Bài học về kỹ năng sinh tồn được WeTrek đề cập đến trong bài viết này là để giúp bạn vượt qua được một loạt những tình uống khẩn cấp, hiểm nghèo từ việc bị đi lạc trong rừng, bị chấn thương ngoài môi trường thiên nhiên, gặp thú dữ,...Đồng thời bài viết nhằm mục đích giải trí và truyền đạt những kiến thức, kỹ năng sinh tồn có thể hữu ích trong những tình huống nguy cấp. Hãy vững vàng về tinh thần, đừng mạo hiểm trong hành động, tôn trọng và bảo vệ tự nhiên.

Sự tuyệt chủng là quy luật, những sinh vật sống sót là các ngoại lệ - Carl Sagan

Nền kinh tế và các tiện nghi hiện đại ngày nay đã khiến trạng thái sinh tồn của chúng ta thay đổi so với trong quá khứ. Những phương tiện và hệ thống giao thông được lập trình giúp giảm thiểu tai nạn giao thông. Những chuyến du lịch, chuyến phiêu lưu được lên kế hoạch trước và khi thiếu bất cứ thông tin gì, bạn chỉ cần mở máy tính ra và tìm kiếm thông tin. Khoa học công nghệ tạo cho chúng ta một cuộc sống đầy đủ và thuận tiện hơn rất nhiều nhưng nếu thay đổi góc nhìn, chính những điều đó lại giống như những lỗ hổng bảo mật, chúng ta vô tình trở nên yếu trong các kỹ năng sinh tồn, chậm thích nghi và chậm phản ứng với những tình huống bất ngờ xảy ra và và có thể trở thành con mồi dễ dàng của những loài thú. Việc dựa dẫm vào các thiết bị máy móc thông minh còn khiến chúng ta trở nên lệ thuộc hơn và kém thông minh đi. Liệu bạn có thể tự tìm đường đi trong chính thành phố của mình nếu không có các thiết bị định vị như google map? Nếu một thảm hoạ xảy ra, liệu bạn đã tích luỹ đủ kiến thức và sự chuẩn bị cần thiết để sống sót? Mặc dù đôi lúc có vẻ chúng ta làm chủ được thiên nhiên quanh mình, nhưng Mẹ Thiên Nhiên vẫn có khả năng khiến chúng ta bị bất ngờ và choáng váng. Thế giới này chưa hề trở nên an toàn hơn. Hãy sẵn sàng để luôn đứng vững.

1. Sự chuẩn bị của cá nhân

Khả năng sinh tồn không chỉ là vấn đề liên quan tới việc mang theo những công cụ thích hợp hoặc rèn luyện thể chất khoẻ mạnh. Ngoài thể lực, sức mạnh cơ bắp và các dụng cụ trợ giúp khẩn cấp luôn sẵn sàng, yếu tố quan trọng nhất của việc huấn luyện kỹ năng sinh tồn bắt đầu bằng việc trang bị cho mình một tư duy chủ động.

Một tư duy sống sót sẽ gạt bỏ được tính thụ động, thay vào đó là sự sẵn sàng đối mặt với một loạt các khả năng không mong muốn có thể xảy ra bất cứ lúc nào, ở bất cứ nơi đâu, dù là trong thành phố hay ở giữa một khu rừng. Tư duy sống sót chính là sự sáng suốt thực tế bao gồm nhận thức tình uống, nhận thức cá nhân, nhận thức văn hoá, kỹ năng làm giảm mối đe doạ một cách chủ động và tiếp thu tư duy tấn công (chứ không phải tư duy phòng thủ)

Trang phục phù hợp, các công cụ và một tư duy giúp tăng khả năng sống sót trong tình huống nguy hiểm.

Điều quan trọng cần nhớ: Đừng bao giờ nghĩ rằng tình huống nguy hiểm sẽ không xảy đến với bạn.

