Say khí nitơ là tình trạng thần kinh thay đổi do hít thở nitơ dưới áp suất cao khi lặn sâu, tương tự cảm giác say rượu.

Say khí nitơ (Nitrogen Narcosis) là một trạng thái thay đổi về nhận thức và thần kinh. Tình trạng này xảy ra với thợ lặn khi họ xuống các độ sâu lớn. Không khí bạn thở từ bình lặn chứa khoảng 79% khí nitơ. Ở mặt nước, khí nitơ không gây ảnh hưởng. Khi bạn lặn sâu, áp suất nước tăng lên. Áp suất cao làm tăng áp suất riêng phần của khí nitơ trong cơ thể. Điều này khiến khí nitơ có tác dụng gây mê lên hệ thần kinh trung ương của bạn. Cảm giác này thường được mô tả giống như say rượu hoặc dùng thuốc an thần. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng phán đoán, suy luận và phản xạ của bạn dưới nước.

Các triệu chứng của Say khí nitơ (Nitrogen Narcosis) rất đa dạng. Chúng khác nhau ở mỗi người và mỗi lần lặn. Các yếu tố như mệt mỏi, lo lắng hoặc nhiệt độ nước lạnh có thể làm tăng mức độ ảnh hưởng. Bạn cần nhận biết sớm các dấu hiệu này ở bản thân và bạn lặn.

• Cảm giác hưng phấn, vui vẻ hoặc lo lắng vô cớ.

• Suy nghĩ chậm chạp, khó tập trung vào các nhiệm vụ đơn giản như đọc máy tính lặn.

• Mất khả năng phán đoán và đưa ra quyết định sai lầm.

• Suy giảm khả năng phối hợp vận động, các động tác trở nên vụng về.

• Mất trí nhớ ngắn hạn, bạn có thể quên mục tiêu của chuyến lặn.

• Ảo giác thị giác hoặc thính giác trong các trường hợp nghiêm trọng.

Nguyên nhân chính gây ra Say khí nitơ (Nitrogen Narcosis) là áp suất riêng phần của khí nitơ tăng cao. Khi bạn lặn xuống sâu hơn, áp suất môi trường nước xung quanh tăng lên. Theo định luật Dalton, áp suất riêng phần của mỗi khí trong hỗn hợp khí bạn thở cũng tăng tương ứng. Khí nitơ hòa tan vào các mô mỡ của cơ thể, đặc biệt là trong não và hệ thần kinh. Sự hòa tan này làm gián đoạn việc truyền tín hiệu thần kinh, gây ra các triệu chứng say. Hầu hết thợ lặn bắt đầu cảm nhận được ảnh hưởng ở độ sâu khoảng 30 mét. Ảnh hưởng sẽ trở nên rõ rệt và nguy hiểm hơn khi bạn lặn sâu hơn.

Một thợ lặn có kinh nghiệm tham gia một chuyến lặn ngắm san hô tại vùng biển Nha Trang, Khánh Hòa. Kế hoạch lặn là ở độ sâu tối đa 35 mét. Khi xuống đến độ sâu này, anh ta bắt đầu cảm thấy phấn khích lạ thường. Anh bị thu hút bởi một đàn cá nhiều màu sắc và bơi theo chúng mà quên kiểm tra đồng hồ đo khí và độ sâu. Anh cũng không chú ý đến tín hiệu của bạn lặn. Đây là một biểu hiện điển hình của Say khí nitơ (Nitrogen Narcosis). Khả năng phán đoán của anh đã bị suy giảm. Điều này khiến anh đặt mình vào tình huống nguy hiểm như hết không khí hoặc vi phạm giới hạn không giảm áp.

Xử lý Say khí nitơ (Nitrogen Narcosis) rất đơn giản. Khi bạn hoặc bạn lặn nhận thấy các dấu hiệu, hãy ra tín hiệu và từ từ bơi lên một độ sâu nông hơn. Các triệu chứng sẽ giảm dần và biến mất hoàn toàn khi áp suất riêng phần của nitơ giảm xuống. Bạn không cần kết thúc chuyến lặn nếu các triệu chứng đã hết và bạn cảm thấy ổn định. Để phòng tránh, bạn nên áp dụng các biện pháp sau:

• Tham gia các khóa đào tạo lặn nâng cao để hiểu và thực hành lặn sâu an toàn.

• Nhận biết giới hạn của bản thân và không lặn sâu hơn mức bạn được chứng nhận hoặc cảm thấy thoải mái.

• Lập kế hoạch lặn cẩn thận và tuân thủ nghiêm ngặt kế hoạch đó.

• Tránh lặn sâu khi đang mệt mỏi, căng thẳng hoặc bị lạnh.

• Lặn cùng một người bạn lặn tin cậy và thường xuyên kiểm tra lẫn nhau.

Say khí nitơ có nguy hiểm không?

Có, nó làm suy giảm khả năng phán đoán và có thể dẫn đến quyết định sai lầm nguy hiểm dưới nước.

Cần làm gì ngay khi có dấu hiệu say khí nitơ?

Bạn cần ra hiệu cho bạn lặn và từ từ bơi lên độ sâu nông hơn cho đến khi triệu chứng biến mất.

Say khí nitơ có để lại di chứng lâu dài không?

Không, các triệu chứng của say khí nitơ sẽ hết hoàn toàn khi bạn quay trở lại độ sâu nông hơn.

Xem các thiết bị lặn chuyên dụng hỗ trợ an toàn tại WeTrek.vn.