Pha leo cuối lên đỉnh là chặng leo quyết định từ trạm nghỉ cao nhất để chinh phục đỉnh núi, thường diễn ra vào ban đêm để tới đỉnh lúc bình minh.

Pha leo cuối lên đỉnh, hay Summit Push, là nỗ lực cuối cùng và tập trung nhất trong một chuyến leo núi. Đây là chặng đường nối từ trạm nghỉ cao nhất (high camp) đến đỉnh núi và quay trở lại trạm nghỉ đó. Chặng này thường là phần thử thách nhất của toàn bộ hành trình, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về thể chất, tinh thần và trang bị.

Các đặc điểm chính của một pha leo cuối:

• Bắt đầu vào lúc nửa đêm hoặc rạng sáng, thường từ 12 giờ đêm đến 2 giờ sáng.
• Leo trong bóng tối và điều kiện lạnh giá.
• Mục tiêu là đến đỉnh vào lúc bình minh hoặc sáng sớm.
• Thời gian di chuyển kéo dài, có thể từ 10 đến 18 tiếng liên tục cả đi và về.
• Yêu cầu sức bền cao và ý chí kiên định.

Việc lên kế hoạch cho pha leo cuối quyết định trực tiếp đến sự an toàn và thành công của chuyến đi. Chiến lược đúng đắn giúp bạn tối ưu hóa cơ hội chạm đỉnh và trở về an toàn.

• An toàn: Leo ban đêm giúp tránh các rủi ro do thời tiết xấu gây ra vào buổi chiều như bão, tuyết tan, hoặc sạt lở. Bề mặt tuyết và băng cũng ổn định hơn khi nhiệt độ thấp.
• Thời gian: Đến đỉnh vào buổi sáng cho phép bạn có đủ ánh sáng ban ngày cho chặng xuống núi. Chặng xuống thường tiềm ẩn nhiều nguy hiểm hơn do cơ thể đã mệt mỏi.
• Hiệu quả: Bắt đầu sớm giúp tận dụng được 'cửa sổ thời tiết' tốt nhất trong ngày. Đây là khoảng thời gian ngắn có điều kiện thuận lợi nhất để chinh phục đỉnh núi.

Các thông số này có thể thay đổi tùy thuộc vào ngọn núi, điều kiện thời tiết và thể trạng của người leo. Dưới đây là các con số tham khảo cho những ngọn núi cao trên 3.000m tại Việt Nam.

• Thời gian xuất phát: 12:00 AM – 2:00 AM.
• Thời gian leo lên đỉnh: 4 – 6 giờ.
• Thời gian quay về trạm nghỉ: 3 – 5 giờ.
• Tổng thời gian di chuyển: 7 – 11 giờ.
• Độ cao tăng thêm: 300m – 500m.
• Nhiệt độ: Có thể xuống dưới 5°C, cảm giác thực tế thấp hơn do gió.

Một kế hoạch tốt cần dựa trên sự đánh giá thực tế về bản thân, đồng đội và điều kiện môi trường. Bạn cần chuẩn bị kỹ lưỡng các yếu tố sau:

• Kiểm tra thời tiết: Luôn xem dự báo thời tiết chi tiết cho khu vực đỉnh núi. Chọn ngày có 'cửa sổ thời tiết' tốt nhất để xuất phát.
• Chuẩn bị trang bị: Đảm bảo đèn pin đội đầu hoạt động tốt và có pin dự phòng. Chuẩn bị đủ các lớp quần áo giữ nhiệt, áo khoác chống gió, găng tay, mũ len.
• Dinh dưỡng và nước uống: Mang theo đồ ăn nhẹ giàu năng lượng như gel năng lượng, thanh năng lượng, sô cô la. Sử dụng bình giữ nhiệt để nước không bị đóng băng.
• Xác định thời gian quay đầu (Turn-around time): Đây là thời điểm bắt buộc phải quay xuống, dù bạn đã lên tới đỉnh hay chưa. Điều này đảm bảo bạn có đủ thời gian và sức lực để trở về an toàn trước khi trời tối hoặc thời tiết xấu đi.

Khái niệm Summit Push được áp dụng rộng rãi trong các tour trekking những đỉnh núi cao nhất Việt Nam.

• Fansipan (3.143m): Các đoàn leo thường nghỉ đêm tại trạm 2.800m. Họ thức dậy lúc 1 giờ sáng, chuẩn bị và xuất phát lúc 2 giờ sáng. Mục tiêu là đến đỉnh Fansipan vào khoảng 5:30 - 6:00 sáng để đón bình minh. Sau đó, họ sẽ xuống núi và trở về trạm nghỉ.
• Putaleng (3.049m): Hành trình chinh phục Putaleng cũng có một pha leo cuối tương tự. Người leo sẽ xuất phát từ lán nghỉ trên núi vào khoảng 2-3 giờ sáng để kịp ngắm biển mây và bình minh trên đỉnh.
• Bạch Mộc Lương Tử (Ky Quan San, 3.046m): Nổi tiếng với biển mây, pha leo cuối lên đỉnh Bạch Mộc cũng bắt đầu từ rất sớm để không bỏ lỡ khoảnh khắc mặt trời mọc trên biển mây hùng vĩ.

Tránh những sai lầm sau để đảm bảo một pha leo cuối an toàn và thành công.

• Bỏ qua thời gian quay đầu: Cố chấp leo lên đỉnh khi đã quá giờ giới hạn là một trong những sai lầm nguy hiểm nhất.
• Mặc không đủ ấm: Đánh giá thấp cái lạnh ở độ cao vào ban đêm dẫn đến nguy cơ hạ thân nhiệt.
• Đèn pin yếu hoặc hết pin: Leo trong bóng tối mà không có ánh sáng là cực kỳ nguy hiểm.
• Ăn uống không đủ: Cơ thể cần rất nhiều năng lượng. Thiếu calo và nước làm giảm sức bền và khả năng phán đoán.
• Chủ quan: Không lắng nghe cơ thể hoặc phớt lờ các dấu hiệu của say độ cao.

• Trạm nghỉ cao (High Camp): Trạm dừng chân cuối cùng trước khi leo lên đỉnh.
• Thích nghi độ cao (Acclimatization): Quá trình cơ thể điều chỉnh để quen với lượng oxy thấp ở độ cao lớn.
• Thời gian quay đầu (Turn-around Time): Mốc thời gian định sẵn để quay về, bất kể đã đến đỉnh hay chưa.
• Cửa sổ thời tiết (Weather Window): Khoảng thời gian ngắn với điều kiện thời tiết thuận lợi cho việc leo núi.

Bắt buộc phải leo đêm để lên đỉnh không?

Không bắt buộc nhưng leo đêm giúp bạn đến đỉnh lúc bình minh và tránh thời tiết xấu buổi chiều.

Thời gian quay đầu là gì và vì sao nó quan trọng?

Đó là giờ giới hạn bạn phải quay về dù chưa tới đỉnh, giúp đảm bảo an toàn khi xuống núi.

Cần chuẩn bị gì đặc biệt cho pha leo cuối lên đỉnh?

Bạn cần chuẩn bị đèn pin đội đầu, quần áo giữ nhiệt nhiều lớp, đồ ăn năng lượng cao và nước uống đủ.

Xem các loại đồ leo núi chuyên dụng tại WeTrek.vn.