CPR là kỹ thuật sơ cứu ép tim và thổi ngạt để duy trì tuần hoàn máu và oxy cho não của nạn nhân khi tim ngừng đập, chờ đội cứu hộ chuyên nghiệp.

Khi bạn đi vào những vùng sâu, xa như cung đường Tà Năng - Phan Dũng hay chinh phục đỉnh Fansipan, đội cứu hộ y tế chuyên nghiệp có thể mất nhiều giờ để tiếp cận. Tai nạn hoặc tình trạng y tế khẩn cấp như ngưng tim đột ngột có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Trong những phút đầu tiên, hành động của bạn quyết định sự sống còn của nạn nhân. Biết CPR giúp bạn duy trì dòng máu và oxy lên não cho đồng đội, tăng cơ hội sống sót của họ cho đến khi nhận được sự trợ giúp y tế.

CPR không phải là một kỹ thuật phức tạp. Nó được thiết kế để bất kỳ ai cũng có thể thực hiện sau khi được hướng dẫn. Đối với cộng đồng outdoor, đây là một kỹ năng sinh tồn cơ bản, quan trọng không kém việc dựng lều hay lọc nước.

Để dễ nhớ và thực hiện đúng trình tự, các tổ chức sơ cứu quốc tế khuyến nghị quy trình DRSABCD. Bạn hãy làm theo từng bước một cách bình tĩnh và dứt khoát.

Trước khi tiếp cận nạn nhân, bạn phải đảm bảo an toàn cho chính mình và những người xung quanh. Hãy quan sát môi trường. Có nguy cơ sạt lở đất, thú dữ, hay dây điện hở không? Nếu hiện trường không an toàn, hãy di chuyển nạn nhân đến vị trí an toàn hơn nếu có thể. Đừng biến mình thành nạn nhân thứ hai.

Kiểm tra xem nạn nhân có còn tỉnh táo không.

• Lay vai nạn nhân và gọi to: “Anh/chị ơi, có sao không?”
• Nếu nạn nhân không trả lời, không cử động, họ đang bất tỉnh.

Hành động nhanh chóng.

• Hô lớn để gọi sự giúp đỡ từ những người xung quanh.
• Chỉ định một người cụ thể gọi số cấp cứu 115 hoặc số cứu hộ khẩn cấp của địa phương.
• Nếu bạn đi một mình, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức bằng điện thoại di động hoặc thiết bị liên lạc vệ tinh trước khi bắt đầu CPR.

Nạn nhân bất tỉnh có thể bị tụt lưỡi gây tắc đường thở.

• Đặt nạn nhân nằm ngửa trên một mặt phẳng cứng.
• Đặt một tay lên trán nạn nhân, dùng các ngón tay của tay kia nâng cằm lên.
• Hành động này giúp ngửa đầu và nâng lưỡi ra khỏi đường thở.
• Kiểm tra miệng nạn nhân xem có dị vật như đất, đá, hoặc thức ăn không. Nếu có, hãy lấy chúng ra.

Sau khi khai thông đường thở, hãy kiểm tra xem nạn nhân có thở bình thường không.

• Nghiêng đầu, áp tai gần miệng và mũi nạn nhân.
• Nhìn xem lồng ngực có di động không.
• Lắng nghe âm thanh của hơi thở.
• Cảm nhận hơi thở trên má của bạn.

Thực hiện việc này trong 10 giây. Nếu nạn nhân không thở hoặc chỉ thở ngáp cá, hãy bắt đầu ép tim ngay lập tức.

Đây là bước quan trọng nhất của CPR.

• Quỳ bên cạnh nạn nhân.
• Đặt gót bàn tay của bạn vào giữa ngực nạn nhân, trên xương ức.
• Đặt gót bàn tay còn lại lên trên tay đầu tiên và đan các ngón tay vào nhau.
• Giữ cánh tay thẳng, vai thẳng hàng với bàn tay.
• Dùng trọng lượng cơ thể để ấn thẳng xuống ngực nạn nhân, sâu khoảng 5-6 cm.
• Thực hiện với tốc độ 100-120 lần mỗi phút. Nhịp điệu này tương đương với bài hát "Staying Alive".
• Thực hiện 30 lần ép tim, sau đó kết hợp 2 lần thổi ngạt nếu bạn được huấn luyện và sẵn sàng. Nếu không, hãy tiếp tục ép tim liên tục.

Nếu có máy khử rung tim tự động (AED) gần đó, hãy sử dụng nó ngay lập tức. Bật máy và làm theo hướng dẫn bằng giọng nói của máy. AED sẽ phân tích nhịp tim của nạn nhân và chỉ định sốc điện nếu cần thiết. Việc này giúp tim có cơ hội đập lại bình thường.

• Chất lượng hơn số lượng: Đảm bảo bạn ép đủ sâu (5-6 cm) và cho phép ngực nở ra hoàn toàn giữa các lần ép.
• Gián đoạn tối thiểu: Chỉ dừng ép tim khi thật sự cần thiết, ví dụ như khi máy AED đang phân tích nhịp tim.
• Đổi người nếu có thể: CPR rất tốn sức. Nếu có người khác biết làm, hãy thay phiên nhau sau mỗi 2 phút để duy trì chất lượng ép tim.
• CPR chỉ ép tim: Nếu bạn không được đào tạo hoặc không muốn thổi ngạt, việc chỉ thực hiện ép tim liên tục vẫn có hiệu quả và tốt hơn nhiều so với không làm gì cả.

Bạn chỉ dừng CPR khi đội cứu hộ chuyên nghiệp đến và tiếp quản, nạn nhân có dấu hiệu của sự sống, hoặc bạn kiệt sức không thể tiếp tục.

Có, ép tim đúng cách có thể gây gãy xương sườn nhưng việc cứu sống một mạng người quan trọng hơn chấn thương này.

Không, nếu bạn không thoải mái hoặc không có dụng cụ bảo vệ, hãy thực hiện ép tim liên tục (hands-only CPR) vì đây là hành động quan trọng nhất.

Trang bị kiến thức và kỹ năng sơ cứu là một phần không thể thiếu trong sự chuẩn bị cho mỗi chuyến đi. Xem các bộ dụng cụ sơ cứu chuyên dụng cho dã ngoại tại WeTrek.vn.