Nhiên liệu bếp dã ngoại là nguồn năng lượng cung cấp nhiệt để nấu ăn và đun nước trong các chuyến đi ngoài trời như cắm trại, leo núi, trekking.

Việc chọn đúng nhiên liệu ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất đun nấu, trọng lượng hành lý và sự an toàn của bạn. Một loại nhiên liệu hoạt động tốt ở đồng bằng có thể hoạt động kém ở vùng núi cao và lạnh. Ví dụ, đi trekking Tà Năng vào mùa khô khác với leo Fansipan vào mùa đông. Mỗi điều kiện đòi hỏi một giải pháp nhiên liệu khác nhau.

Mỗi loại nhiên liệu có ưu và nhược điểm riêng. Bạn cần hiểu rõ chúng để đưa ra lựa chọn phù hợp nhất cho chuyến đi của mình.

Đây là loại phổ biến nhất, chứa hỗn hợp khí hóa lỏng như isobutane và propane. Bình gas có các kích cỡ tiêu chuẩn, dễ dàng kết nối với bếp thông qua van vặn.

Ưu điểm:

• Sử dụng đơn giản, chỉ cần vặn vào bếp và bật lửa.
• Ngọn lửa sạch, không tạo muội than.
• Kiểm soát nhiệt độ chính xác.
• Đun sôi nước nhanh.

Nhược điểm:

• Hiệu suất giảm mạnh ở nhiệt độ thấp hoặc độ cao lớn.
• Khó xác định lượng gas còn lại trong bình.
• Giá thành cao hơn các loại khác.
• Bình rỗng tạo ra rác thải kim loại.

Ví dụ tại Việt Nam: Loại này phù hợp cho các chuyến cắm trại cuối tuần gần thành phố như hồ Trị An, núi Dinh. Các thương hiệu quen thuộc là Fire-Maple, Maxsun, Soto.

Nhiên liệu lỏng thường là xăng trắng (white gas), loại nhiên liệu tinh khiết, cháy sạch. Các loại bếp dùng nhiên liệu này có một bình chứa riêng và một bơm tay để tạo áp suất.

Ưu điểm:

• Hoạt động cực tốt trong thời tiết lạnh và ở độ cao lớn.
• Chi phí sử dụng thấp về lâu dài.
• Chai nhiên liệu có thể tái nạp, giảm rác thải.
• Dễ dàng kiểm tra lượng nhiên liệu còn lại.

Nhược điểm:

• Bếp cần được mồi trước khi sử dụng.
• Yêu cầu bảo trì thường xuyên.
• Bếp và nhiên liệu nặng hơn bếp gas.
• Có thể gây đổ, tràn nhiên liệu nếu không cẩn thận.

Ví dụ tại Việt Nam: Lựa chọn hàng đầu cho các chuyến đi dài ngày hoặc thám hiểm các vùng núi cao phía Bắc như Pù Luông, Bạch Mộc Lương Tử.

Bếp cồn sử dụng cồn khô hoặc cồn lỏng (ethanol). Thiết kế bếp rất đơn giản, thường chỉ là một chiếc cốc kim loại chứa cồn và các lỗ thoát lửa.

Ưu điểm:

• Bếp hoạt động hoàn toàn im lặng.
• Cực kỳ nhẹ và đơn giản.
• Cồn dễ dàng tìm mua ở các hiệu thuốc.

Nhược điểm:

• Thời gian đun sôi nước lâu hơn.
• Hiệu suất kém khi có gió.
• Ngọn lửa gần như vô hình dưới ánh sáng ban ngày, tiềm ẩn nguy cơ.
• Nhiệt lượng thấp, khó nấu các món phức tạp.

Ví dụ tại Việt Nam: Phù hợp cho những người theo chủ nghĩa tối giản hoặc dùng làm bếp dự phòng trong các chuyến trekking ngắn ngày.

Đây là những viên nén nhiên liệu nhỏ gọn, thường được làm từ hexamine. Bạn chỉ cần đặt viên nén lên một chiếc đế đơn giản và đốt.

Ưu điểm:

• Nhẹ nhất và nhỏ gọn nhất.
• Sử dụng cực kỳ đơn giản.
• Ít rủi ro cháy nổ.

Nhược điểm:

• Để lại cặn dính dưới đáy nồi.
• Có mùi khó chịu khi cháy.
• Thời gian đun sôi rất lâu.
• Bị ảnh hưởng nhiều bởi gió.

Ví dụ tại Việt Nam: Thường dùng làm bộ dụng cụ khẩn cấp hoặc chỉ để đun một cốc nước nóng trong các chuyến đi trong ngày.

Các loại bếp dří chuyên dụng cho phép bạn sử dụng cành cây khô, lá cây làm nhiên liệu. Bếp được thiết kế để tối ưu hóa luồng không khí, giúp lửa cháy hiệu quả.

Ưu điểm:

• Nguồn nhiên liệu miễn phí và có sẵn.
• Không cần mang theo nhiên liệu.

Nhược điểm:

• Việc đốt lửa bị cấm ở nhiều vườn quốc gia và khu bảo tồn.
• Phụ thuộc vào việc tìm kiếm được củi khô.
• Gây ám khói và làm đen đáy nồi.
• Không thể sử dụng khi trời mưa.

Ví dụ tại Việt Nam: Bạn cần kiểm tra quy định của các nơi như Vườn Quốc gia Cúc Phương, Ba Vì trước khi sử dụng loại bếp này.

Hãy xem xét các yếu tố sau để chọn nhiên liệu cho chuyến đi của bạn:

• Thời tiết: Thời tiết lạnh dưới 0 độ C, hãy chọn nhiên liệu lỏng. Thời tiết ôn hòa, bình gas nén là lựa chọn tiện lợi.
• Thời gian chuyến đi: Chuyến đi ngắn (1-3 ngày), bình gas nén là đủ. Chuyến đi dài ngày, nhiên liệu lỏng sẽ kinh tế hơn.
• Trọng lượng: Nếu bạn ưu tiên hành lý siêu nhẹ, hãy cân nhắc bếp cồn hoặc nhiên liệu rắn.
• Sự tiện lợi: Bình gas nén cung cấp sự tiện lợi và tốc độ cao nhất.

• Luôn sử dụng bếp ở khu vực thông thoáng, tránh xa lều và các vật liệu dễ cháy.
• Trước mỗi chuyến đi, hãy kiểm tra van và ống dẫn của bếp để phát hiện rò rỉ.
• Bảo quản bình nhiên liệu ở nơi khô ráo, mát mẻ, tránh ánh nắng trực tiếp.
• Không bao giờ nấu ăn bên trong lều.

Tôi có thể mang bình gas dã ngoại lên máy bay không?

Không, các hãng hàng không cấm vận chuyển bình gas nén và nhiên liệu lỏng dưới mọi hình thức.

Làm cách nào để biết bình gas còn bao nhiêu?

Bạn có thể thả bình gas vào chậu nước, phần nổi trên mặt nước cho biết lượng gas còn lại.

Xem các loại bếp dã ngoại và nhiên liệu phù hợp tại WeTrek.vn.