1.1. Nhận thức tình huống

Cho dù bạn ở trong không gian nào, hãy mở rộng góc nhìn của bạn ra xung quanh, hãy nhìn lên, nhìn xuống để quan sát để nhận biết những mối đe doạ tiềm ẩn ngay gần mà bạn có thể phát hiện được. Hãy chuẩn bị để ứng phó với những mối đe doạ này bằng cách đặt ra các ngưỡng cho phản ứng tấn công hay phòng thủ. Hãy xác định sẵn những lối thoát trong không gian công cộng và khép kín, xác định được những rủi ro trong tình huống hiện có và suy nghĩ tìm ra cách ứng phó từ trước có thể giúp bạn hành động khi tình trạng khẩn cấp xảy đến. Trong trường hợp có hỗn loạn bất thình lình, bạn có thể tìm được nơi an toàn trong khi những người khác còn mò mẫm tìm cách ứng phó.

1.2. Nhận thức văn hoá và nhận thức cá nhân

Kết hợp nhận thức văn hoá và nhận thức cá nhân để giảm khả năng trở thành một nạn nhân tiềm năng. Nhận xét văn hoá liên quan tới việc xem xét tỉ mỉ vẻ ngoài và cách ứng xử của bạn so với những thói quen phổ biến ở bất kỳ môi trường nào. Khi bạn đi du lịch, bạn cần tìm hiểu trước về văn hoá, tập quán của địa phương. Tránh biến mình trở thành một đối tượng bị chú ý tới khi quá khác biệt, quá sang trọng, đeo quá nhiều trang sức hay thể hiện quá nổi bật giữ đám đông.

1.3. Tâm trí trong thế tấn công

Khi nói đến sự sống sót, người ta hay liên tưởng đến "Tự vệ" nhưng trong hầu hết tình huống nguy hiểm, tư duy tự vệ không mang đến cho bạn nhiều lợi ích. Nếu đã vượt qua được ngưỡng khủng hoảng ( sự nguy hiểm lúc đầu) và thời điểm hành động đã tới thì đó là lúc để bạn bật công tắc tinh thần và chuyển sang trạng thái chống trả. Tinh thần phản kháng mạnh mẽ này cũng được áp dụng trong các trường hợp xảy ra thảm hoạ thiên nhiên hoặc sống sót trong hoang dã. Trong bất kỳ thảm hoạt hoặc tình huống khẩn cấp nào, mục tiêu của bạn là phải bằng mọi cách tránh xa khỏi nguy hiểm càng nhanh càng tốt, càng hiệu quả càng tốt, kiểm soát cảm xúc cá nhân và tránh hoảng loạn. Bản năng chống trả hay bỏ chạy rất mạnh mẽ nhưng nó cần được kết hợp với suy nghĩ sáng suốt để đưa ra giải pháp ứng phó tối ưu.

2. Chuẩn bị một bộ dụng cụ cá nhân mang theo mỗi này

Sinh tồn là một trò chơi về khả năng thích nghi. Chỉ cần một vài thiết bị sẵn có được lựa chọn cẩn thận và kỳ càng, sẽ rất hữu dụng. Hãy tự tạo ra một bộ dụng cụ cá nhân gọn nhẹ mang theo mỗi ngày cho riêng mình tuỳ thuộc vào môi trường và thói quen của bản thân.

WeTrek tổng hợp các nội dung và bài học để gợi ý cho bạn, bạn cần cân nhắc và lựa chọn cho phù hợp với nhu cầu cá nhân và từng tình huống, ví dụ như khi đi làm, đi du lịch hay đi leo núi, tuỳ theo điều khiện và không gian mà bạn lựa chọn mang theo những món đồ sinh tồn khác nhau. Một số dụng cụ sinh tồn cá nhân có thể kể tới như:

• Một chiếc túi chất liệu bền bỉ, chống rạch, có nhiều ngăn và khoá kéo
• Dao và dụng cụ đa năng
• Bản đồ/La bàn/ định vị GPS
• Đèn pin nhỏ
• Bình xịt hơi cay
• Bút viết bằng kim loại
• Dây cứu hộ/vòng tay sinh tồn
• Kéo/ dao đa năng
• Khăn rằn/Khăn đa năng
• Túi y tế nhỏ
• Thanh năng lượng/ nước uống năng lượng

