa nghệ thuật và khoa học. Các nhiệm vụ chính bao gồm:

• Lên ý tưởng và thiết kế: Họ hình dung ra chuỗi chuyển động, phong cách của tuyến leo trước khi đặt bất kỳ mấu leo nào lên tường. Tuyến leo này sẽ tập trung vào sức mạnh, sự cân bằng, hay kỹ thuật phức tạp?

• Lựa chọn mấu leo: Dựa trên thiết kế, họ chọn lựa các loại mấu leo phù hợp từ kho. Mỗi hình dáng, kích thước và bề mặt của mấu leo đều ảnh hưởng trực tiếp đến độ khó.

• Lắp đặt tuyến leo: Đây là công việc đòi hỏi thể chất. Setter sử dụng khoan và các dụng cụ chuyên dụng để gắn chắc chắn từng mấu leo lên tường theo đúng ý đồ thiết kế.

• Thử nghiệm và tinh chỉnh: Sau khi lắp đặt, setter sẽ tự mình leo thử tuyến đó nhiều lần. Họ kiểm tra xem các chuyển động có hợp lý không, có điểm nào nguy hiểm không, và độ khó đã đúng như dự tính chưa. Quá trình này thường bao gồm việc điều chỉnh vị trí hoặc góc xoay của một vài mấu leo.

• Phân loại độ khó (Grading): Sau khi hoàn thiện, tuyến leo sẽ được gán một cấp độ khó theo các hệ thống phân loại quốc tế (ví dụ: V-scale cho leo boulder, YDS cho leo dây). Điều này giúp người leo lựa chọn được thử thách phù hợp với trình độ của mình.

• Bảo trì và thay đổi: Họ thường xuyên kiểm tra độ an toàn của các mấu leo và định kỳ gỡ bỏ các tuyến cũ để thiết kế những tuyến hoàn toàn mới, giữ cho phòng tập luôn hấp dẫn.

Route setter đóng một vai trò then chốt trong sự phát triển của người leo và toàn bộ cộng đồng. Tầm quan trọng của họ thể hiện qua các khía cạnh sau:

• Tạo ra thử thách đa dạng: Họ đảm bảo phòng tập có đủ các loại tuyến leo ở mọi cấp độ khó, từ dễ cho người mới bắt đầu đến cực khó cho vận động viên chuyên nghiệp.

• Hướng dẫn và đào tạo gián tiếp: Một tuyến leo được thiết kế tốt sẽ “dạy” cho người leo về các kỹ thuật mới. Ví dụ, một tuyến có thể yêu cầu bạn phải thực hiện kỹ thuật “heel hook” (móc gót) hoặc “dyno” (nhảy) để vượt qua.

• Đảm bảo an toàn: Họ đảm bảo mọi mấu leo được lắp đặt chắc chắn, loại bỏ các chuyển động có thể gây chấn thương, và tạo ra một môi trường leo núi an toàn.

• Giữ cho trải nghiệm luôn mới mẻ: Bằng cách thay đổi các tuyến leo định kỳ, họ giúp người leo không bị nhàm chán và luôn có mục tiêu mới để chinh phục. Đây là yếu tố sống còn để duy trì sự hứng thú của khách hàng tại các phòng tập.

Cộng đồng leo núi trong nhà tại Việt Nam đang phát triển nhanh chóng, đặc biệt ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng. Cùng với đó, vai trò của các route setter người Việt và quốc tế ngày càng trở nên quan trọng. Tại các phòng tập như VietClimb ở Hà Nội hay Push Climbing ở TP.HCM, các route setter thường xuyên tạo ra những tuyến leo mới để phục vụ và thử thách cộng đồng. Họ không chỉ làm việc cho phòng tập mà còn thiết kế các tuyến cho những giải đấu leo núi trong nước, góp phần nâng cao trình độ chung của các vận động viên Việt Nam.

Để chinh phục mọi tuyến leo, bạn cần một đôi giày phù hợp. Xem các mẫu giày leo núi chuyên dụng tại WeTrek.vn.