Nước trồi là hiện tượng nước lạnh, giàu dinh dưỡng từ biển sâu di chuyển lên bề mặt, tạo ra các ngư trường trù phú nhưng làm nước biển lạnh hơn.

Nước trồi (Upwelling) là một quá trình hải dương học. Trong đó, nước lạnh, đặc và giàu dinh dưỡng từ các lớp biển sâu di chuyển lên thay thế cho lớp nước bề mặt ấm hơn. Lớp nước bề mặt này bị gió hoặc các dòng chảy đẩy ra xa bờ. Quá trình này mang các chất dinh dưỡng như nitrat và phosphat lên vùng nước mặt có ánh sáng mặt trời chiếu tới. Nó tạo điều kiện cho thực vật phù du phát triển mạnh mẽ.

Nước trồi xảy ra chủ yếu do tác động của gió và sự tự quay của Trái Đất. Khi gió thổi song song với đường bờ biển, hiệu ứng Coriolis làm cho lớp nước bề mặt bị đẩy ra khơi. Để bù lại khối nước đã mất, nước từ dưới sâu sẽ trồi lên. Quá trình này được gọi là Nước trồi ven bờ (Coastal Upwelling).

Các yếu tố chính gây ra hiện tượng nước trồi bao gồm:

• Gió: Là động lực chính đẩy lớp nước mặt di chuyển.
• Hiệu ứng Coriolis: Do sự tự quay của Trái Đất, làm lệch hướng di chuyển của các dòng nước.
• Địa hình đáy biển: Các ngọn núi hoặc sườn dốc ngầm dưới biển cũng có thể làm các dòng chảy sâu đổi hướng và trồi lên bề mặt.

Hiện tượng này đóng một vai trò quan trọng đối với sự sống dưới đại dương và các hoạt động của con người.

Khi nước sâu trồi lên, nó mang theo một lượng lớn chất dinh dưỡng đã bị lắng đọng dưới đáy. Các chất này là nguồn thức ăn chính cho thực vật phù du (Phytoplankton). Sự bùng nổ của thực vật phù du là mắt xích đầu tiên trong chuỗi thức ăn biển.

Nơi nào có nhiều thực vật phù du, nơi đó sẽ thu hút động vật phù du (Zooplankton) đến ăn. Cá nhỏ ăn động vật phù du, và cá lớn lại ăn cá nhỏ. Điều này biến các vùng nước trồi thành những ngư trường trù phú bậc nhất thế giới. Dù chỉ chiếm một phần nhỏ diện tích đại dương, các vùng nước trồi cung cấp khoảng một nửa sản lượng cá toàn cầu.

Nước trồi làm cho nhiệt độ nước biển bề mặt giảm xuống đáng kể. Nước lạnh làm mát không khí bên trên, có thể gây ra sương mù vào mùa hè ở các vùng ven biển. Điều này giải thích tại sao một số bãi biển có nước lạnh bất thường ngay cả trong những ngày nóng nhất.

Việt Nam có một trong những vùng nước trồi mạnh và rõ rệt nhất Đông Nam Á. Khu vực này nằm ở vùng biển Nam Trung Bộ, đặc biệt là tại các tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận.

Vào mùa gió mùa Tây Nam, khoảng từ tháng 6 đến tháng 8, gió thổi mạnh và gần như song song với đường bờ biển khu vực này. Gió đẩy lớp nước mặt ấm ra xa khơi, tạo điều kiện cho nước lạnh từ biển sâu trồi lên. Hiện tượng này làm cho vùng biển Ninh Thuận, Bình Thuận trở thành một trong những ngư trường lớn và quan trọng nhất của cả nước.

Hiểu về nước trồi giúp bạn chuẩn bị tốt hơn cho các chuyến đi của mình.

• Với người câu cá: Đây là thời điểm vàng. Các vùng nước trồi tập trung rất nhiều cá. Bạn có thể lên kế hoạch cho các chuyến câu cá biển lớn với cơ hội thành công cao.
• Với người lặn biển: Nước sẽ lạnh hơn đáng kể so với các vùng biển khác. Bạn cần chuẩn bị đồ lặn (wetsuit) có độ dày phù hợp để giữ ấm. Bù lại, bạn sẽ được chiêm ngưỡng hệ sinh thái biển vô cùng phong phú.
• Với người chèo thuyền kayak và lướt ván: Hãy chú ý đến nhiệt độ nước và sự thay đổi của thời tiết. Sương mù có thể xuất hiện đột ngột, làm giảm tầm nhìn. Gió cũng có thể mạnh hơn ở các khu vực này.

Nước trồi không nguy hiểm, nhưng nó làm nước lạnh hơn và có thể thay đổi điều kiện thời tiết tại chỗ.

Hiện tượng này xảy ra mạnh nhất vào mùa hè, từ tháng 6 đến tháng 8, tại vùng biển Nam Trung Bộ.

Không, nước trồi mang dinh dưỡng lên làm sinh vật phù du phát triển, đôi khi khiến nước có màu xanh đậm hoặc hơi đục.

Để chuẩn bị cho chuyến đi lặn biển hay câu cá ở những vùng nước trồi, việc trang bị đúng thiết bị là rất quan trọng. Xem các mẫu đồ lặn chuyên dụng và dụng cụ câu cá tại WeTrek.vn.