3. Tập luyện để sống sót

Thực hiện các bài tập rèn luyện thể lực để giúp bạn tăng cường sức mạnh khi đối mặt tình huống nguy hiểm. Sức mạnh của toàn bộ cơ thể và sức bền của tim mạch là hai yếu tố của một bài tập rèn luyện cơ bản và mạnh mẽ, sẽ mang cho bạn sự kiên cường ban đầu để tự kéo mình ra khỏi khủng hoảng và sau đó là khả năng chịu đựng mà bạn sẽ cần đến để thoát khỏi tình huống nguy hiểm. Một bài tập thể lực linh hoạt và phù hợp và các phần luyện kéo, đẩy, đấm, nâng vật nặng chính là cơ hội tốt.

Luyện tập các phần của bài tập thể lực đó trong các khoảng thời gian là 30 giây, bắt đầu với chạy nước rút kéo theo bao cát nặng. Vì là để rèn luyện cho phần thắt lưng và đôi chân, nên động tác này chắc chắn sẽ giống một cuộc hành quân nhiều áp lực hơn là chạy nước rút trên thực tế. Tiếp theo là đấm bao cát trên mặt đất để rèn luyện sức mạnh cánh tay và lưng, trong khi vận dụng thêm cả lực quay ở thắt lưng. Đôi chân phải đứng thật vững khi thực hiện bài tập. Khi tập luyện vác bao cát nặng trên vai và đứng lên ngồi xuống, hãy đổi bên sau ba mươi giây hoặc sáu mươi lần đứng lên ngồi xuống. Tiếp theo là bài tập đấm mạnh vào bao cát. Khi kết thúc các phần luyện tập đó bằng chạy nước rút hết tốc lực quãng đường 400 đến 800m. Nghỉ ngơi khoảng 30 giây tới 1 phút rồi lặp lại bài tập đủ 5 lần.

Điều quan trọng cần nhớ: Hãy tập luyện như thể sự sống của bạn phụ thuộc vào điều đó.

4. Chuẩn bị túi dự phòng mang theo khi di chuyển trên xe

Tình huống khẩn cấp có thể xảy đến bất cứ lúc nào, và sự ứng phó thông minh, nhanh nhẹn nên được đáp ứng cả khi di chuyển trên đường.Thay vì có một chiếc hầm trú ẩn lý tưởng với đầy đủ trang thiết bị, thùng xe ô tô của bạn cũng chính là một nơi hữu dụng và cần thiết trong nhiều trường hợp. Nếu như bạn cần đem theo bên người một số đồ dùng dự phòng thì chiếc ô tô của bạn cũng vậy và thậm chí còn hơn thế nữa. Những món đồ bạn mang theo có thể giúp duy trì sự sống, để tự vệ và ứng phó trong mọi tình huống. Hãy chuẩn bị những món đồ sau:

• Quần áo ấm: Để giữ ấm cơ thể, tránh mất nhiệt
• Đệm, chăn, túi ngủ hoặc mền cứu sinh: Sử dụng để giữ ấm trong những điều kiện thời tiết lạnh giá
• Băng dính to bản: Dùng để nẹp xương bị gãy hoặc có thể chế thành các vật dụng vũ khí tự vệ
• Dây thừng: Dùng để kéo mình ra khỏi một tình huống khó khăn
• Túi y tế: Tạm thời ngăn chảy máu, băng bó vết thương hoặc một số loại thuốc cần thiết như đau bụng, ốm sốt,...
• Pháo sáng hoặc đèn báo hiệu: Dùng để báo hiệu cho người khác hoặc cứu hộ có thể phát hiện ra bạn
• Đồ cứu sinh, Đèn pin, bật lửa: Dùng để dự phòng,  sưởi ấm, nướng đồ ăn, báo hiệu,..
• Thực phẩm và nước: Hãy tích trữ lương thực và nước uống đủ dùng trong ba ngày khi chuẩn bị cho một chuyến đi đường dài
• Thiết bị định vị GPS/ La bàn/ bản đồ: Để sử dụng khi bị đi lạc hoặc nhanh chóng tìm đường thoát nạn.
• Bát ấm, thìa dĩa, dao đa năng... sẽ rất hữu ích cho bạn

• Khuyến cáo không nên sử dụng các loại súng ngắn, súng lục, súng tự chế vì sẽ vi phạm pháp luật nến luật lệ của quốc gia bạn không cho phép.

