Nguyên tắc lớp nền là kỹ thuật mặc nhiều lớp quần áo mỏng để điều chỉnh thân nhiệt, giúp bạn luôn khô ráo và thoải mái khi hoạt động ngoài trời.
Tại sao Nguyên tắc lớp nền quan trọng?
Khi bạn hoạt động ngoài trời, cơ thể tiết mồ hôi để làm mát. Nếu mồ hôi không thoát ra ngoài, nó sẽ làm ẩm quần áo. Lớp áo ẩm này khiến bạn mất nhiệt nhanh hơn, gây cảm giác lạnh, đặc biệt khi bạn ngừng di chuyển hoặc khi gió thổi.
Nguyên tắc lớp nền giải quyết vấn đề này bằng cách cho phép bạn thêm hoặc bớt các lớp áo để thích ứng với sự thay đổi của thời tiết và mức độ vận động. Thay vì mặc một chiếc áo khoác dày cồng kềnh, việc kết hợp nhiều lớp áo mỏng mang lại sự linh hoạt cao hơn. Ví dụ, khi leo núi ở Fansipan, buổi sáng trời lạnh, trưa nắng ấm và chiều có thể có mưa. Việc áp dụng các lớp nền giúp bạn dễ dàng điều chỉnh trang phục cho từng điều kiện thời tiết.
Ba lớp nền cơ bản
Hệ thống này bao gồm ba lớp chính, mỗi lớp có một chức năng riêng biệt. Bạn không nhất thiết phải mặc cả ba lớp mọi lúc. Sự kết hợp các lớp phụ thuộc vào điều kiện thời tiết và cường độ hoạt động của bạn.
1. Lớp nền (Base Layer): Lớp thoát ẩm
Đây là lớp áo tiếp xúc trực tiếp với da của bạn. Nhiệm vụ chính của nó là chuyển mồ hôi từ da ra bề mặt ngoài của vải để bay hơi, giữ cho cơ thể bạn luôn khô ráo.
• Chức năng: Thoát ẩm, điều hòa nhiệt độ.
• Vật liệu phổ biến: Len Merino, sợi tổng hợp (Polyester, Polypropylene).
• Lưu ý: Tránh mặc áo cotton làm lớp nền. Cotton thấm hút mồ hôi và rất lâu khô. Khi áo cotton bị ướt, nó sẽ lấy đi nhiệt lượng từ cơ thể, khiến bạn bị lạnh và có nguy cơ hạ thân nhiệt.
Ví dụ thực tế: Khi bạn trekking cung Tà Năng - Phan Dũng dưới trời nắng, một chiếc áo lớp nền bằng polyester sẽ giúp mồ hôi thoát nhanh, giữ cho lưng bạn khô và không bị lạnh khi dừng nghỉ.
2. Lớp giữa (Mid Layer): Lớp cách nhiệt
Lớp này được mặc bên ngoài lớp nền. Chức năng chính của nó là giữ lại không khí ấm do cơ thể bạn tạo ra, tạo thành một lớp cách nhiệt để giữ ấm.
• Chức năng: Giữ ấm, cách nhiệt.
• Vật liệu phổ biến: Áo lông cừu (Fleece), áo phao lông vũ, áo phao cách nhiệt tổng hợp.
• Lựa chọn: Độ dày của lớp giữa phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường. Bạn có thể chọn một chiếc áo fleece mỏng cho thời tiết mát mẻ hoặc một chiếc áo phao dày cho điều kiện lạnh giá.
Ví dụ thực tế: Khi leo lên đỉnh Lảo Thẩn vào sáng sớm, nhiệt độ xuống thấp. Khoác thêm một chiếc áo fleece parajumpers bên ngoài lớp nền sẽ giúp bạn giữ ấm hiệu quả.
3. Lớp ngoài (Outer Layer / Shell): Lớp bảo vệ
Đây là lớp ngoài cùng, có nhiệm vụ bảo vệ bạn khỏi các yếu tố thời tiết như gió, mưa và tuyết. Lớp này cần có khả năng chống thấm nước và cản gió, đồng thời phải thoáng khí để hơi ẩm từ các lớp bên trong thoát ra ngoài.
• Chức năng: Chống gió, chống nước, thoáng khí.
• Vật liệu phổ biến: Vải có màng chống thấm như Gore-Tex, DryVent hoặc các loại vải softshell, hardshell khác.
• Phân loại: Lớp ngoài thường chia thành áo khoác chống nước (hardshell) cho thời tiết mưa và áo khoác cản gió (windbreaker) cho điều kiện khô và có gió.
Ví dụ thực tế: Trong một chuyến đi bộ xuyên rừng Cúc Phương vào mùa mưa, một chiếc áo khoác hardshell sẽ giữ cho các lớp áo bên trong của bạn hoàn toàn khô ráo.
Cách áp dụng Nguyên tắc lớp nền tại Việt Nam
Khí hậu Việt Nam đa dạng, vì vậy cách áp dụng nguyên tắc lớp nền cũng cần linh hoạt.
Leo núi vùng cao phía Bắc (Sapa, Hà Giang, Y Tý)
Thời tiết lạnh, ẩm và thay đổi nhanh. Bạn cần chuẩn bị đủ cả ba lớp: một lớp nền dài tay, một lớp giữa bằng lông cừu hoặc phao mỏng, và một lớp ngoài chống nước, cản gió tốt.
Trekking cao nguyên (Đà Lạt, Mộc Châu, Tà Năng)
Ngày nắng ấm, đêm và sáng sớm se lạnh. Một chiếc áo lớp nền cộc tay là đủ cho ban ngày. Bạn nên mang theo một chiếc áo khoác gió hoặc áo fleece mỏng trong balo để mặc khi nhiệt độ giảm.
Đi biển hoặc các hoạt động dưới nước
Nguyên tắc lớp nền vẫn được áp dụng. Một chiếc áo rash guard (loại áo bơi chuyên dụng) đóng vai trò như lớp nền, giúp thoát ẩm và chống tia UV. Khi lên bờ và có gió, bạn có thể khoác thêm một chiếc áo gió mỏng.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
Mặc cotton đi trekking được không?
Không nên, vì cotton thấm mồ hôi, lâu khô và làm bạn bị lạnh.
Tôi có cần mua cả ba lớp cùng lúc không?
Bạn nên bắt đầu với lớp nền và lớp ngoài tốt, sau đó bổ sung lớp giữa tùy theo nhu cầu.
Lớp nền có cần phải bó sát không?
Lớp nền nên vừa vặn với cơ thể để phát huy tối đa khả năng thoát ẩm.
Trang bị đúng cách giúp chuyến đi của bạn an toàn và trọn vẹn hơn. Xem các sản phẩm áo lớp nền tại WeTrek.vn.