Săm xe (Inner Tube) là gì?

TL;DR: Săm xe là một ống cao su kín, hình tròn, nằm bên trong lốp xe (vỏ xe), có chức năng chứa không khí và duy trì áp suất cho bánh xe hoạt động.

Săm xe, hay ruột xe, là bộ phận không thể thiếu trên hầu hết các loại xe đạp, xe máy tại Việt Nam. Nó là một ống cao su kín được bơm căng không khí và đặt bên trong lốp xe. Chức năng chính của săm là giữ không khí, tạo ra áp suất cần thiết để lốp xe có hình dạng ổn định và lăn bánh trên đường. Khi bạn bơm xe, thực chất là bạn đang bơm không khí vào chiếc săm này.

Nếu không có săm, lốp xe truyền thống sẽ không thể giữ được không khí và sẽ bị xẹp ngay lập tức. Săm xe đóng vai trò như một quả bóng bay được bảo vệ bởi lớp vỏ xe cứng cáp bên ngoài, giúp xe di chuyển êm ái và hiệu quả.

Cấu tạo và vật liệu của săm xe

Săm xe có cấu tạo đơn giản nhưng vật liệu lại quyết định nhiều đến hiệu suất và độ bền. Hiểu rõ về chúng giúp bạn chọn được sản phẩm phù hợp.

Cấu tạo

Một chiếc săm xe cơ bản gồm hai phần chính:

• Thân săm: Là một ống cao su rỗng, được nối liền mạch thành một vòng tròn kín để chứa không khí.

• Van xe: Là bộ phận dùng để bơm không khí vào và giữ không khí thoát ra ngoài. Có hai loại van phổ biến nhất tại Việt Nam:

1. Van Schrader (Van Mỹ hay van cối): Loại van này có đường kính lớn, giống van xe máy và ô tô. Bạn có thể bơm bằng hầu hết các loại bơm tại các tiệm sửa xe ven đường.

2. Van Presta (Van Pháp hay van gạo): Loại van này có đường kính nhỏ hơn, thường thấy trên các dòng xe đạp đua (road bike) hoặc xe đạp địa hình (MTB) cao cấp. Van Presta cần một đầu bơm chuyên dụng hoặc một đầu chuyển đổi.

Vật liệu

Vật liệu làm săm ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng giữ hơi, trọng lượng và độ bền.

• Cao su Butyl: Đây là vật liệu phổ biến nhất. Săm Butyl giữ hơi rất tốt, bền và có giá thành hợp lý. Nó là lựa chọn tiêu chuẩn cho việc đi lại hàng ngày, đi phượt hoặc tập luyện.

• Latex (Mủ cao su): Săm Latex nhẹ hơn và dẻo hơn săm Butyl, giúp giảm lực cản lăn và mang lại cảm giác lái xe mượt mà hơn. Tuy nhiên, nó giữ hơi kém hơn và cần phải bơm thường xuyên. Săm Latex thường được các vận động viên đua xe chuyên nghiệp lựa chọn.

Cách chọn săm xe đạp phù hợp

Chọn đúng loại săm là điều quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu suất khi đạp xe. Bạn cần chú ý đến ba yếu tố sau:

1. Kích thước

Kích thước săm phải tương thích với kích thước lốp xe của bạn. Thông số này được in rõ trên thành lốp. Ví dụ:

• Lốp xe đạp địa hình (MTB) thường có kích thước như 26 x 1.95, 27.5 x 2.1, hoặc 29 x 2.25. Bạn cần tìm săm có ghi thông số tương ứng.

• Lốp xe đạp đua (Road bike) thường có kích thước 700x23c, 700x25c, hoặc 700x28c. Một chiếc săm thường phù hợp với một khoảng kích thước, ví dụ như săm ghi '700x23-28c' có thể dùng cho cả ba loại lốp trên.

2. Loại van

Hãy kiểm tra lỗ van trên vành (niềng) xe của bạn. Lỗ to dành cho van Schrader (van cối), lỗ nhỏ dành cho van Presta (van gạo). Chọn sai loại van sẽ khiến bạn không thể lắp vào vành.

3. Vật liệu

Đối với hầu hết người dùng tại Việt Nam, từ đi làm hàng ngày đến các chuyến đi trekking cuối tuần, săm làm từ cao su Butyl là lựa chọn tối ưu vì độ bền và khả năng giữ hơi tốt. Nếu bạn là một vận động viên và ưu tiên tốc độ, săm Latex sẽ mang lại lợi thế về hiệu suất.

Phân biệt Săm xe (Tubed) và Vỏ không săm (Tubeless)

Công nghệ Tubeless (không săm) đang ngày càng phổ biến, đặc biệt trong cộng đồng xe đạp địa hình. Việc phân biệt hai hệ thống này giúp bạn hiểu rõ hơn về chiếc xe của mình.

• Hệ thống dùng săm (Tubed): Bao gồm lốp xe (vỏ) và săm xe (ruột) riêng biệt. Đây là hệ thống truyền thống, dễ sửa chữa và thay thế. Khi bị thủng, bạn chỉ cần vá săm hoặc thay một chiếc săm mới. Chi phí ban đầu cũng thấp hơn.

• Hệ thống không săm (Tubeless): Chỉ bao gồm lốp và vành được thiết kế đặc biệt để giữ kín khí mà không cần săm. Một lớp keo tự vá được đổ vào bên trong lốp. Khi có lỗ thủng nhỏ, keo sẽ tự động bịt kín lỗ đó. Hệ thống này cho phép bạn chạy với áp suất lốp thấp hơn, tăng độ bám đường và giảm nguy cơ bị 'dập săm' (khi săm bị kẹp giữa vành và vật cản).

Câu hỏi thường gặp

Tôi có thể vá săm xe đạp không?

Có, bạn hoàn toàn có thể sử dụng bộ dụng cụ vá xe chuyên dụng để xử lý các lỗ thủng nhỏ một cách nhanh chóng.

Khi nào tôi nên thay săm xe mới?

Bạn nên thay săm mới khi nó bị thủng quá nhiều lần, van bị hỏng, hoặc khi cao su đã cũ và có dấu hiệu nứt nẻ.

Săm xe 26 inch có lắp vừa bánh xe 27.5 inch không?

Không, bạn phải sử dụng săm có đường kính chính xác với đường kính của vành xe để đảm bảo an toàn.

Việc trang bị và hiểu rõ về săm xe giúp bạn tự tin hơn trên mọi hành trình, từ những con đường thành phố đến các cung đường mòn đầy thử thách. Một chiếc săm dự phòng và bộ dụng cụ vá xe là những vật dụng cần thiết cho mọi chuyến đi.

Xem các loại săm xe đạp chính hãng tại WeTrek.vn.