Điều quan trọng cần nhớ: Đừng bao giờ rời khỏi nhà mà không có chiếc túi dự phòng của bạn

5. Xác định phương hướng

Trrong tình huống sống còn ngoài thiên nhiên, phụ thuộc quá nhiều vào điện thoại hay hệ thống GPS sẽ mang đến nhiều nguy cơ. Các thiêt bị có thể bị mất sóng hoặc bị hỏng. Trong rừng già rậm rạp hoặc điều kiện thời tiết khắc nghiệt các thiết bị có thể bị mất kết nối. Đặc biệt nếu bị thiếu đi những tấm biển chỉ đường, bạn sẽ bị hoảng loạn và mất phương hướng. Vì vậy, việc có thể xác định chính các vị trí của mình sẽ chỉ khi bạn có một bối cảnh cho các mốc địa hình của môi trường đó. 

Để giảm thiểu nguy cơ này, hãy mang theo la bàn, pin dự trữ và bản đồ giấy và hãy nghiên cứu trước địa hình của nơi mà bạn sẽ tới. Mục tiêu của bạn là làm quen với địa hình trong vòng bán kính từ 10 - 20km tính từ đích đến của bạn. Nếu chẳng may bạn bị lạc, việc nhớ kỹ hướng của các cột mốc chẳng hạn như hồ nước, suối, ngôi làng, ngọn nói,... sẽ giúp bạn đưa ra các quyết định khôn ngoan hơn về đường xá.

Ngoài ra, Mẹ thiên nhiên cũng cung cấp cho chúng ta biết để mắt , chú ý tới vô số các manh mối liên quan tới vị trí của họ. Ví dụ: Hầu hết những cơn gió đều là gió tây thịnh hành, nên cây thân gỗ và cây bụi có xu hướng tán rập rạp hơn là mặt phía đông của chúng. Đối lập với lá, chỗ nào nhiều cành nhánh hơn thì đó là mặt phía nam của các cây, mặt nhận được nhiều ánh sáng mặt trời nhất, nguyên nhân là vì độ nghiêng của hành tinh này. Và nói chung, nếu rêu phát triển nhiều ở mặt phía bắc của cây bởi vì rêu ưa thích bóng râm mát mẻ. Hình ảnh dưới đây hướng dẫn cho bạn cách phát hiện các manh mối từ thiên nhiên.

Điều quan trọng cần nhớ: Môi trường có đầy các manh mối nếu bạn biết nơi cần quan sát.

Nếu bạn đã nghiên cứu bản đồ và cung cấp cho mình những kiến thức hữu ích cơ bản về môi trường xung quanh, thì việc theo dõi chuyển động của ngôi sao gần với chúng ta nhất - Mặt Trời sẽ giúp bạn tìm được đường đi đến nơi an toàn. Cách đơn giản nhất để tận dụng sự chuyển động của mặt trời là xác định xem bóng của bạn đổ theo hướng nào. Bởi vì mặt trời mọc hướng đông nên mặt trời buổi sáng sẽ khiến bóng của bạn đổ về phía tây. Qua trưa khi mặt trời bắt đầu lặn về phía tây lúc này bóng của bạn đổ về hướng đông.  Cách xác định hướng theo mặt trời như hỉnh ảnh dưới đây.

Điêù quan trọng cần nhớ: Đừng để bị lạc trong một ngày nhiều mây

(Còn tiếp)

WeTrek tổng hợp