Phấn leo núi là Magiê Cacbonat (MgCO₃) dùng để hút ẩm mồ hôi tay, tăng ma sát và cải thiện độ bám khi leo núi đá hoặc leo trong nhà.

Phấn leo núi, hay climber’s chalk, là hợp chất Magiê Cacbonat (MgCO₃). Đây là một chất làm khô được sử dụng để thấm hút mồ hôi trên tay. Khi tay bạn khô ráo, ma sát giữa da và mặt đá hoặc mấu bám nhân tạo tăng lên. Điều này giúp bạn bám chắc hơn, thực hiện các động tác khó với độ an toàn và tự tin cao hơn.

Phấn leo núi khác hoàn toàn với phấn rôm em bé hay phấn viết bảng. Phấn rôm chứa bột talc, một chất bôi trơn làm giảm ma sát và gây nguy hiểm khi leo. Phấn viết bảng là Canxi Cacbonat (CaCO₃), không có khả năng hút ẩm tốt như Magiê Cacbonat.

Cơ chế hoạt động của phấn leo núi rất đơn giản. Magiê Cacbonat là một chất ưa nước, nghĩa là nó hút các phân tử nước. Khi bạn thoa phấn lên tay, nó ngay lập tức hút lấy mồ hôi và độ ẩm trên bề mặt da.

Kết quả là một bàn tay khô ráo với độ ma sát tối đa. Trong điều kiện khí hậu nóng ẩm của Việt Nam, ví dụ như khi leo núi ở Cát Bà (Hải Phòng) hay Hữu Lũng (Lạng Sơn), tay bạn đổ mồ hôi rất nhanh. Phấn leo núi trở thành một công cụ thiết yếu để duy trì độ bám ổn định và an toàn.

Có bốn loại phấn leo núi chính, mỗi loại có ưu và nhược điểm riêng.

Phấn Bột (Loose Chalk)

Đây là dạng phấn phổ biến nhất, bao gồm các hạt mịn hoặc cục nhỏ. Bạn đổ phấn trực tiếp vào túi đựng phấn (chalk bag) và nhúng tay vào khi cần.

• Ưu điểm: Phủ đều và nhanh chóng lên toàn bộ bàn tay, mang lại cảm giác bám tốt nhất.
• Nhược điểm: Dễ làm đổ, tạo nhiều bụi, gây lãng phí. Một số phòng leo nhân tạo cấm sử dụng phấn bột để giữ không khí sạch.

Phấn Nước (Liquid Chalk)

Phấn nước là hỗn hợp của Magiê Cacbonat và cồn. Bạn thoa một lượng nhỏ lên tay, cồn sẽ bay hơi nhanh chóng và để lại một lớp phấn mỏng, đều.

• Ưu điểm: Tạo ra ít bụi, bám lâu hơn phấn bột, lý tưởng cho các phòng leo trong nhà như VietClimb (Hà Nội) hay Push Climbing (TP.HCM).
• Nhược điểm: Cần thời gian để khô, có thể làm da tay khô hơn do chứa cồn.

Phấn Khối (Chalk Block)

Đây là dạng Magiê Cacbonat được nén thành một khối rắn. Bạn cần bẻ nhỏ khối phấn và nghiền nát nó trong túi đựng phấn để sử dụng.

• Ưu điểm: Tiết kiệm, ít bay bụi hơn so với phấn bột đã xay sẵn.
• Nhược điểm: Tốn công chuẩn bị trước khi dùng.

Phấn Viên (Chalk Ball)

Phấn viên là một túi vải nhỏ, xốp, chứa phấn bột bên trong. Bạn bóp viên phấn để phấn thoát ra qua lớp vải và phủ lên tay.

• Ưu điểm: Ít lãng phí và ít tạo bụi nhất, dễ kiểm soát lượng phấn sử dụng.
• Nhược điểm: Phủ phấn không nhanh và đều bằng phấn bột.

Việc chọn loại phấn nào phụ thuộc vào môi trường leo và sở thích cá nhân của bạn.

• Leo trong nhà: Phấn nước hoặc phấn viên là lựa chọn tốt nhất để giảm thiểu bụi và tuân thủ quy định của phòng tập. Bạn có thể dùng phấn nước làm lớp nền, sau đó dùng phấn viên để dặm lại khi cần.
• Leo ngoài trời: Phấn bột và phấn khối là lựa chọn phổ biến. Chúng giúp bạn phủ phấn nhanh chóng và hiệu quả, đặc biệt trong những ngày nóng ẩm.
• Da nhạy cảm: Một số loại phấn có thêm chất làm khô, có thể gây kích ứng. Nếu bạn có da nhạy cảm, hãy tìm các loại phấn tinh khiết, không chứa phụ gia.

Để phấn hoạt động hiệu quả, bạn cần sử dụng đúng cách.

• Chỉ dùng một lớp mỏng: Một lớp phấn mỏng, đều là đủ. Dùng quá nhiều phấn sẽ tạo thành một lớp bánh trên tay, làm giảm ma sát thay vì tăng nó.
• Thoa lại khi cần: Chỉ thoa lại phấn khi tay bạn bắt đầu có cảm giác ẩm ướt.
• Bảo quản nơi khô ráo: Luôn đóng chặt nắp hộp hoặc cuộn kín miệng túi đựng phấn. Phấn sẽ hút ẩm từ không khí nếu bạn để hở, làm giảm chất lượng.
• Vệ sinh sau khi leo: Dùng bàn chải chuyên dụng để làm sạch các mấu bám khỏi phấn thừa sau khi bạn leo xong. Đây là một quy tắc ứng xử cơ bản để giữ gìn các điểm leo cho người khác.

Dùng phấn rôm em bé thay thế phấn leo núi được không?

Không, phấn rôm chứa talc làm giảm ma sát và gây trơn trượt nguy hiểm.

Phấn leo núi có làm khô da tay không?

Có, vì phấn hấp thụ độ ẩm nên bạn cần dưỡng ẩm da tay sau mỗi buổi leo.

Tôi nên dùng phấn nước hay phấn bột khi leo núi ở Việt Nam?

Bạn nên kết hợp phấn nước làm lớp nền và dùng phấn bột khi cần trong lúc leo để đạt hiệu quả tốt nhất.

Xem các loại phấn leo núi tại WeTrek.vn.